Ruch antyglobalistyczny
Z Wikipedii
Ruch antyglobalistyczny – ruch społeczno-polityczny aktywny w większości państw świata, różnorodny ideowo i niejednolity organizacyjnie. Za cel stawia sobie radykalną zmianę obecnych stosunków ekonomicznych, ekologicznych i społecznych, poprzez m.in. budowanie globalnego społeczeństwa obywatelskiego.
Spis treści |
[edytuj] Poglądy i działania
Należy rozróżnić dwa typy procesów globalizacyjnych: kulturowy i ekonomiczny. Wbrew nazwie, która przyjęła się w mediach, a nawet wśród części uczestników ruchu, większość z nich nie uważa się za przeciwników procesów globalizacji kulturowej (globalne prawa człowieka, solidarność, zrównoważony rozwój, etyka globalna itp.). Zdarza się, że aktywiści mówią o sobie jako o alterglobalistach, podkreślając w ten sposób, że przedmiotem ich protestów nie jest idea tworzenia nowego ładu światowego (choć wiele organizacji dąży do jego ustanowienia, przedstawiając kompleksową wizję zmiany systemowej i chcąc ją wprowadzić w skali całego globu), lecz jedynie krytyka niektórych cechujących obecny ład właściwości. Alterglobaliści uważają się za awangardę nowego globalnego społeczeństwa. Pomiędzy głębiej rozumianym antyglobalizmem a alterglobalizmem występuje wiele różnic.
Ruch ten zawiera w sobie elementy różnych systemów światopoglądowych, m.in. pacyfizmu, marksizmu, demokratycznego socjalizmu, anarchizmu, ekologizmu, libertarianizmu, feminizmu, konserwatyzmu, jak również, w niektórych kwestiach - liberalizmu. Bardzo ważną rolę odgrywają w nim organizacje religijne, ruchy humanistyczne i organizacje pozarządowe. Poglądy antyglobalistyczne przejawia też część konserwatystów
Ruch antyglobalistów jest w znacznym stopniu efektem rewolucji informacyjnej. Jego uczestnicy często poruszają w swoich wystąpieniach, problem obiektywnego a także wolnego (w tym darmowego) dostępu do informacji, czy wiedzy, często powołując się na konieczność występowania tzw. alternatywnych środków przekazu, niezależnych od dużych komercyjnych i ponadnarodowych koncernów medialnych. Działacze ruchu często odwołują się do ideałów wczesnych, wspólnotowych form demokracji, sprzeciwiając się zarówno modelom państwa o dyktaturze totalitarnej jak i nowoczesnym zindustrializowanym państwom rozwiniętego kapitalizmu, w których zdaniem przedstawicieli ruchu zabrakło miejsca na demokrację i suwerenność w wyniku ponadnarodowych interesów tych organizacji.
W antyglobalizmie zawarta jest krytyka problemów dzisiejszego świata, wywoływanych – zdaniem uczestników ruchu – przez neoliberalną globalizację:
- postępująca degradacja środowiska naturalnego
- postępująca degradacja kultur lokalnych, niszowych.
- unifikacja kultury
- narastanie antagonizmów narodowo-etnicznych
- wyzysk pracowników wielkich korporacji
- wciąż nierozwiązane problemy Trzeciego Świata:
- analfabetyzm
- ubóstwo
- brak dostępu do informacji
- występowanie niewolnictwa
- wzrastające dysproporcje ekonomiczne między bogatą Północą i biednym Południem.
Antyglobalizm zawiera sprzeciw wobec ekonomicznego kolonializmu wielkich ponadnarodowych instytucji, które zdaniem uczestników ruchu wyjaławiają małe rynki wewnętrzne, mają przemożny wpływ na rządy i decyzje państw, z pominięciem reguł demokracji. Głównym celem ataków antyglobalistycznych wystąpień (happeningów i demonstracji) są wielkie ponadnarodowe instytucje: Międzynarodowy Fundusz Walutowy (IMF), Bank Światowy (WB), WTO, UE, ONZ, itd.
W największych spotkaniach antyglobalistów, Forach Społecznych bierze udział od kilkudziesięciu do blisko dwustu tysięcy uczestników. Od 2000 r. równolegle do Światowego Forum Ekonomicznego w Davos, na którym gromadzą się przywódcy państw i przedstawiciele największych światowych korporacji, organizowane jest doroczne Światowe Forum Społeczne. W latach 2000-2003 r. Forum organizowano w brazylijskim mieście Porto Alegre, ważnym dla ruchu antyglobalistycznego jako swoisty model, bowiem od 1992 r. budżet miejski jest tam uchwalany przy współudziale delegatów reprezentujących społeczności lokalne (→ demokracja uczestnicząca). W 2004 r. Forum odbyło się w Bombaju w Indiach, w roku 2005 ponownie 'wróciło' do Brazylii. W styczniu 2007 roku Światowe Forum Społeczne po raz pierwszy odbyło się w Afryce, w stolicy Kenii - Nairobi.
W Europie regionalnym odpowiednikiem Światowego Forum Społecznego jest Europejskie Forum Społeczne. Kolejne spotkania EFS odbywały się we Florencji (listopad 2002), Paryżu (listopad 2003), Londynie (październik 2004) oraz Atenach (maj 2006).
[edytuj] Różnice między antyglobalizmem a alterglobalizmem
Są to dwa niezależne ruchy, które różni stosunek do procesu globalizacji. W praktyce jednak często zwrotów tych używa się (błędnie) jako synonimów.
Alterglobaliści nie krytykują samego procesu globalizacji, lecz tylko jej obecny "turbokapitalistyczny" charakter. Poglądy alterglobalistyczne głoszone są przez różne organizacje o różnych poglądach społecznych czy gospodarczych, często także o nastawieniu liberalnym.
Antyglobaliści natomiast krytykują sam proces globalizacji i jako alternatywę proponują oparcie się na wspólnotach takich jak naród, rodzina, wspólnoty lokalne. Poglądy antyglobalistyczne przejawiane są przez część nacjonalistów, autonomistów, ekologów, anarchistów, tercerystów, czy komunitarian.
[edytuj] Anty- i alterglobalizm w Polsce
Do organizacji alter- i antyglobalistycznych w Polsce można zaliczyć między innymi ATTAC, Federację Anarchistyczną, Młodych Socjalistów, Stowarzyszenie "Lepszy Świat", Nową Lewicę, Polską Partię Pracy, Lewicową Alternatywę, Pracowniczą Demokrację, ogólnopolski związek zawodowy Inicjatywa Pracownicza, Wolny Związek Zawodowy Sierpień 80, Zielonych 2004 oraz Grupę "Społeczeństwo Aktywne". Światopogląd antyglobalistyczny promowany jest ponadto przez kilka czasopism, jak Recykling Idei,czy Magazyn "Obywatel".
Jesienią 2004 roku, na łamach Recykling Idei opublikowano prawdopodobnie pierwszą w Polsce dyskusję na temat ruchu alterglobalistycznego z udziałem jego polskich uczestników i uczestniczek, m.in. ze Stowarzyszenia ATTAC, Federacji Anarchistycznej, Grupy "Społeczeństwo Aktywne" i partii Nowa Lewica. Pretekstem do dyskusji był pierwszy masowy protest alterglobalistów w Polsce, który odbył się 29 kwietnia 2004 roku w Warszawie, podczas Europejskiego Szczytu Gospodarczego. Aktywiści i aktywistki zastanawiali się nad ideową i organizacyjną istotą ruchu, a także nad jego usytuowaniem w szerszym kontekście politycznym.
[edytuj] Znane osoby związane z ruchem
- Susan George
- Naomi Klein
- Subcomandante Marcos
- Ignacio Ramonet
- Samir Amin
- Walden Bello
- José Bové
- Bernard Cassen
- Noam Chomsky
- Barbara Ehrenreich
- Lori Wallach
- Arundhati Roy
- Vandana Shiva
- Manu Chao
- Piotr Ikonowicz
[edytuj] Zobacz też
- podatek Tobina
- outsourcing
- ATTAC
- EZLN
- Bank Światowy
- Międzynarodowy Fundusz Walutowy
- Fair Trade
- GATT
- WTO
- G8
- Le Monde diplomatique
- Magazyn "Obywatel"
[edytuj] Linki zewnętrzne
Najpopularniejsze polskie strony alterglobalistyczne:
- Attac Polska
- Indymedia Polska
- "Recykling Idei"
- serwis internetowy Magazynu "Obywatel"
- prawda.pl
- http://www.mlodzisocjalisci.pl/globalizacja
- Stowarzyszenie "Lepszy Świat"
- Pismo "Alterglobal"
- lewica.pl
