Orbitopatia tarczycowa

Z Wikipedii

	Wytrzeszcz w zaburzeniach czynności tarczycy (E05.-+)
()
ICD-10:	H06.2
H06.2.0 {{{X.0}}}
H06.2.1 {{{X.1}}}
H06.2.2 {{{X.2}}}
H06.2.3 {{{X.3}}}
H06.2.4 {{{X.4}}}
H06.2.5 {{{X.5}}}
H06.2.6 {{{X.6}}}
H06.2.7 {{{X.7}}}
H06.2.8 {{{X.8}}}
H06.2.9 {{{X.9}}}

Orbitopatia tarczycowa (łac. orbitopathia thyrogenes, ang. TED thyroid eye disease) – zespół objawów ocznych wywołany zapaleniem immunologicznym tkanek miękkich oczodółu, powstałych w przebiegu choroba Gravesa-Basedowa. Nazwa orbitopatia tarczycowa jest nazwą aktualnie zalecaną. W przeszłości choroba była nazywana także oftalmopatią tarczycową, oftalmopatią naciekowo-obrzękową, oftalmopatią Gravesa-Basedowa lub wytrzeszczem złośliwym.

Choroba występuje w 10-30% przypadków choroby Gravesa-Basedowa, z czego 5-10% przypadków ma ciężki, wymagający intensywnego leczenia, przebieg kliniczny.

[edytuj] Etiologia

W przebiegu choroby dochodzi do immunologicznego zapalenia mięśni, tkanki tłuszczowej i łącznej wypełniającej oczodół. Początkowo występuje tylko obrzęk, w późniejszych okresach może dołączyć włóknienie i stłuszczenie. Najczęściej zajęte procesem chorobowym są mięśnie proste, dolny i górny. Choroba zwykle występuje obustronnie, tylko 5% jednostronnie. Choroba objawia się najczęściej (75% przypadków) łącznie z objawami nadczynności tarczycy jednak w 20% je poprzedza. 5% przypadków przebiega bez klinicznych objawów nadczynności tarczycy.

[edytuj] Przebieg kliniczny

w 75% przypadków chorobę można rozpoznać tylko na podstawie badań obrazowych (USG, tomografia komputerowa, jądrowy rezonans magnetyczny)
jawna orbitopatia występuje w 5-10% przypadków
wytrzesz złośliwy czyli przypadki przebiegające z wytrzeszczem powyżej 27 mm wynoszą około 2%.

Postaci łagodne ustępują bez leczenia. Postaci ciężkie mogą doprowadzić do uszkodzenia oka, najczęściej zależnego od uszkodzenia rogówki. W przypadku zwłóknienia tkanek miękkich oczodołu zejściem choroby jest występowanie przetrwałego wytrzeszczu.

[edytuj] Objawy

[edytuj] Leczenie

Z uwagi, że choroba może ustąpić samoistnie, decyzja o wdrożeniu leczenia powinna zostać porzedzona oceną aktywności stanu zapalnego. Leczenie wdraża się w następujących wypadkach:

indeks aktywności klinicznej jest równy lub większy od 4. (przyznaje się po 1 punkcie w zależności od występowania następujących objawów:
- ból lub ucisk gałek ocznych
- ból przy spojrzeniu w różnych kierunkach
- zaczerwienienie powiek
- przekrwienie spojówek
- obrzęk mięska łzowego
- obrzęk spojówek
- obrzęk powiek)
objawy choroby występują krócej niż 18 miesięcy
występuje narastanie objawów
- wytrzeszczu powyżej 2 milimetrów w ciągu 3 miesięcy
- zmniejszania się ruchomości gałek ocznych o 5 stopni
- pogorszenia ostrości widzenia przynajmniej o 1 linię na tablicy Snellena

Leczeniem z wyboru jest stosowanie glikokortykosteroidów:

metyloprednizolon w dawce 1000 mg podawany dożylnie 2 kolejne dni w tygodniu przez 4 tygodnie
prednizon w dawce 1 mg/kg/doba doustnie przez 6-8 tygodnie i następnie w dawkach stopniowo zmniejszanych przez 3 miesiące

Uzupełnieniem tego leczenia może być napromieniowanie oczodołów. W przypadkach utrwalonej orbitopatii stosuje się także leczenie operacyjne.