Pochodzenie nazwy Śląsk
Z Wikipedii
 |
Ten artykuł wymaga uzupełnienia źródeł podanych informacji. Aby uczynić go weryfikowalnym, należy podać przypisy do materiałów opublikowanych w wiarygodnych źródłach. |
Poglądy na temat nazwy "Śląsk":
1. Bandtkie w pocz. XIX w. nazwę Śląsk wywiódł od nazwy rzeki Ślęzy, od której swoją nazwę mieli przyjąć Ślężanie (o których pisał Geograf Bawarski w poł. IX w.). Od lat 30. XX wieku prowadzone były lingwistyczne badania Semkowicza i Rudnickiego, którzy uznali że nie jest prawdopodobne by rdzeń Sil- (jakoby pochodzący od Silingów) mógł się zmienić w:
- a) „Sleenzane” u Geografa Bawarskiego czy
- b) w „Zlasane” w dokumencie praskim z 1086 czy
- c) „Selenza”, w nazwie rzeki Ślęzy, w bulli papieża Hadriana IV z 1155 r.
2. Samo słowo Śląsk pochodzi od "ślęg" co oznacza wilgoć, słotę a to znajduje uzasadnienie w dużej, aż po 500 m, wilgotności góry Ślęzy i rzeki Ślęzy płynącej przez rozległe mokradła.
3. Historiografia zna wiele przypadków określenia plemion nazwami rzeki. W odwrotnym kierunku odbywało się to raczej rzadko. Wskazywałoby to na nazwanie Ślężan od rzeki Ślęzy.
4. S. Rospond zbadał najdawniejsze dokumenty z XII i XIII wieku i zauważył, że nazwy z tego okresu zapisywano w formie: Slesia, Slezia, Zlesensis. Forma "Silesia" zaczęła pojawiać się znacznie później – już w czasach nowożytnych, prawdopodobnie „za sprawą lektury Thietmara, który jako pierwszy słowiańskiej nazwie Śląsk nadał dostosowaną do grafiki i fonetyki niemieckiej formę Silensia”.
5. Wg wskazówek Ptolemeusza, Silingowie (od których wg niektórych naukowców niemieckich i polskich pochodzi nazwa Śląsk) mieliby zamieszkiwać tereny Łużyc. Próbowano, powołując się na Ptolemeusza, zaprzeczać związkom Silingów ze Śląskiem. Jednak, jak zauważył profesor Kazimierz Godłowski, umiejscowienie Silingów na Łużycach jest zupełnie niemożliwe, gdyż obszar ten nie wykazywał wtedy śladów osadnictwa ludzkiego i najprawdopodobniej był zupełnie niezamieszkany.
6. Czeska nazwa Śląska brzmi Slezsko czyli zaczyna się od Sle- a nie Sil-....(np. "Silesia" jak brzmi nazwa łacińska).
7. Nowe badania J. Udolpha przychylają się do twierdzenia że nazwa Śląsk pochodzi od nazwy Ślęży i wskazał przy tym na wiele plemion słowiańskich, których nazwy pochodzą od rzek. Jego zdaniem nawet ewentualny rdzeń sil- nie wskazywałaby na germańskość nazwy, ponieważ rdzeń sil- spotyka się w nazwach wielu rzek np. Sile w Wenecji, Silla w Asturii, Silinka w Rosji. Swoje badania opisał w "Der Name Schlesien, [w:] Studia Onomastica et Indogermanica" – Graz 1995 i w "Der Name Schlesien [w] Opuscula Silesiaca" – Stuttgart 1998.
8. Należy zwrócić uwagę na porównanie wymowy nazwy "Śląsk" w językach słowiańskich (Szląsko, Szląsk, Szlesko) i germańskich (Szlesien), która pomimo innego zapisu jest zaskakująco podobna. Dlatego być może nie należy kierować się tylko zapisem, który w dawnych wiekach mógł być błędny w przypadku, gdy nazwę zapisywał ktoś, kto nie władał językiem autochtonów.
Ponieważ powyższe poglądy są różne a nawet wykluczające się, należy pamiętać, że są to tylko hipotezy językoznawców.
