Pospolite ruszenie

Z Wikipedii

Pospolite ruszenie (fr. levée en masse) – polega na powoływaniu pod broń całej jego ludności lub tylko pewnej jej części uprawnionej i zobowiązanej do tego rodzaju służby.

Mobilizacja pospolitego ruszenia była powszechnym sposobem prowadzenia wojny w średniowiecznej Europie i innych rejonach świata przed wprowadzeniem armii zawodowych – zaciężnych lub z poboru. Członkowie pospolitego ruszenia zobowiązani byli sami dbać o swoje wyposażenie i uzbrojenie – regulowały to osobne przepisy.

[edytuj] Pospolite ruszenie w Polsce

Paradoksalnie, w Polsce początki organizacji państwowej za Mieszka I i Bolesława Chrobrego związane są z istnieniem wojska zawodowego – złożonej z wojów drużyny książęcej, utrzymywanej na koszt władcy i bezpośrednio mu podlegającej. Zwoływane w chwilach zagrożenia pospolite ruszenie stanowiło jedynie jej uzupełnienie, choć mogło decydować o losach wojny, jak na przykład podczas walk Bolesława Krzywoustego z cesarzem Henrykiem V. Po śmierci tych władców zanikła w Polsce forma stałego wojska jaką była drużyna, a jej miejsce wraz z rozwojem ustroju feudalnego zastąpiło pospolite ruszenie zwoływane przez władcę spośród osiadłego rycerstwa.

Od 1454 (przywilej cerekwicko-nieszawski) powołanie pospolitego ruszenia wymagało zgody sejmików ziemskich, a od 1493 sejmu walnego.

W drugiej połowie XVII wieku straciło praktycznie swoje znaczenie militarne, pozostając ostatecznym środkiem obrony Rzeczypospolitej. Po raz ostatni powołane w czasie bitwy warszawskiej w 1656.

[edytuj] Zobacz też

• Popis