Pisklę
Z Wikipedii
Pisklę - świeżo wykluty z jaja ptak, u większości gatunków wymagający opieki rodzicielskiej.
Spis treści |
[edytuj] Okres od wyklucia do samodzielności
Pisklęta wykluwają się z jaja rozbijając skorupę przy pomocy zęba jajowego. Wyklucia następują podczas okresu lęgowego ptaków, który następuje w porach roku obfitujących w pokarm. W obszarach klimatu umiarkowanego ma on miejsce najczęściej wiosną, ale istnieją także gatunki, których pisklęta wykluwają się jesienią (sokół skalny) albo nawet zimą (krzyżodziób świerkowy).
Długość okresu rozwoju pisklęcia między wykluciem, a osiągnięciem samodzielności zależy od rodzaju gatunku. U pewnych gatunków niezaradność piskląt przejawia się najczęściej tym, że rodzą się małe, ślepe, nie potrafią chodzić i latać, oraz są nieopierzone. Gatunki takie określa się jako gniazdowniki. Pisklęta, które bezpośrednio po wykluciu potrafią się poruszać i są opierzone nazywa się zagniazdownikami. Pisklęta gniazdowników potrzebują pomocy w termoregulacji ciała, stąd muszą być wysiadywane dłużej, niż pisklęta zagniazdowników. Istnieją gatunki, których pisklęta są typem mieszanym.
[edytuj] Upierzenie
W jaju upierzenie piskląt otoczone jest warstwą keratyny, która po wykluciu pęka i odpada, po czym upierzenie przyjmuje swój typowy puchowy wygląd. To wkrótce zamienia się podczas pierzenia w pierwsze upierzenie, które w życiu ptaków również jest co jakiś czas wymieniane na nowe. W zależności od gatunku albo rasy ptaków pisklęta posiadają lub nie puchowe upierzenie, które u zagniazdowników przybiera różne ubarwienie, najczęściej kamuflażowe. Żółte upierzenie u piskląt drobiu jest jednym z wyjątków. U gniazdowników upierzenia bezpośrednio po wykluciu nie ma.
[edytuj] Płeć
U wielu gatunków ptaków płeć piskląt jest trudna do rozpoznania. Jedną z metod jest rozpoznawanie podczas seksowania.
Inną, nową metodą jest analiza osi pióra piskląt. Zawarte w niej komórki poddawane są spektroskopii Ramana, metodzie wypracowanej przez indyjskiego fizyka Chandrasekhara Venkata Ramana: Molekuły, które oświetlane są światłem monochromatycznym, rozpraszają go we wszystkich kierunkach. Część rozproszonego światła, tak zwane "rozproszenie Ramana", zawiera informacje, z których można wyczytać różniące się kombinacje chromosomów ptaków. U samców są to dwa Z-Chromosomy, podczas gdy u samic występuje kombinacja chromosomów ZW[1].
[edytuj] Symbolika
W chrześcijaństwie podczas okresu Wielkanocnego pisklęta symbolizują "nowe życie". Poczta Polska wydała znaczek pocztowy pokazujący pisklę z okazji Świąt Wielkanocnych 2005 (Seria 4021-4022 - Wielkanoc (IX))[2].
Przypisy
- ↑ M. Harz, M. Krause, T. Bartels, K. Cramer, P. Rösch, and J. Popp: Minimal Invasive Gender Determination of Birds by Means of UV-Resonance Raman Spectroscopy, w: Anal. Chem., 80 (4), 1080 -1086, 2008.
- ↑ Prezentacja na stronie poczty, [dostęp 16.03.2008].
[edytuj] Linki zewnętrzne
- Wykluwające się pisklę, (de), [dostęp 26.03.2008].