Ostre zapalenie trzustki

Z Wikipedii

Ten artykuł wymaga uzupełnienia źródeł podanych informacji.
Aby uczynić go weryfikowalnym, należy podać przypisy do materiałów opublikowanych w wiarygodnych źródłach.

Ostre zapalenie trzustki (pancreatitis acuta) - nienowotworowa choroba trzustki o gwałtownym przebiegu.

[edytuj] Przyczyny

Najczęstszą przyczyną ostrego zapalenia trzustki jest nadużycie alkoholu (50%), kamica żółciowa (30%) lub uraz. Zapamiętanie etiologii OZT ułatwia prosty skrót mnemotechniczny.

Gallstones - kamica żółciowa
Ethanol - etanol
Trauma - uraz
Steroids - stosowanie glikokortykosteroidów
Mumps - świnka, WZW oraz inne choroby wirusowe
Autoimmune, Ascaris - choroby autoimmunologiczne, zakażenie glistą ludzką
Scorpion - jad skorpiona
Hypertriglyceridemia, Hyperchylomicronaemia, Hypercalcemia, Hypothermia - hipertriglicerydemia, hiperchylomikronemia, hiperkalcemia, hipotermia
ECPW - ERCP - endoskopowa cholepantkreatografia wsteczna
Drugs - leki

[edytuj] Objawy i przebieg

Najczęstszymi objawami, będącymi konsekwencją zarówno procesu zapalnego, jak i działania dostających się do krwioobiegu enzymów trzustkowych, są:

bardzo silne bóle zlokalizowane w środkowej i górnej części brzucha, mogące promieniować do pleców, lub bóle opasujące, nie ustępujące po środkach przeciwbólowych
wymioty - skąpe, nie przynoszące ulgi
wzdęcie brzucha, często zatrzymanie gazów i stolca
silna gorączka, często przekraczająca 40°C, czasem dreszcze
bóle mięśniowe

Choremu ulgę przynosi przyjęcie pozycji siedzącej lub skulonej.

W ciężkich postaciach – spadek ciśnienia krwi, wstrząs, zatrzymanie moczu i ostra niewydolność nerek. W skrajnych przypadkach ostre zapalenie trzustki może nawet kończyć się śmiercią.

[edytuj] Rozpoznanie

Do oceny stopnia ciężkości ostrego zapalenia trzustki służą specjalne skale:

Kryteria Ransona
Skala Glasgow w ostrym zapaleniu trzustki
Skala APACHE II.

[edytuj] Leczenie

Ostre zapalenie trzustki wymaga intensywnego leczenia w warunkach szpitalnych. Początkowo konieczne jest zwykle zastosowanie diety ścisłej, następnie włączenie żywienia dojelitowego czy rzadziej pozajelitowego, podanie leków przeciwbólowych i rozkurczowych, dokładna kontrola wszystkich funkcji życiowych, w tym czynności nerek i wydolności układu oddechowego. W przypadku zapalenia trzustki wywołanego zablokowaniem przewodów żółciowych dobre rezultaty, przynoszące natychmiastową poprawę, daje wczesne (w ciągu 72 godzin od wystąpienia symptomów) nacięcie zwieracza Oddiego w ujściu brodawki Vatera i udrożnienie tych przewodów. Zabiegu tego dokonuje się za pomocą endoskopu. Niektóre postaci ostrego zapalenia trzustki mogą wymagać skomplikowanego leczenia operacyjnego. W około 5% przypadków, a w ciężkich postaciach w ok. 10-40%, mimo prawidłowego leczenia nie udaje się opanować choroby i kończy się ona śmiercią.

[edytuj] Powikłania

Powikłania mogą być systemowe lub miejscowe.

Powikłania systemowe obejmują zespół ostrej niewydolności oddechowej, zespół niewydolności wielonarządowej, zespół rozsianego wykrzepiania śródnaczyniowego, hipokalcemię (z powodu zmydlania tłuszczów), hiperglikemię i cukrzycę insulinozależną (spowodowana uszkodzeniem trzustkowych komórek beta produkujących insulinę)
Powikłania miejscowe obejmują torbiel trzustki, wytworzenie ropowicy lub ropnia, tętniaków rzekomych tętnicy śledzionowej, krwotok z uszkodzonych tętnic i żył śledzionowych, zakrzepica żyły śledzionowej, górnej żyły krezkowej i żyły wrotnej (kolejność o malejącej częstości), niedrożność dwunastnicy, niedrożność przewodu żółciowego wspólnego, progresja do przewlekłego zapalenia trzustki