Polska Partia Niepodległościowa
Z Wikipedii
 |
Ten artykuł wymaga uzupełnienia źródeł podanych informacji. Aby uczynić go weryfikowalnym, należy podać przypisy do materiałów opublikowanych w wiarygodnych źródłach. |
 |
Ten artykuł wymaga dopracowania zgodnie z zaleceniami edycyjnymi. Należy w nim poprawić: formatowanie, styl, język, POV, źródła. Dokładniejsze informacje o tym, co należy poprawić, być może znajdziesz na stronie dyskusji tego artykułu. Po naprawieniu wszystkich błędów można usunąć tę wiadomość. |
Polska Partia Niepodległościowa - Partia Nowej Prawicy - polska partia prawicowa, którą została utworzona w 1985 r. przez byłych działaczy KPN i która zakończyła swoją działalność w 1993 r. po dołączeniu do Ruchu dla Rzeczypospolitej. Najbardziej znanym działaczem tej partii był Romuald Szeremietiew.
Formalnie powstała 22 stycznia 1985 r. - tę datę, rocznicę wybuchu Powstania styczniowego 1863 r. wybrali założyciele partii, jednak przygotowania do powołania PPN zaczęły się jesienią 1984 r., po wyjściu z więzienia Tadeusza Stańskiego i Romualda Szeremietiewa.
Spis treści |
[edytuj] Geneza
Założycielami PPN byli niedawni działacze Konfederacji Polski Niepodległej. W KPN od początku, od 1979 r., istniało środowisko o orientacji niepodległościowo-narodowej związane z R. Szeremietiewem. Odwołując się do historii polskiej myśli politycznej grupa ta podkreślała konieczność dokonania współczesnej syntezy dawnych kierunków ideowych kojarzonych z Józefem Piłsudskim i Romanem Dmowskim. Uważano, że z tradycji piłsudczykowskiej należy odrzucić tendencje autorytarne i pewne wpływy socjalizujące, a z ruchu narodowego wątki antysemickie i nieprzychylne wobec innych narodów, np. Litwinów czy Ukraińców.
Zwolennicy tych poglądów w grudniu 1984 r., na zwołanym Kongresie KPN przedstawili propozycje zmian. Były to m.in. żądanie przeobrażania linii politycznej Konfederacji na jednoznaczny kierunek prawicowy, zbliżony do linii programowej współczesnej demokratycznej prawicy na Zachodzie. Dotąd KPN usiłowała łączyć różne opcje polityczne, od narodowej demokracji do lewicy socjalistycznej (po latach okazało się, że lider KPN-owskich socjalistów Krzysztof Gąsiorowski był wieloletnim agentem SB). Przewodniczący KPN Leszek Moczulski uważał, że Konfederacja powinna nadal zachować taki „pluralistyczny” kształt programowy. Na Kongresie postulowano też zmianę modelu funkcjonowania KPN. W tym zwłaszcza utajnianie nowo przyjmowanych członków i tworzonych od nowa struktur terenowych Konfederacji oraz porzucenie tzw. wodzowskiego sposobu kierowania Konfederacją przez L. Moczulskiego. Także te postulaty Moczulski, wspierany na Kongresie przez młodych działaczy (Adam Słomka, Krzysztof Król) odrzucił.
W tej sytuacji twórcy przyszłej PPN, mimo liczebnej przewagi wśród uczestników Kongresu zdając sobie sprawę, że Moczulski nie pogodzi się z odebraniem mu przywództwa postanowili odejść. Nie zdecydowali się na rozłam w Konfederacji. Uznali, że będą prowadzić działalność w tworzonej od nowa innej organizacji w sposób zakonspirowany, przygotowując się na moment załamania się systemu komunistycznego, np. w formie strajku generalnego. Inicjatorami tego ruchu i założycielami PPN byli Zygmunt Goławski, Tadeusz Jandziszak, Maciej Pstrąg-Bieleński, T. Stański, Szeremietiew - do niedawna członkowie kierownictwa KPN.
[edytuj] Program
Dokumentem podstawowym ogłoszonym w dniu utworzenia partii była Deklaracja programowa PPN zawierająca podstawowe założenia programu stronnictwa.
W punkcie pierwszym stwierdzano, że tylko naród polski ma prawo decydować o ustroju państwa, formie rządu i kto ma władzę sprawować.
Następnie podkreślano, że ustawiczne poszerzanie praw i wolności obywatelskich stanowi „tradycję polskiego życia publicznego”.
W punkcie trzecim podnoszono wartość chrześcijaństwa i Kościoła katolickiego dla życia narodu i państwa polskiego.
Punkt czwarty uwypuklał rolę rodziny jako miejsca formowania osobowości człowieka, uczestnika życia społecznego i narodowego.
W punkcie piątym wskazywano rolę gospodarki: „Życie gospodarcze w państwie powinno zapewnić godny i dostatni byt wszystkim obywatelom” stosownie do stopnia aktywności, wkładu pracy i jej użyteczności. Opowiadano się za gospodarką wolnorynkową.
Sprawom kultury oświaty i wychowania poświęcono punkt szósty Deklaracji. Wskazywano tu na znaczenie tożsamości narodowej i stwierdzano: „Polacy powinni być otwarci na rzeczywisty postęp i rozwój gwarantujący wejście w polskie jutro bez zrywania z narodowym wczoraj”.
Punkt ostatni mówił o polityce zagranicznej i bezpieczeństwie narodowym. Wskazywano na konieczność zawarcia „rzeczywistych sojuszy”, nawiązanie przyjaznych stosunków z dawnymi wrogami Polski, z Niemcami i Rosją oraz wspieranie dążeń wolnościowych narodów, które niegdyś należały do wspólnej z Polakami Rzeczypospolitej, Litwinów, Białorusinów, Ukraińców.
Koncepcję działania, jego cel, ale także analizę sytuacji Polski po stanie wojennym 1981 r. zawierał ogłoszony w 1986 r. tekst programowy PPN Powstań Polsko. Zarys myśli programowej nowej prawicy polskiej. (Podpisany „Witold Skidel” - pseudonim Szeremietiewa). Odrzucano w nim poodnoszony przez środowisko KOR i Lecha Wałęsę postulat ugody z komunistami. Wskazywano, że system komunistyczny PRL rozpada się i każdy następny wybuch społecznego gniewu (strajk generalny) należy przekształcić w działanie odbierające władzę komunistom i tworzące niepodległe państwo polskie. Ten czyn, nawiązując do historii, nazywany „powstaniem” i określano jako jedyny skuteczny sposób realizacji celu jakim była niepodległość Polski.
W części programowej opracowania zatytułowanej „Polskie jutro – cel i droga” przedstawiano też wizję przyszłej Europy i miejsca w niej niepodległej Polski. Przewidywano rychłe zjednoczenie Niemiec, a wraz z tym inne, korzystne dla Polski relacje z zachodnim sąsiadem i w konsekwencji także wejście Polski do zjednoczonej Europy. Wizjonersko brzmiały też postulaty członkostwa Polski w NATO – tego postulatu w tamtym okresie nie podnosiło żadne ugrupowanie polityczne. Rysowano też bliską, kilkuletnią drogę osiągnięcia niepodległości, co było oceniane przez część polityków (np. Jan Nowak-Jeziorański, w 1986 r.) jako pozbawione realizmu.
Jednym z najważniejszych dokumentów programowych PPN, był opracowany spis zasad konstytucyjnych przyszłej niepodległej RP.
[edytuj] Organizacja
PPN była partią kadrową. Działając w konspiracji do 1989 r. formułę jawną przyjęła w końcu lutego 1990 r. i wtedy wystąpiono o sądową rejestrację PPN. Jej ówczesny stan liczebny był następujący: 729 członków (tylko osoby płacące składki) i współpracujących z PPN około 12 tys. - wg oceny władz partii. Organami naczelnymi PPN były Konwencja Krajowa będąca zjazdem delegatów i władzą najwyższą stronnictwa, a w okresie między kongresami partią kierowała Rada Naczelna i jej Prezydium. W skład prezydium wchodzili prezes PPN i przewodniczący Rady Szeremietiew oraz członkowie Prezydium: Ryszard Anders, Marian Banaś, Lech Jęczmyk, Andrzej Rozpłochowski (w USA), Stański. Sprawami organizacyjnymi zajmowała się Centralna Komisja Wykonawcza pod przewodnictwem Stańskiego. W skład CKW wchodzili przewodniczący okręgowych Komisji Wykonawczych:
- Jan Chmielewski (Mazowsze),
- M. Banaś (Małopolska),
- Krzysztof Frączek (Górny Śląsk),
- Zbigniew Kopystyński (Dolny Śląsk),
- Wojciech Kurpisz (Wielkopolska),
- Jarosław Kaczorowski (Pomorze Zachodnie),
- Andrzej Cybulski (Pomorze Gdańskie),
- Bogusław Owoc (Mazury i Warmia)
- Jarosław Zdrojkowski (Lubelskie).
W terenie funkcjonowało więc 9 okręgów oraz 32 rejony działania, zwykle na terenie większych miast, np. Gdynia, Leszno Wlkp., Ostrów Wlkp. Poza Polską działały przedstawicielstwa zagraniczne PPN. W Europie Zachodniej:
- w Austrii Marek Stefan Szmidt,
- w Szwajcarii (Maria i Jerzy Grębscy),
- w Berlinie Zachodnim (Kazimierz Michalczyk)
- na terenie Anglii – współpraca z organizacją „Solidarity with Solidarity” Tadeusza Jarskiego.
W Ameryce Północnej przedstawicielami PPN byli:
- w USA Jadwiga Czuba z Chicago i Ryszard Jonak w Nowym Jorku,
- w Kanadzie najpierw T. Jandziszak (po wyemigrowaniu do Kanady), a następnie Zbigniew Farmus w Toronto.
Publikacje PPN wydawała oficyna „Wydawnictwo im. Jerzego Łojka”, nazwana tak dla upamiętnienia zmarłego historyka, który wspierał koncepcyjnie działania programowe PPN. Wydawano na małej poligrafii przegląd polityczny „Polska Niepodległa”, pismo młodzieży PPN „Hotel Lambert” (Jarosław Kiepura]) oraz biuletyny terenowe PPN m.in. „Sprawa”, „Polska Niezależna”, „Czyn Niepodległy”, „Szaniec”. Drukowano plakaty i znaczki. Wybito też medal pamiątkowy PPN.
[edytuj] Działalność
Poza pracami organizacyjnymi, tworzeniem struktur partii, akcją wydawniczą i informacyjną PPN zabiegała o stworzenie porozumień z ugrupowaniami widzącymi podobnie cele polskiej polityki i odrzucające ugodę z komunistami. Tu za głównego partnera władze PPN uważały organizację Solidarność Walczącą” Kornela Morawieckiego. W praktyce okazało się, że w terenie często dochodziło do sytuacji, gdy członkowie SW i PPN działali solidarnie w obu organizacjach, czasem należąc do obu organizacji. W grudniu 1988 r. PPN i SW zawarły porozumienie o współpracy.
Jednak największym osiągnięciem PPN było stworzenie Porozumienia Partii i Organizacji Niepodległościowych (maj 1987 r.), które przez ponad dwa lata stanowiło forum współdziałania wszystkich ugrupowań niepodległościowych. Poza PPN były to: Organizacja Liberalnych Demokratów „Niepodległość”, Ruch Polityczny „Wyzwolenie”, Organizacja „Wolność-Sprawiedliwość-Niepodległość”, Unia Demokratów „Baza” i Grupa Polityczna „Samostanowienie”.
Zmiany zachodzące w Polsce powodowały korektę w działaniach organizacyjnych i politycznych PPN. Przewidywane przesilenie i obalenie komunizmu w wyniku protestu społecznego (strajki w 1988 r.) nie nastąpiły bowiem przywódcy „Solidarności” podjęli rozmowy w władzami PRL i strajki wygasili. PPN proponował więc zjednoczenie ugrupowań niepodległościowych i wysunięcie alternatywnego programu politycznego odrzucając kompromis z PZPR. Temu właśnie miała służyć formuła PPiON. Zwolennicy rozmów „okrągłego stołu” usiłowali przekonać PPN i inne ugrupowania niepodległościowe do tego rozwiązania. Tę propozycję władze PPN odrzuciły 10 października 1988 r., a 13 października podobnie postąpiły pozostałe ugrupowania PPiON oraz Solidarność Walcząca.
W swojej publicystyce i akcjach o charakterze zewnętrznym PPN ostro krytykowała „okrągły stół” widząc w nim akt zdrady ideałów Sierpnia ’80. Z tych samych powodów ogłosiła bojkot wyborów w 1989 r. ocenianych przez władze PPN jako swoista legitymizacja PRL przez niedawną opozycję. Z tego też powodu działalność PPN była inwigilowana nie tylko przez SB, ale także przez nowo utworzony Urząd Ochrony Państwa, który materiały operacyjne nt. PPN dostarczał rządowi premiera Tadeusza Mazowieckiego (operacja „Hydra”).
Innym dokonaniem PPN było zorganizowanie na terenie Austrii (maj 1989 r.) konferencji „Kraj – Emigracja”. Brali w nie udział przedstawiciele ugrupowań tworzących PPiON, środowisk polonijnych z Europy, USA i Kanady oraz ministrowie rządu RP na uchodźstwie, w tym przyszły prezydent, a wówczas minister spraw krajowych Ryszard Kaczorowski.
Na terenie kraju ścisłą współpracę PPN nawiązała ze związkowymi opozycjonistami Lecha Wałęsy skupionymi w Grupie Roboczej Komisji Krajowej „Solidarności” (Andrzej Gwiazda, Seweryn Jaworski, Marian Jurczyk, Jerzy Kropiwnicki, Andrzej Słowik,). Działacze PPN uczestniczyli w pracach Grupy (Szeremietiew był doradcą leszczyńskiego regionu NSZZ „S” i członkiem Grupy) i prowadzili działania na rzecz demokratycznego wyboru władz reaktywowanego związku „Solidarność”. Szczególnie intensywną działalność prowadzono na terenie Trójmiasta wspólnie z Federacją Młodzieży Walczącej, która z czasem zaczęła występować jako organizacja młodzieżowa PPN, a jej działacze zaczęli obejmować ważne funkcje w PPN.
Sporo wysiłku PPN kierowała na tereny Białorusi i Litwy. Zdołano zorganizować przedstawicielstwa partii na terenie Grodna i Wilna. Jedno z posiedzeń Rady Naczelnej PPN odbyło się w Wilnie, w czasie obchodów 200-lecia uchwalenia Konstytucji 3 Maja zorganizowanych przez PPN i organizacje kresowe.
Po utworzeniu rządu Jana Olszewskiego działacze PPN trafili do administracji państwowej (prezes PPN został wiceministrem, a następnie ministrem obrony narodowej). Po obaleniu rządu w czerwcu 1992r. PPN zbliżyła się do środowiska politycznego byłego premiera i weszła w skład nowo powołanej przez Olszewskiego partii Ruch dla Rzeczypospolitej (1993 r.).
