Muzeum Lenina w Poroninie
Z Wikipedii
Muzeum Lenina w Poroninie – placówka muzealna istniejąca w latach 1947-1990 w Poroninie, upamiętniająca Włodzimierza Lenina.
Lenin w latach 1913-1914 mieszkał w Białym Dunajcu, często przebywając w karczmie Pawła Guta-Mostowego. Po wojnie władze komunistyczne zamieniły karczmę na obiekt muzealny a przed budynkiem ustawiły pomnik wodza rewolucji październikowej.
W kwietniu 1970 działacze podziemnej organizacji Ruch z inicjatywy Stefana Niesiołowskiego rozpoczęli przygotowania do podpalenia muzeum za pomocą ładunków z opóźnionym zapłonem i wysadzenia w powietrze pomnika Lenina w ramach Akcji "Poronin"[1]. Ostatecznie postanowiono jedynie spalić muzeum 21 czerwca 1970. Operacja się nie powiodła na skutek donosu tajnego współpracownika SB Sławomira Daszuty.[2]
W 1990 muzeum zlikwidowano, oddając budynek na Gminny Ośrodek Kultury, a pomnik Lenina zdemontowano i wywieziono. Obecnie znajduje się on za budynkiem Muzeum Socrealizmu w Kozłówce koło Lubartowa. Posiada otwór w prawym ramieniu, prawdopodobnie powstały przy demontażu pomnika.
[edytuj] Ekspozycja stała
Wystawa obejmowała okres pobytu Lenina w Krakowie i na Podhalu w latach 1912-1914. W Poroninie odbywały się w latach 1913-1914 spotkania Lenina z rewolucjonistami przyjeżdżającymi z Rosji, działaczami SDPRR. Lenin zamierzał zorganizować tu w roku 1914 szkołę partyjną na wzór szkoły w Lonjumeau pod Paryżem. Miała ona kształcić aktywistów Partii. Jednakże projektowi temu przeszkodził wybuch I wojny światowej.
W miesiącach letnich Lenin za względów zdrowotnych przyjeżdżał z Krakowa do Poronina z żoną, Nadieżdą Krupską i jej matką Elżbietą Krupską. Pracował tu i prowadził ożywioną korespondencję z rosyjskimi towarzyszami. Nawiązywał kontakty z miejscową ludnością i urządzał wycieczki w Tatry.
Ekspozycja muzealna zawierała około 1000 eksponatów, na które składały się: plansze i fotokopie dokumentów dotyczących ruchu robotniczego, ilustracje związane z przyjazdem Lenina do ówczesnej Galicji, z jego pobytem w Krakowie i na Podhalu. Były też fotokopie prac pisarskich i organizacyjnych Lenina, dokumentów dotyczących aresztowania Lenina (osadzonego w Nowym Targu), w sierpniu 1914 roku, oraz zwolnienia go z więzienia dzięki interwencji m.in. Jana Kasprowicza i Władysława Orkana. Wśród eksponatów były również portrety Lenina i Nadieżdy Krupskiej.
