Ruhrstahl SD 1400 X

Z Wikipedii

Ruhrstahl SD 1400 X

Dane podstawowe
Państwo	III Rzesza
Typ	zdalnie kierowana bomba skrzydlata
Historia
Lata produkcji	1943 - 44
Używana w latach	1943 - 44
Dane techniczne
Długość	3,26 m
Średnica	0,65 m
Rozpiętość	1,49 m
Prędkość	343 m/s
Naprowadzanie	radiowe
Masa	1570 kg
Masa głowicy	320 kg
Typ głowicy	przeciwpancerna
Zasięg	do 7 km

Ruhrstahl SD 1400 X (inne oznaczenia Fritz X, FX-1400, PC 1400 X) to niemiecka bomba kierowana przeznaczona do zwalczania silnie opancerzonych okrętów. Bomba była zrzucana z bombowca i zdalnie kierowana radiowo. Po raz pierwszy została użyta bojowo w 1943, zatopiono nią między innymi włoski pancernik "Roma" oraz angielski lekki krążownik HMS "Spartan", ciężko uszkodzono między innymi pancernik HMS "Warspite".

Rozpoczęcie w III Rzeszy prac nad lotniczym uzbrojeniem kierowanym było wynikiem doświadczeń z działań Luftwaffe w Hiszpanii. Wykazały one potrzebę posiadania broni umożliwiającej precyzyjne bombardowanie niewielkich celów, w tym okrętów. Pierwsze udane próby bomb wagomiaru 250 kg wyposażonych w aparaturę sterująca odbyły sie w 1939 roku. Później aparaturę taką połączono z bombą PC 1400. Po kilku latach testów w 1943 roku kierowana bomba wagomiaru 1400 kg została przyjęta do uzbrojenia. Przenosiły ją samoloty Dornier Do 217 i Heinkel He 177 wyposażone w aparaturę przeznaczoną do kierowania bombą.

Częścią bojową bomby Fritz-X była bomba PC 1400. Była to bomba przeciwpancerna, która dzięki grubościennemu korpusowi mogła przy zrzucie z wysokości 5500-7000 m przebić pancerz stalowy o grubości 130 mm. Korpus bomby zawierał 320 kg materiału wybuchowego pobudzanego zapalnikiem uderzeniowym działającym z krótką zwłoką. Do części bojowej przymocowane były cztery skrzydła trapezowe o rozpiętości ok. 1,6 m, a od tyły pojemnik mieszczący aparaturę sterowania i przymocowany do niego statecznik. Zakończenie pojemnika z aparatura elektroniczną mieściło smugacz lub silną lampę ułatwiająca śledzenie spadającej bomby. Zmianę toru lotu powodowały interceptory umieszczone na stateczniku. Dwa z nich kierunkiem, dwa donośnością, a dwa zapobiegały obrotom bomby wokół osi podłużnej. Pierwszymi dwoma parami intercetorów sterowały sygnały wysyłane z samolotu, trzecia para była sterowana przez czujnik żyroskopowy zainstalowany w bombie.

Bomba PC 1400 X była zrzucana z wysokości 5000-7000 m. Pierwsza faza ataku była identyczna jak przy bombardowaniu zwykłymi bombami lotniczymi. Po wstępnym wycelowaniu bomby przy pomocy celownika bombowego bomba była zrzucana. W pierwszej fazie ataku spadała ona po torze balistycznym. W tym samym czasie samolot zwalniał i zaczynał się wznosić dzięki czemu zmniejszano błędy wywołane przez paralaksę. Na około 15 s przed upadkiem bomby bombardier rozpoczynał korekcję toru bomby starając się nałożyć smugacz bomby na cel. Operator kierował bombą przy pomocy dźwigni aparatury zainstalowanej na samolocie. Komendy sterujące były przesyłane do bomby przy pomocy fal radiowych. W razie zastosowania zakłóceń przez atakowane cele możliwe było zainstalowanie na bombie szpul z ok. 8 km przewodu oraz wyposażenie aparatury kierującej na samolocie w układ umożliwiający przesyłanie komend przewodami.

Najbardziej znaną operacją w czasie której zastosowano bomby Fritz-X był przeprowadzony 9 września 1943 roku atak samolotów Do-217 z KG-100 na włoskie pancerniki Roma i Italia. W jego wyniku pierwszy z nich zatonął, a drugi został poważnie uszkodzony. Bomby Fritz-X zostały także użyte przeciw okrętom wspierającym aliancki desant na Sycylię. Uszkodziły wówczas pancernik HMS Warspite oraz krążowniki HMS Uganda, USS Philadelphia (CL-41) i USS Savannah (CL-42).

Sposób naprowadzania bomby Fritz-X sprawiał że byłą ona trudna w użyciu. Możliwość korekcji trajektorii bomby tylko w końcowej fazie opadania wymagał wysokich kwalifikacji od operatora., a konieczność wolnego, prostoliniowego lotu po zrzucie bomby narażał samolot na zestrzelenie. Wada była także możliwość użycia wyłącznie w dobrych warunkach atmosferycznych. Dlatego rozpoczęto prace nad wersjami tej bomby naprowadzanymi w odmienny sposób. Planowano zastąpienie sterowania radiokomendowego telewizyjnym.

Wyprodukowano ponad 200 bomb Fritz-X planując ich użycie w czasie oczekiwanej inwazji na Europę, ale w momencie rozpoczęcia operacji "Overlord" Alianci mieli praktycznie całkowitą przewagę w powietrzu oraz większość statków posiadała już urządzenia zakłócające i bomby Fritx X nie odegrały żadnego znaczenia.