Odwilż (historia)

Z Wikipedii

[edytuj] Odwilż w Polsce

W historii Polski, mianem odwilży określany jest okres 1953-1957. Nazwa pochodzi od powieści Ilii Erenburga opublikowanej w 1954 roku pod tytułem "Odwilż". Po śmierci Stalina, partia zliberalizowała kurs, zrezygnowała z popierania socrealizmu w sztuce, w ramach amnestii wypuszczono wielu więźniów politycznych. Wydarzenia poznańskie w 1956 przyczyniły się do zmiany na najwyższym stanowisku I sekretarza PZPR - po ustąpieniu Edwarda Ochaba funkcję tę objął Władysław Gomułka, za czasów stalinowskich więziony. Gomułka zdobył niekwestionowaną popularność wśród społeczeństwa, które oczekiwało od niego przeprowadzenia wielu reform. Proces demokratyzowania socjalizmu został jednak zahamowany, owocem odwilży było nasycenie reżimowej propagandy sloganami nacjonalistycznymi, pogorszenie relacji z Kościołem i powszechne rozczarowanie. Jak pisze Jacek Kuroń: Po Budapeszcie miejsce komunistycznej wiary zajął geopolityczny lęk. Ideologią uzasadniającą PRL-owski porządek stał się strach przed sowieckimi czołgami. (PRL dla początkujących)

[edytuj] Odwilż w ZSRR

W Związku Radzieckim odwilż łączy się z osobą pierwszego sekretarza KPZR Nikity Chruszczowa, który podczas XX Zjazdu KPZR wygłosił referat O kulcie jednostki i jego następstwach, będący potępieniem polityki Stalina. Osłabła cenzura i represje i choć ze zrewoltowanymi Węgrami Sowieci rozprawili się brutalnie, to w relacjach z Zachodem Chruszczow chciał wprowadzić w życie model pokojowej koegzystencji. Jako pierwszy przywódca radziecki odwiedził USA (Camp David 1957). Partnerem Chruszczowa był prezydent USA Dwight Eisenhower, lecz sprawa samolotu szpiegowskiego U2 stała się pretekstem do zerwania przyjacielskich stosunków. Pomimo zniesienia słynnego paragrafu 58 kodeksu karnego RFSRR (o działalności kontrrewolucyjnej) i rehabilitacji części ofiar Stalina, Chruszczow i jego następcy nie naruszyli potężnego aparatu terroru, który nadal krwawo rozprawiał się z rzeczywistymi bądź urojonymi wrogami socjalizmu.