Proces lekarzy

Z Wikipedii

Proces lekarzy (znany także jako proces USA vs. Karl Brandt i inni) - pierwszy i najsłynniejszy z 12 procesów norymberskich przeprowadzonych przed amerykańskimi trybunałami wojskowymi po zakończeniu głównego procesu zbrodniarzy wojennych przed Międzynarodowym Trybunałem Wojskowym w Norymberdze. Proces lekarzy toczył się w dniach 9 grudnia 1946 - 20 sierpnia 1947 i dotyczył zbrodni popełnionych przez członków hitlerowskich służb medycznych.

[edytuj] Oskarżeni

Ława oskarżonych składała się z 23 osób, niemal wyłącznie lekarzy. Na szczególną uwagę zasługiwali spośród nich: dr Karl Brandt (główny oskarżony, lekarz przyboczny Adolfa Hitlera oraz komisarz Rzeszy do spraw zdrowia), dr Karl Gebhardt (lekarz przyboczny Heinricha Himmlera i ostatni prezes hitlerowskiego Czerwonego Krzyża), Viktor Brack (jeden z szefów urzędu w Kancelarii Rzeszy), dr Joachim Mrugowsky (dyrektor Instytutu Higieny Waffen-SS), dr Waldemar Hoven (lekarz obozowy w Buchenwaldzie) oraz Wolfram Sievers (sekretarz generalny Towarzystwa Ahnenerbe). Wśród oskarżonych zabrakło dr Ernsta Roberta Grawitza (który od 1936 szefował służbie zdrowia SS i policji będąc Reicharzt SS und Polizei oraz prezesem niemieckiego Czerwonego Krzyża przez całą niemal wojnę), a także dr Enno Lollinga (naczelnego lekarza obozów koncentracyjnych w ramach WVHA). Obaj zbrodniarze popełnili samobójstwo w 1945, gdy klęska Rzeszy była nieunikniona.

[edytuj] Zarzuty oskarżenia

Wszyscy lekarze oraz Viktor Brack, Rudolf Brandt i Wolfram Sievers, którzy nie mieli wykształcenia medycznego, oskarżeni zostali o popełnienie zbrodni wojennych i zbrodni przeciw ludzkości oraz o przynależność do SS, jako organizacji przestępczej. W szczególności zarzuty oskarżenia objęły przeprowadzanie pseudomedycznych eksperymentów na więźniach obozów koncentracyjnych (jak stwierdził trybunał prowadzono je bez zgody więźniów, z częstym narażeniem ich zdrowia i życia oraz nie miały one większego sensu z punktu widzenia medycznego albo ich cel był stricte zbrodniczy). Dotyczyło to m. in. dr Karla Gebhardta i dr Herty Oberheuser, którzy osobiście przeprowadzali eksperymenty na więźniarkach Ravensbrück czy dr Waldemara Hovena, który prowadził podobną działalność jako lekarz obozowy w Buchenwaldzie. Dr Karl Brandt rozkazywał wykonywać te eksperymenty i je osobiście nadzorował. Viktor Brack był odpowiedzialny za akcję T4 (eutanazję chorych umysłowo i inwalidów) i akcję eksterminacji niezdolnych do pracy więźniów w obozach koncentracyjnych. Był także współodpowiedzialny za przeprowadzenie Einsatz Reinhard oraz za plany sterylizacji całych narodów. Instytut Higieny Waffen-SS, kierowany przez dr Joachima Mrugowsky'ego również dokonywał licznych pseudoeksperymentów na więźniach obozów i współpracował z firmami chemicznymi w celu dostarczania gazów trujących do obozów zagłady. Towarzystwo Ahnenerbe (którym zarządzał Wolfram Sievers) dopuściło się licznych zbrodni łącząc jednocześnie badania nad "rasami niższymi" z badaniami w celach wojskowych (m. in. testowano na niewinnych ofiarach użycie gazów bojowych). Także pozostali lekarze byli oskarżeni o popełnienie rozlicznych zbrodni, na czele z przeprowadzaniem eksperymentów pseudomedycznych.

[edytuj] Wyrok

Trybunał amerykański ogłosił wyrok 20 sierpnia 1947. 7 oskarżonych skazanych zostało na karę śmierci, 9 na kary dożywotniego lub terminowego pozbawienia wolności, a 7 uniewinniono. Wszystkie wyroki śmierci wykonano przez powieszenie 2 czerwca 1948 w więzieniu Landsberg (Bawaria). Proces lekarzy był jedynym z procesów norymberskich, w którym wykonano wszystkie wyroki śmierci. Kary pozbawienia wolności były stopniowo łagodzone przez władze amerykańskie (przed 1960 wszyscy skazani byli już na wolności). W uzasadnieniu wyroku trybunał określił dokładnie jakie przesłanki powinny spełniać eksperymenty by uznać je za eksperymenty medyczne i by nie podlegały one karze (tzw. Nuremberg code). Uzasadnienie to stanowi odniesienie dla większości współczesnych regulacji prawnych dotyczących prowadzenia badań klinicznych (zob. Deklaracja Helsińska).

[edytuj] Sentencja wyroku

Treść wyroku amerykańskiego trybunału wojskowego w procesie lekarzy:

dr Karl Brandt - śmierć przez powieszenie (wyrok wykonano)
dr Karl Gebhardt - śmierć przez powieszenie (wyrok wykonano)
Viktor Brack - śmierć przez powieszenie (wyrok wykonano)
Rudolf Brandt - śmierć przez powieszenie (wyrok wykonano)
dr Joachim Mrugowsky - śmierć przez powieszenie (wyrok wykonano)
dr Waldemar Hoven - śmierć przez powieszenie (wyrok wykonano)
Wolfram Sievers - śmierć przez powieszenie (wyrok wykonano)
dr Karl Genzken - dożywocie (kara zamieniona na 20 lat pozbawienia wolności)
dr Siegfried Handloser - dożywocie (kara zamieniona na 20 lat pozbawienia wolności)
dr Gerhard Rose - dożywocie (kara zamieniona na 20 lat pozbawienia wolności)
dr Fritz Fischer - dożywocie (kara zamieniona na 15 lat pozbawienia wolności)
dr Oskar Schröder - dożywocie (kara zamieniona na 15 lat pozbawienia wolności)
dr Hermann Becker-Freyseng - 20 lat pozbawienia wolności (kara zamieniona na 10 lat pozbawienia wolności)
dr Hertha Oberhauser - 20 lat pozbawienia wolności (kara zamieniona na 10 lat pozbawienia wolności)
dr Wilhelm Beiglböck - 15 lat pozbawienia wolności (kara zamieniona na 10 lat pozbawienia wolności)
dr Helmut Poppendick - 10 lat pozbawienia wolności (ostatecznie zwolniony z obowiązku odbywania kary)
dr Kurt Blome - uniewinniony
dr Adolf Pokorny - uniewinniony
dr Hans Wolfgang Romberg - uniewinniony
dr Paul Rostock - uniewinniony
dr Siegfried Ruff - uniewinniony
dr Konrad Schäfer - uniewinniony
dr Georg August Weltz - uniewinniony