Prawo lokacyjne
Z Wikipedii
Prawo lokacyjne - średniowieczne zbiory przywilejów i statutów jakimi podmiot lokujący obdarzał założone miasto lub wieś. Zwykle poszczególne lokacje dokonywały się w oparciu o pewien wzorcowy wypracowany w jakimś innym miejscu model, np. prawo magdeburskie. Przepisy lokacyjne doczekały się w Rzeszy uregulowania w dokumencie znanym jako Zwierciadło saskie.
W dawnej Polsce, począwszy od XIII wieku, zakładanie wsi lub miast (zazwyczaj na prawie niemieckim), połączone zwykle z wprowadzeniem niwowego układu pól i regularnej zabudowy, później także przenoszenie istniejących wsi z prawa polskiego na niemieckie. Akt lokacyjny wsi określał prawa i obowiązki zasadźcy i chłopów. Lokacja miast na prawie niemieckim gwarantowała zwykle w przywileju lokacyjnym prawa mieszczan, przyczyniając się m.in. do rozwoju gospodarki towarowo-pieniężnej i uniezależnienia miasta od feudałów; chłopi otrzymywali dziedziczne prawo do ziemi, wieś - autonomiczny sąd.
W zależności od charakteru i obowiązków osady nadawano jej różne prawa.
[edytuj] Najczęściej stosowane prawa
- prawo chełmińskie
- prawo lubeckie - pochodzące z Rzeszy prawo, w oparciu o które powstało najpierw portowe miasto Lubeka
- prawo magdeburskie - najpowszechniejsze, zwane także prawem niemieckim, oparte było o wzorcowy model lokacyjny, za jaki uważano statuty nadane miastu Magdeburg
- prawo polskie - prawo Polski od X wieku do 1320 r.
- prawo średzkie - stworzone w oparciu o lokację Środy Śląskiej powstałą na bazie praw miasta Halle (Henryk I Brodaty ze względu na konflikt z arcybiskupstwem Magdeburga nie chciał korzystać z tamtejszego prawa)
- prawo wołoskie
