Ruja
Z Wikipedii
Ruja, cieczka, estrus (łac. oestrus) - faza płodności samic w cyklu rozrodczym większości ssaków łożyskowych, z wyjątkiem człowiekowatych (zob. menstruacja). Ułatwia skojarzenie pary w celu zapewnienia przekazania genów.
Ruja występuje cyklicznie - raz lub kilka razy w roku - u psów zwykle dwa razy w roku, u innych psowatych i większości ssaków drapieżnych jeden raz, a u myszowatych kilka razy w roku. Poza okresem rui samice nie są zdolne do rozrodu, czy wręcz kopulacji.
Spis treści |
[edytuj] Cykl rozrodczy
Pełen cykl rozrodczy składa się z czterech faz:
[edytuj] Proestrus - faza przedrujowa
W efekcie zmian hormonalnych następuje obrzęk, twardnienie i przekrwienie sromu i wydzielanie z pochwy krwistej wydzieliny zawierającej feromony, które przywabiają samce. W tej fazie dojrzewają pęcherzyki Graafa. Dodatkowo występują charakterystyczne dla gatunku zmiany w zachowaniu samic. Za początek fazy przedrujowej przyjmuje się dzień, w którym pojawiło się krwawienie.
[edytuj] Estrus - ruja właściwa
Estrus (łac. oestrus) to okres, w którym samica osiągnęła gotowość do rozpoczęcia kopulacji i jest zdolna do zapłodnienia, inicjuje zachowania seksualne samców przez eksponowanie sromu i wyginanie kręgosłupa (pozycja lordosis). U niektórych gatunków srom czerwienieje, ustępuje jego twardnienie i obrzęk, wydzielina zmienia się z krwistej na śluzową. U większości gatunków następuje spontaniczna owulacja. U kotów owulacja prowokowana jest kopulacją.
[edytuj] Metestrus - faza porujowa
Metestrus (łac. metoestrus) trwa od 1-5 dni. W tej fazie kształtują się ciałka żółte i rozpoczyna się produkcja progesteronu. W tym czasie następuje zapłodnienie komórki jajowej, a w jego konsekwencji - ciąża.
[edytuj] Anestrus - okres bezrujowy
Okres braku aktywności płciowej. Jest to faza aktywności jajnikowej.
[edytuj] Ruja pozorna
Początkowy przebieg (proestrus i estrus) przebiegają bez zmian, ale nie następuje zapłodnienie (może nawet nie dojść do kopulacji). W dalszym przebiegu obserwowana jest ciąża urojona (ciąża rzekoma).
[edytuj] Psy
Osiąganie dojrzałości płciowej, częstotliwość rui oraz czas trwania poszczególnych jej faz przebiega u psów odmiennie w zależności od rasy, a dokładniej od wielkości psa. Psy ras większych później osiągają dojrzałość, ich ruja występuje zwykle rzadziej (u niektórych nawet jeden raz w roku) niż u psów małych.
Proestrus u psów trwa zwykle od 2-15 dni. Owulacja następuje po 2-4 dniach trwania fazy estrus. Zapłodnienie może nastąpić pomiędzy 4. a 18. (?) dniem rui. Czas trwania okresu rui właściwej zależny jest od wielkości (zwykle rasy) psa i wynosi od 3-21 dni (przeciętnie około 9 dni). Okres od pojawienia się krwawienia do zakończenia fazy estrus trwa zwykle około trzech tygodni.
Ciąża trwa od ok. 60-70 dni.
[edytuj] Koty
Koty domowe osiągają dojrzałość płciową pomiędzy 5-12 miesiącem życia (zwykle pomiędzy 6-9 miesiącem).
Proestrus trwa około dwóch dni, objawia się wzmożonym pozostawianiem śladów zapachowych (ocieranie o przedmioty) i częstszym miauczeniem.
Estrus trwa od 3-10 dni (obecność samca skraca tę fazę o kilka dni).
Anestrus trwa około 8 tygodni, chociaż zdarza się, że kotka wchodzi w fazę proestrus zaraz po porodzie.
Ciąża trwa od 60-70 dni.
