NASA X-38
Z Wikipedii
X-38 "Statek Powrotny Załogi" (ang. Crew Return Vehicle, CRV) - jest to autonomiczny pojazd ratunkowy, który miał służyć przebywającym na pokładzie Międzynarodowej Stacji Kosmicznej astronautom jako rodzaj szalupy ratunkowej, wykorzystywanej w razie wystąpienia poważnej awarii na stacji i powstania zagrożenia życia dla jej załogantów (np.: ciężka choroba bądź poważne obrażenia astronautów wskutek wypadku na stacji - wymagające natychmiastowego leczenia szpitalnego). NASA przerwała realizacje tego projektu w roku 2001.
X-38 CRV był przeznaczony dla maksimum siedmioosobowej załogi. Pojazd ma długość 8,7 m i szerokość 4,4 m. W konfiguracji orbitalnej pojazd wyposażony jest w moduł napędowy z systemem silników korekcji lotu, który jest odrzucany po wykonaniu niezbędnych manewrów i niemal bezpośrednio przed wejściem w górne warstwy atmosfery. Podczas lotu atmosferycznego wykorzystuje największy na świecie spadochron/paralotnię (powierzchni 2.500 m2). Spadochron ten stabilizuje lot oraz wyhamowuje prędkość X-38 z ok. 1000 km/h do ok. 250 km/h.
Procedura potencjalnej ewakuacji z wykorzystaniem CRV planowana była następująco: szalupa odłącza się z siedmioosobową załogą od stacji, wchodzi na niższą, właściwą orbitę a po kilkukrotnym okrążeniu Ziemi ustawia się na właściwej trajektorii do lądowania. Po opuszczeniu ISS, zasilanie CRV zaplanowane jest działać przez okres ok. 9 godzin. Powrót na Ziemię zapewnia inercyjny system kontroli lotu, współdziałający z systemem nawigacji GPS. W atmosferę pojazd wchodzi lotem ślizgowym z prędkością ok. 1000 km/h, w niższych warstwach atmosfery otwiera się olbrzymia paralotnia. Ostatecznie CRV osiąga Ziemię z prędkością ok. 70 km/godz, lądując na płozach przystosowanych do ślizgu.
Pojazd ratunkowy miał być dołączony w ramach misji montażowej 18 A do jednego z czterech, horyzontalnych węzłów modułu Node 3, w końcowym etapie budowy stacji. X-38 miał być przytwierdzony do stacji na czas nie dłuższy niż 3 lata. W przypadku, gdy na ISS nie doszłoby do awarii uzasadniających jego użycie, CRV po trzech latach powracać miał na Ziemię w celu wykonania koniecznych przeglądów technicznych, po zakończeniu których, miał być ponownie wyniesiony na orbitę nie tylko za pomocą wahadłowca, ale także za pomocą rakiety Ariane 5.
(Źródło: ISS: przyszłość na orbicie)
X-1 • X-2 • X-3 • X-4 • X-5 • X-6 • X-7 • X-8 • X-9 • X-10 • X-11 • X-12 • X-13 • X-14 • X-15 • X-16 • X-17 • X-18 • X-19 • X-20 • X-21 • X-22 • X-23 • X-24 • X-25 • X-26 • X-27 • X-28 • X-29 • X-30 • X-31 • X-32 • X-33 • X-34 • X-35 • X-36 • X-37 • X-38 • X-39 • X-40 • X-41 • X-42 • X-43 • X-44 • X-45 • X-46 • X-47 • X-48 • X-49 • X-50 • X-51
