Ryszard Gryglewski

Z Wikipedii

Ten artykuł wymaga uzupełnienia źródeł podanych informacji. Aby uczynić go weryfikowalnym, należy podać przypisy do materiałów opublikowanych w wiarygodnych źródłach.

Ryszard Gryglewski (ur. 4 sierpnia 1932 r. w Wilnie), polski lekarz, specjalista w dziedzinie farmakologii, kierownik Katedry Farmakologii Collegium Medicum UJ (sprawował tę funkcję od 1965 do 2003 r.).

W 1955 r. ukończył z wyróżnieniem Wydział Lekarski AM w Krakowie. W dwa lata później obronił pracę doktorską dotyczącą pochodnych sulfonylomocznika. Już wtedy, niespełna rok po wprowadzeniu pierwszego leku z tej grupy do leczenia cukrzycy typu 2, zwrócił uwagę na ich pozatrzustkowe mechanizmy działania. W roku 1976 roku został profesorem zwyczajnym Wydziału Lekarskiego.

W 1976 r. odkrył prostacyklinę w laboratorium Johna Vane'a, laureata Nagrody Nobla. Wyjaśnił mechanizmy uwalniania prostacykliny ze śródbłonka tętnic, opisał jej właściwości biologiczne, a następnie wprowadził ją do terapii chorób tętnic. Rok później odkrył pierwszy selektywny inhibitor tromboksanów.

Na początku lat siedemdziesiątych opisał nieenzymatyczny mechanizm dla fibrynolitycznego działania niesterydowych leków przeciwzapalnych, wykazał rozszczepienie funkcji metabolicznych od inotropowych w sercu oraz udowodnił doświadczalnie, że "Rabbit Aorta Contracting Substance" jest metabolitem kwasu arachidonowego, czym umożliwił odkrycie w B. Samuelssonowi, laureatowi Nagrody Nobla, tromboksanu A2. W 1975 r. spostrzegł, iż glukokortykosteroidy hamują uwalnianie kwasu arachidonowego z błon fosfolipidów, dzięki czemu R. Flower mógł odkryć lipokortyny.

Ogłosił i udowodnił hipotezę mówiącą, że częste napady astmy oskrzelowej spowodowane są zahamowaniem aktywności cyklooksygenazy przez aspirynę i inne niesterydowe leki przeciwzapalne. W ostatnich latach odkrył, iż leki przeciwpłytkowe, m.in. klopidogrel, wywierają silne działanie fibrynolityczne w mechanizmie zależnym od śródbłonka tętnic.