North American X-10

Z Wikipedii

X-10

Dane podstawowe
Państwo	Stany Zjednoczone
Producent	North American Aviation
Typ	demonstrator pocisku rakietowego klasy ziemia-ziemia
Konstrukcja	metalowa
Załoga	bezzałogowy
Historia
Data oblotu	13 października 1953
Zachowane egzemplarze	1
Dane techniczne
Napęd	2 × Westinghouse J40-WE-1, turboodrzutowe
Moc	48,4 kN każdy
Wymiary
Rozpiętość	8,59 m
Długość	20,17 m
Wysokość	4,50 m
Masa
Startowa	19000 kg
Osiągi
Prędkość maksymalna	2090 km/h
Pułap	13650 m
Zasięg	1370 km

North American X-10 – demonstrator technologii konstrukcji zaawansowanego szybującego pocisku rakietowego dalekiego zasięgu klasy ziemia-ziemia, opracowany w amerykańskiej firmie North American Aviation w 1946 roku, założeniami podobny do wcześniejszego projektu Bell X-9 Shrike. Prace badawcze nad X-10 doprowadziły do powstania pocisku SM-64 Navaho.

[edytuj] Historia

W 1950 roku zamówiono w firmie North American Aviation prototyp pocisku oznaczonego jako RTV-A-5, który w roku następnym ze względu na wprowadzenie nowego nazewnictwa wojskowych statków powietrznych przemianowano na X-10. Pierwszy lot maszyny odbył się 13 października 1953 roku.

X-10 został zbudowany w konfiguracji canarda (kaczki) z powierzchniami sterowymi w części dziobowej, a skrzydła miały kształt delty. Napęd pocisku stanowiły początkowo dwa silniki turboodrzutowe Westinghouse XJ40, a później docelowe Westinghouse J40. Start i lądowanie pocisku odbywał się z pasa startowego tak jak zwykłego samolotu. Sterowanie X-10 odbywało się przy pomocy autopilota wspomaganego systemami stabilizującymi lot i nadawczo-odbiorczego systemu radiowego zapewniającego łączność z naziemnym stanowiskiem kierowania. Późniejsze egzemplarze wyposażono także w INS (inercyjny system nawigacyjny) N-6, taki sam jaki planowano zastosować w przyszłych pociskach SM-64. X-10 charakteryzował się doskonałymi własnościami lotnymi i był ówcześnie najszybszym statkiem powietrznym napędzanym silnikami turboodrzutowymi osiągając prędkość 2,05 Macha.

Program lotów testowych X-10 kontynuowano z dużymi sukcesami do listopada 1956 roku, kiedy to rozpoczęto testy o wiele mniej udanego prototypowego pocisku XSM-64 Navaho. Po zakończeniu badań X-10, przeniesiono je w 1955 roku z bazy Edwards na Przylądek Canaveral do dalszych testów. Kilka egzemplarzy zostało utraconych podczas lądowania w wyniku awarii systemu spadochronów hamujących. W okresie od września 1958 do stycznia 1959 roku wystrzelono trzy egzemplarze X-10 w charakterze szybkich celów powietrznych latających na dużych wysokościach. Wszystkie testowane w ten sposób pociski utracono. Ostatecznie z trzynastu wybudowanych maszyn tylko jedna przetrwała cały program testowy.

p • d • e

Amerykańskie eksperymentalne statki powietrzne serii X

X-1 • X-2 • X-3 • X-4 • X-5 • X-6 • X-7 • X-8 • X-9 • X-10 • X-11 • X-12 • X-13 • X-14 • X-15 • X-16 • X-17 • X-18 • X-19 • X-20 • X-21 • X-22 • X-23 • X-24 • X-25 • X-26 • X-27 • X-28 • X-29 • X-30 • X-31 • X-32 • X-33 • X-34 • X-35 • X-36 • X-37 • X-38 • X-39 • X-40 • X-41 • X-42 • X-43 • X-44 • X-45 • X-46 • X-47 • X-48 • X-49 • X-50 • X-51