Piżmaczek wiosenny
Z Wikipedii
| Piżmaczek wiosenny | |
 |
|
| Systematyka wg Reveala | |
| Domena | jądrowce |
| Królestwo | rośliny |
| Podkrólestwo | naczyniowe |
| Nadgromada | nasienne |
| Gromada | okrytonasienne |
| Klasa | Rosopsida |
| Rząd | szczeciowce |
| Rodzina | piżmaczkowate |
| Rodzaj | piżmaczek |
| Gatunek | piżmaczek wiosenny |
| Nazwa systematyczna | |
| Adoxa moschatellina L. | |
 Galeria zdjęć i grafik |
|
Piżmaczek wiosenny (Adoxa moschatellina) – gatunek byliny należący do rodziny piżmaczkowatych i jedyny w Polsce przedstawiciel tej rodziny. Występuje w całej Europie, w części Ameryki Północnej, w Małej Azji oraz na Syberii i Kamczatce. W Polsce występuje na całym terytorium i jest średnio pospolity.
[edytuj] Charakterystyka
- Łodyga
- Wzniesiona, o wysokości 5-15 cm, naga, z dwoma tylko liśćmi i pojedynczym kwiatostanem na szczycie.
- Kłącze
- Pełzające i węzłowato zgrubiałe. Pokryte jest mięsistymi łuskami. Na końcu wypuszcza zgrubiałe rozłogi, za pomocą których rozmnaża się wegetatywnie.
- Liście
- 1-3 długoogonkowe liście odziomkowe. Są one pojedynczo lub podwójnie 3-sieczne, a każdy odcinek jest nierówno 3-klapowy. Są one bardzo delikatne i na spodniej stronie blaszki błyszczące. Dwa wyrastające naprzeciwlegle liście łodygowe są również bardzo delikatne, pojedynczo lub podwójnie 3-sieczne.
- Kwiaty
- Przeważnie 5 kwiatów zebranych w główkę na szczycie łodygi. Środkowy kwiat jest 4-krotny i ma 8 pręcików, pozostałe 4 boczne kwiaty są 5-krotne i mają po 10 pręcików. Wszystkie kwiaty mają żółtozielony, niepozorny kolor i wydzielają charakterystyczny zapach piżma, od którego pochodzi nazwa rodzajowa rośliny. Przedprątne kwiaty kwitną od marca do kwietnia i wytwarzają nektar. Zapylane są przeważnie przez drobne owady, jednak jeśli nie nastąpi zapylenie krzyżowe, dochodzi do samozapylenia, po pewnym bowiem czasie pręciki wyginają się do środka, dotykając pylnikami znamienia słupka.
- Biotop, wymagania
- Cieniste lasy i zarośla, na próchnicznych lub glniastych glebach. Geofit ryzomowy. W górach występuje po piętro kosówki. W klasyfikacji zbiorowisk roślinnych gatunek charakterystyczny dla rzędu Fagetalia.
[edytuj] Ciekawostki
- Roślina bardzo rzadko wytwarza nasiona, jeśli zaś rośnie w zacienionych miejscach, nigdy nie owocuje. Rozmnaża się głównie wegetatywnie.
- Roślina jest dość trudna do odszukania, gdyż ma bardzo niepozorne kwiaty i krótki okres kwitnienia, po którym spotkać można tylko liście podobne do liści wielu innych gatunków.
[edytuj] Bibliografia
- Władysław Matuszkiewicz: Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14439-4.
- Tadeusz Traczyk: Rośliny lasu liściastego. Warszawa: PZWS, 1959.
- Władysław Szafer, Stanisław Kulczyński: Rośliny polskie. Warszawa: PWN, 1953.
pl:Piżmaczek wiosenny
