Project Gutenberg
Contents Listing Alphabetical by Author:
A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z Unknown Other
Contents Listing Alphabetical by Title:
# A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W Y Z Other

Amazon - Audible - Barnes and Noble - Everand - Kobo - Storytel 

See also ebooksgratis.com: no banners, no cookies, totally FREE.

CLASSICISTRANIERI HOME PAGE - YOUTUBE CHANNEL
Privacy Policy Cookie Policy Terms and Conditions
Rów Mariański - Wikipedia, wolna encyklopedia

Rów Mariański

Z Wikipedii

Położenie Rowu Mariańskiego
Położenie Rowu Mariańskiego

Rów Mariański - najgłębszy rów oceaniczny na świecie, położony w zachodniej części Oceanu Spokojnego, na południowy wschód od Marianów. Ciągnie się łukiem o długości blisko 2000 km. Wchodzi w skład systemu rowów oceanicznych tworzących zachodnie obrzeżenie Płyty Pacyficznej. Jest miejscem, gdzie ścierają się dwie płyty: Płyta Pacyficzna i Płyta Filipińska. Według ostatnich pomiarów, głębokość rowu wynosi 10911 metrów.

Pierwsze pomiary głębokości oceanu w tym miejscu były dokonane w ramach ekspedycji HMS Challenger (grudzień 1872 - maj 1876), w czasie których dokonano sondowania (za pomocą lin i dźwigów) miejsca zwanego obecnie Głębią Challengera. W oparciu o dwa sondowania wyznaczono głębokość na 4475 sążni (8184 metry). Raporty z tej ekspedycji dostępne są na WWW w ramach projektu Challenger Library.[1]

W 1951 roku, około 75 lat po oryginalnym odkryciu, cały Rów Mariański łącznie z wchodzącą w jego skład Głębią Challengera był ponownie zbadany przez okręt Royal Navy o nazwie HMS Challenger nawiązującej do swojego poprzednika. W przeciwieństwie do poprzedniego badania, głębokość dna została pomierzone przy użyciu bardziej precyzyjnej i prostej metody - echosondy. Pomiar wykazał wartość 5960 sążni (10900 metrów) w miejscu o współrzędnych 11°19′N, 142°15′E. W trakcie badania, operator korzystał ze słuchawek i naręcznego stopera aby ocenić czas upływający między wysłaniem sygnału a nadejściem jego echa. W związku z niedokładnościami wynikającymi z tej metody, naukowcy uznali, że rozsądnie będzie odjąć od wyniku wielkość podziałki w stosowanej skali (wynoszącą 20 sążni) i w oficjalnych raportach podano głębokość 5940 sążni (10863 metry).

W 1957 roku, radziecka jednostka Vityaz wykonała pomiar głębokości z wynikiem 11034 metry.

Batyskaf Trieste na chwilę przed zanurzeniem
Batyskaf Trieste na chwilę przed zanurzeniem

Wyjątkowym przedsięwzięciem załogi amerykańskiego batyskafu Trieste było osiągnięcie dna Rowu Mariańskiego o godzinie 13:06 23 stycznia 1960 r.[2] Na pokładzie byli: sierżant marynarki wojennej USA Don Walsh i Jacques Piccard. Jako balastu użyto żelaza, a do wynurzania benzyny. System pokładowy wskazał głębokość 11521 m, lecz zweryfikowano to później do 10916 m. Na dnie Walsh i Piccard byli zaskoczeni widokiem ryb: soli i flądry o długości około 30 cm, jak również krewetek. Według Piccarda, "Dno było czyste i przejrzyste, pokryte mułem z obumarłych okrzemków." Trieste jest do dzisiaj jedyną jednostką załogową, która osiągnęła najgłębsze miejsce na Ziemi.

W 1962 roku statek M/V Spencer F. Baird wyznaczył głębokość na 10915 metrów.

W 1984 roku, Japończycy wysłali Takuyō (拓洋), bardzo zaawansowany statek badawczy, w rejon Rowu Mariańskiego i przy użyciu wielowiązkowej, precyzyjnej echosondy wyznaczyli głębokość na 10924 metry[3] (wartość ta jest również podawana jako 10,920±10 metrów).[4]

Najbardziej dokładny pomiar do tej pory został wykonany przez japoński ROV (zdalnie sterowaną łódź podwodną) Kaikō (かいこう) 24 marca 1995 roku: 10911 metrów.[5] Niestety, Kaikō został utracony 29 marca 2003 roku po zaledwie ośmiu latach służby, w wyniku zerwania jednej z dodatkowych lin mocujących podczas nadchodzącego tajfunu. Obecnie nie istnieje na świecie żadna jednostka zdolna do osiągnięcia podobnych głębokości jak Trieste i Kaikō.

Na dnie Rowu Mariańskiego woda wywiera ciśnienie 110.2 MPa czyli ponad 1000-krotnie wyższe niż normalne ciśnienie atmosferyczne.

Przypisy

  1. David C. Bossard: Challenger Library (en). [dostęp 2007-04-19].
  2. The Mariana Trench - Exploration (en). [dostęp 2007-04-19].
  3. Steve Ritchie: The Deepest Depths (en). W: No Day Too Long - An Hydrographer's Tale [on-line]. The Pentland Press, 1992. [dostęp 2007-04-19].
  4. http://www1.kaiho.mlit.go.jp/GIJUTSUKOKUSAI/ICO/nl45.html
  5. Japan Marine Science and Technology Center: Leading the World in Deep-Sea Exploration Technology (en). [dostęp 2007-04-19].

Static Wikipedia (no images) - November 2006

aa - ab - af - ak - als - am - an - ang - ar - arc - as - ast - av - ay - az - ba - bar - bat_smg - be - bg - bh - bi - bm - bn - bo - bpy - br - bs - bug - bxr - ca - cbk_zam - cdo - ce - ceb - ch - cho - chr - chy - closed_zh_tw - co - cr - cs - csb - cu - cv - cy - da - de - diq - dv - dz - ee - el - eml - en - eo - es - et - eu - fa - ff - fi - fiu_vro - fj - fo - fr - frp - fur - fy - ga - gd - gl - glk - gn - got - gu - gv - ha - haw - he - hi - ho - hr - hsb - ht - hu - hy - hz - ia - id - ie - ig - ii - ik - ilo - io - is - it - iu - ja - jbo - jv - ka - kg - ki - kj - kk - kl - km - kn - ko - kr - ks - ksh - ku - kv - kw - ky - la - lad - lb - lbe - lg - li - lij - lmo - ln - lo - lt - lv - map_bms - mg - mh - mi - mk - ml - mn - mo - mr - ms - mt - mus - my - mzn - na - nah - nap - nds - nds_nl - ne - new - ng - nl - nn - no - nov - nrm - nv - ny - oc - om - or - os - pa - pag - pam - pap - pdc - pi - pih - pl - pms - ps - pt - qu - rm - rmy - rn - ro - roa_rup - roa_tara - ru - ru_sib - rw - sa - sc - scn - sco - sd - se - searchcom - sg - sh - si - simple - sk - sl - sm - sn - so - sq - sr - ss - st - su - sv - sw - ta - te - test - tet - tg - th - ti - tk - tl - tlh - tn - to - tokipona - tpi - tr - ts - tt - tum - tw - ty - udm - ug - uk - ur - uz - ve - vec - vi - vls - vo - wa - war - wo - wuu - xal - xh - yi - yo - za - zea - zh - zh_classical - zh_min_nan - zh_yue - zu