Przeddrednot
Z Wikipedii
.jpg/300px-HMS_Hood_(Royal_Sovereign-class_battleship_of_1890s).jpg)
Przeddrednot (przed-drednot), predrednot (ang. pre-dreadnought) - umowne określenie generacji okrętów liniowych (pancerników) budowanych od lat 80. XIX wieku do 1911 roku. Nazwa, nadana później, oznacza pancerniki poprzedzające generację drednotów.
Budowane wcześniej pancerniki były wyrazem poszukiwań właściwej koncepcji okrętu liniowego, czego efektem było powstanie dużej liczby różniących się od siebie okrętów, o różnych własnościach bojowych, często posiadających także pomocniczy napęd żaglowy. W latach 80. XIX wieku ukształtowała się natomiast ostateczna koncepcja XIX-wiecznego pancernika. O przeddrednotach można mówić w zasadzie od 6 okrętów brytyjskiego typu Admiral, które weszły do służby w 1886 r. W odróżnieniu od wcześniejszych konstrukcji, nowe pancerniki (przeddrednoty) budowane były w seriach, aby uzyskać okręty o podobnych charakterystykach, mogące działać w składzie jednolitej floty liniowej.
Typowy pancernik generacji przeddrednotów był napędzany maszynami parowymi z centralnie umieszczoną kotłownią opalaną węglem. Większość była uzbrojona w 4 działa głównego kalibru umieszczone w dwóch wieżach lub barbetach na dziobie i na rufie oraz od kilku do 20 dział średniego kalibru (zwykle 150 mm - 178 mm, rzadziej 190 mm - 203 mm) w kazamatach. Kaliber dział artylerii głównej zwykle wynosił 305 mm - 343 mm, na niemieckich okrętach - 280 mm. Późniejsze przeddrednoty (nazywane czasami semi-drednotami) posiadały oprócz 4 dział głównego kalibru, od 4 do 12 dział drugiego głównego (mniejszego) kalibru (203 mm - 254 mm) w wieżach umieszczonych na burtach. Przeddrednoty posiadały również kilkanaście dział mniejszego kalibru (zwykle 65 mm - 88 mm, sporadycznie także 37 mm - 45 mm) do zwalczania torpedowców oraz podwodne wyrzutnie torpedowe, natomiast nie posiadały artylerii przeciwlotniczej. Uzbrojenie przeciwlotnicze dodane zostało dopiero przed II wojną światową.
Wyporność - od 10 do 16,5 tysięcy ton, prędkość od 15 do 18 węzłów. Ostatnie z przeddrednotów - japoński typ Satsuma i francuski typ Danton (1911) miały wyporność do 19 000 t. Począwszy od 1906 roku pancerniki tej generacji zaczęły być wypierane przez konstrukcje nowego typu - drednoty (nazwa obu generacji pochodzi od brytyjskiego pancernika HMS "Dreadnought").
Największym starciem przeddrednotów była bitwa pod Cuszimą (1905) w czasie wojny rosyjsko-japońskiej.
Bardziej znane pancerniki z generacji przeddrednotów:
- rosyjskie: "Potiomkin", "Pietropawłowsk"
- niemieckie: "Schleswig-Holstein", "Schlesien"
- japońskie: "Mikasa"
- brytyjskie: typ Majestic, typ Royal Sovereign, typ King Edward VII
Opisane typy:
