Papież Grzegorz IX

Z Wikipedii

Grzegorz IX

Herb

Imię łacińskie	Gregorius IX
Data wyboru	1227
Imię i nazwisko	Ugolino di Conti
Urodzony	ok. 1167, Anagni, Włochy
Zmarł	22 sierpnia 1241 Rzym, Włochy

Grzegorz IX, właściwie Ugolino di Conti di Segni (ur. ok.1167^[1] w Anagni – zm. 22 sierpnia 1241 w Rzymie). Papież od 1227 do 1241. Następca Honoriusza III, całkowicie odziedziczył tradycje jakie pozostawili po sobie Grzegorz VII i jego wuj Innocenty III. W pełni kontynuował ich politykę papieskiej przewagi. Przypominał wuja jeśli chodzi o biegłą znajomość prawa, sprawność w prowadzeniu dyplomacji i bezkompromisowość.

Studiował w Paryżu i Bolonii. W grudniu 1198 został kardynałem-diakonem S. Eustachio, a w maju 1206 kardynałem-biskupem Ostia e Velletri. Archiprezbiter Bazyliki Watykańskiej 1198-1207. W 1217 został protektorem zakonu franciszkanów w Kurii Rzymskiej. Dziekan Św. Kolegium Kardynałów od 1219. W latach 1207-09 był legatem papieskim w Niemczech i Francji, a 1217-19 i 1221 w północnych Włoszech. Wybrano go na papieża 19 marca 1227.

Jako papież był zdecydowanym zwolennikiem wypraw krzyżowych. Prowadził walkę z cesarzem Fryderykiem II, którego w 1227 ekskomunikował za zwłokę w podjęciu ślubowanej krucjaty. W czasie wyprawy Fryderyka do Palestyny (1228-29) Grzegorz zajął część Królestwa Sycylii i Neapolu, jednak wracający z wyprawy cesarz rozbił wojska papieskie. Te niepowodzenia skłoniły Grzegorza do zawarcia pokoju w San Germano (23 lipca 1230 i zdjęcia ekskomuniki z cesarza. Gdy Fryderyk II po zwycięskiej kampanii w Lombardii (1236-37) usiłował narzucić swe zwierzchnictwo Państwu Kościelnemu, Grzegorz sprzymierzył się z miastami włoskimi i wznowił wojnę z Fryderykiem. Najazd Fryderyka II na Sardynię, lenno papieskie, spowodował odnowienie ekskomuniki (1239) i nową wojnę. Zwołał na 1241 sobór, który miał potępić cesarza, Fryderyk nie dopuścił jednak do Rzymu delegatów zmierzających na sobór. W chwili, gdy wojska cesarskie stanęły u bram Rzymu, Grzegorz IX zakończył życie.

Bliski przyjaciel św. Franciszka z Asyżu i protektor franciszkanów oraz dominikanów, w 1228 kanonizował Franciszka, a w 1234 Dominika Guzmana. Ustalił reguły dla żeńskiej gałęzi zakonu franciszkanów - klarysek. W 1230 polecił skompilować Dekrety, zbiór prawa kanonicznego oparty na decyzjach soborowych i listach papieskich, promulgowany w 1234, pozostał do 1918 roku najważniejszym źródłem katolickiego prawa kościelnego. Popierał misje franciszkanów i dominikanów we wschodniej Europie oraz działalność zakonu krzyżackiego (w 1234 zatwierdził na ich rzecz nadania Konrada mazowieckiego). Był także autorem dzieł teologicznych.

Bezkompromisowo walczył z heretykami. W bulli Excomunicamus et anathematisamus z lutego 1231 roku zatwierdził zwyczaj stosowania kary śmierci w stosunku do "doskonałych", czyli przywódców katarskich. Kilka miesięcy później wprowadził oficjalnie urząd "inkwizytorów heretyckiej przewrotności" (inquisitores haereticae pravitatis), formalnie dając początek papieskiej inkwizycji. Z jego dekretów i bulli wynika, że jednym z celów powołania inkwizycji, oprócz skutecznego zwalczania herezji, było także niedopuszczenie do karania za nią osób niewinnych^[2].

W 1239 roku potępił "księgi Talmudu jako zawierające wszelkiego rodzaju obelgi i bluźnierstwa przeciwko nauce chrześcijańskiej". Nakazał spalić owe księgi, by nie "roiło się od wielu strasznych herezji".

19 marca 1238 roku wydał bullę, w której książę szczeciński Bogusław I jest tytułowany księciem Kaszub (bulla potwierdzała nadanie przez księcia Bogusława posiadłości koło Stargardu Szczecińskiego na rzecz zakonu joannitów). Jest to pierwsza w historii wzmianka o Kaszubach.

Przypisy

↑ Starsze opracowania (np. The Catholic Encyclopedia z 1913 roku) podają, że Grzegorz IX urodził się około roku 1145, a więc w chwili wyboru miał już ponad 80 lat, a umierając zbliżał się do setki, jednak w świetle nowszych badań datę jego urodzin przesuwa się w okolice roku 1170. Kazimierz Dopierała podaje datę pośrednią: ok. 1155.
↑ Np. w 1239 pozbawił urzędu północnofrancuskiego inkwizytora Roberta le Bourge, oskarżonego o nadużycia.