Partia Pracy (brytyjska)
Z Wikipedii
| Labour Party | |
| Lider | Gordon Brown |
| Data założenia | 1900 |
| Ideologia polityczna | socjalliberalizm, centryzm |
| Poglądy gospodarcze | socjalliberalizm |
| Członkostwo międzynarodowe |
Międzynarodówka Socjalistyczna |
| Europejska Grupa Parlamentarna | Partia Europejskich Socjalistów |
| Oficjalna witryna internetowa | |
Wielka Brytania |
|
Ten artykuł jest częścią serii:
|
Partia Pracy (ang. Labour Party, LP), potocznie laburzyści (labourists) – brytyjska socjaldemokratyczna partia polityczna powstała w lutym 1900 r. ze zjednoczenia Niezależnej Partii Pracy, Towarzystwa Fabiańskiego i Federacji Socjaldemokratycznej; do 1906 roku pod nazwą Komitet Przedstawicielstwa Robotniczego (Labour Representation Comitee).
Partia Pracy jest członkiem Partii Europejskich Socjalistów oraz Międzynarodówki Socjalistycznej.
Partia Pracy od początku działała w ścisłym związku ze związkami zawodowymi. Statut przewiduje członkostwo indywidualne i zbiorowe (do 1918 roku wyłączne). Członkostwo indywidualne posiada ok. 300 000 osób, a na zasadzie członkostwa zbiorowego do partii należy ok. 5,3 mln osób. Do Partii Pracy należy większość ze związków zawodowych zrzeszonych w Kongresie Związków Zawodowych (TUC), a także wiele innych stowarzyszeń i ugrupowań.
W okresie międzywojennym Partia Pracy zaczęła zajmować pozycję Partii Liberalnej jako jednej z dwu głównych partii. Już w wyborach w 1922 roku partia zajęła drugie miejsce, a w 1924, a następnie w latach 1929-1935 tworzyła rząd pod przewodnictwem Jamesa Ramsaya McDonalda – początkowo mniejszościowy z poparciem liberałów, a następnie koalicyjny z udziałem liberałów i potem konserwatystów.
W 1945 roku laburzyści po raz pierwszy sformowali jednopartyjny rząd większościowy pod przewodnictwem Clementa Attlee, który wprowadził radykalne reformy gospodarcze nacjonalizując wiele gałęzi przemysłu, reorganizując system podatkowy, ubezpieczeń społecznych i służbę zdrowia.
W latach 60. ówczesny przywódca Partii Pracy – Hugh Gaitskell – zreformował partię rezygnując z radykalnych haseł socjalistycznych (rethinking socialism) i ograniczając rolę związków zawodowych.
Laburzyści tworzyli jeszcze rząd w latach 1964-1970 i 1974-1976 (premier Harold Wilson) oraz 1976-1979 (James Callaghan), po czym pozostawali w opozycji przez 18 lat. Partia nie potrafiła podczas tego okresu sformułować odpowiednio atrakcyjnego programu alternatywnego wobec thatcheryzmu. Na przełomie lat 70. i 80. nastąpił okres lewicowego radykalizmu, a przywództwo Neila Kinnocka przywróciło tożsamość ideologiczną partii na tory centrolewicowe.
Partia Pracy powróciła do władzy dopiero w 1997 r. pod przewodnictwem Tony'ego Blaira, który dokonał zdecydowanej modernizacji partii w kierunku Trzeciej Drogi. Laburzyści w pełni zaakceptowali zasady wolnorynkowe, zmniejszyli uzależnienie od związków zawodowych, zapowiadali reformy ustrojowe (autonomia dla Szkocji i Walii – zrealizowana od 1997 roku, zlikwidowanie dziedziczności w Izbie Lordów – 1999 roku). W 2001 roku Partia Pracy ponownie wygrała wybory uzyskując 40,7% głosów, w 2005 zwyciężyła uzyskując 36 % głosów.
