Pawilon Wystawienniczo-Informacyjny Wyspiański 2000

Z Wikipedii

Pawilon od strony ul. Grodzkiej

Projekt witrażu z Kazimierzem Wielkim dla katedry wawelskiej, Stanisław Wyspiański, 1895

Pawilon Wyspiański 2000 – budynek o funkcjach wystawienniczych, znajdujący się na krakowskim Starym Mieście, na rogu ulicy Grodzkiej i placu Wszystkich Świętych.

Budynek powstał na wąskiej działce, na miejscu wyburzonej w 1939 kamienicy "Pod Lipką", w sąsiedztwie Pałacu Wielopolskich, obecnie siedziby Urzędu Miasta Krakowa. Ideę budowy pawilonu zgłosił w ramach Festiwalu Kraków 2000 w roku 1998 Andrzej Wajda, który zaproponował też, by w ścianę frontową budynku wkomponowano trzy niezrealizowane dotychczas witraże Stanisława Wyspiańskiego^[1]. Projekt pawilonu opracował krakowski architekt Krzysztof Ingarden^[2]. Autorami projektu konstrukcyjnego Pawilonu oraz koncepcji zawieszenie cegieł na prętach są prof. Jan K. Grabacki wraz z mgr inż. Samsoorem Shaheedem^{[potrzebne źródło]}. Wcześniej działka kamienicy "Pod Lipką" była miejscem wielu prób projektowych i konkursów architektonicznych. W jednym z nich w 1992 wygrał projekt Koreańczyka Nonchi Hwafonga Wanga^[3]. Mimo wielu starań, aby uczynić w nim Centrum Kopernikańskie, projekt ten nie został zrealizowany.

Budowę Pawilonu Wyspiański 2000 rozpoczęto w 2005 od przeprowadzenia badań archeologicznych, dzięki pieniądzom zebranym przez Fundację "Wyspiański 2000". Po zakończeniu badań, budowę obiektu rozpoczęto w połowie 2006 roku. Koszt budowy wyniósł 10,7 mln zł, z czego 3 mln zł zostały przekazane przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Uroczystego otwarcia w ramach dokonał prezydent miasta Jacek Majchrowski 2 czerwca 2007 roku.

Budynek posiada oryginalną fasadę, składającą się ze specjalnych ceglanych płytek, zamocowanych na metalowych prętach. Ich odpowiednie ustawienie pozwala na zmianę oświetlenia wnętrza – z lewej strony budynku, gdzie eksponowane są witraże, jest ono zaciemnione, a z prawej – otwarte i jasne. Trzy witraże zostały wykonane przez Piotra Ostrowskiego w Krakowskim Zakładzie Witrażów S.G. Żeleński według projektu Stanisława Wyspiańskiego dla katedry wawelskiej, której władze wówczas nie zgodziły się na ich realizację. Przedstawiają one św. Stanisława, Kazimierza Wielkiego i Henryka Pobożnego.

Od 31 maja 2007 roku, na mocy umowy dzierżawy z Gminą Miejską Kraków, Pawilonem Wyspiański 2000 zarządza Krakowskie Biuro Festiwalowe. Zlokalizowany jest tam jeden z punktów Sieci Informacji Miejskiej oraz redakcja miesięcznika Karnet. W Pawilonie KBF prowadzi działalność wystawienniczą oraz wynajem sali konferencyjnej. Biuro zapoczątkowało również cykl spotkań ze sztuką dla dzieci.