Sambar indyjski
Z Wikipedii
| Sambar indyjski | |||||||||||||||||||||||||||||
 |
|||||||||||||||||||||||||||||
| Systematyka | |||||||||||||||||||||||||||||
| Domena | eukarioty | ||||||||||||||||||||||||||||
| Królestwo | zwierzęta | ||||||||||||||||||||||||||||
| Typ | strunowce | ||||||||||||||||||||||||||||
| Gromada | ssaki | ||||||||||||||||||||||||||||
| Podgromada | ssaki żyworodne | ||||||||||||||||||||||||||||
| Rząd | parzystokopytne | ||||||||||||||||||||||||||||
| Rodzina | jeleniowate | ||||||||||||||||||||||||||||
| Rodzaj | Cervus lub Rusa |
||||||||||||||||||||||||||||
| Gatunek | sambar indyjski | ||||||||||||||||||||||||||||
| Nazwa systematyczna | |||||||||||||||||||||||||||||
| Cervus unicolor[1] | |||||||||||||||||||||||||||||
| Kerr, 1792[1] | |||||||||||||||||||||||||||||
| Podgatunki | |||||||||||||||||||||||||||||
| zobacz opis w tekście | |||||||||||||||||||||||||||||
| Status ochronny | |||||||||||||||||||||||||||||
|
|||||||||||||||||||||||||||||
 Systematyka w Wikispecies |
|||||||||||||||||||||||||||||
 Galeria zdjęć w Wikimedia Commons |
|||||||||||||||||||||||||||||
.gif/240px-Horizontal_rule_line_(black-blue).gif){kind=small}
Sambar indyjski (Cervus (Rusa) unicolor) – gatunek ssaka parzystokopytnego, największy w południowej Azji przedstawiciel rodziny jeleniowatych. Nazywany jest również jeleniem końskim (z powodu gęstych, długich włosów na ogonie).
Spis treści |
[edytuj] Występowanie i biotop
Obecny zasięg występowania gatunku obejmuje Półwysep Indyjski, Cejlon, Półwysep Indochiński, południowe Chiny, Sumatrę i Borneo. Jego siedlisko to wilgotne lasy i tereny trawiaste. Preferuje lasy na zboczach gór, w pobliżu pól uprawnych. Został z powodzeniem introdukowany w Australii, Nowej Zelandii i w kilku stanach USA.
[edytuj] Charakterystyka ogólna
| Podstawowe dane | |
|---|---|
| Długość ciała | 170-270 cm |
| Wysokość w kłębie | 90-150 cm |
| Ogon (kwiat) | 22-35 cm |
| Masa ciała | 100 - 350 kg |
| Dojrzałość płciowa | ok. 2 lat |
| Okres godowy | listopad-grudzień |
| Ciąża | 8 miesięcy |
| Liczba młodych w miocie |
1 |
| Długość życia | 16-20 lat, w niewoli do 24,5 lat[2] |
| Liczba chromosomów | 2n= ? zobacz opis w tekście |
[edytuj] Wygląd
Sambar indyjski jest dużym jeleniem osiągającym do 350 kg masy ciała i do 150 cm wysokości w kłębie. Ubarwienie ciała brązowe z szarym odcieniem do brunatnoczarnego. Suknia samców ciemnieje z wiekiem do prawie czarnej. Poroże sambara indyjskiego - o długości 60-100 cm, zwykle z trzema rozgałęzieniami - jest największym porożem wśród południowoazjatyckich jeleniowatych. Na karku i szyi samców wyrasta grzywa. Jaśniejszy spód ogona służy jako sygnał alarmowy - po uniesieniu ogona sambar odsłania białe futro ostrzegając inne osobniki przed niebezpieczeństwem. Sambary mają bardzo dobry słuch i węch. Dobrze pływają.
[edytuj] Tryb życia
Prowadzą nocny tryb życia. Samce są samotnikami. Samice z młodymi łączą się w luźne grupy. Żywią się różnymi gatunkami traw, liśćmi i owocami krzewów i drzew. Żyją 16-20 lat, a zanotowany rekord długości życia wynosi 24,5 roku.
[edytuj] Rozród
Okres godowy sambarów indyjskich przypada na przełomie listopada i grudnia. Samce są wówczas bardzo agresywne wobec siebie i wykazują terytorializm. Samice zbierają się w stada do 8 osobników. Sambary indyjskie są gatunkiem poligamicznym.
Ciąża trwa zwykle 240 dni. Samica rodzi zwykle jedno młode ważące ok. 10 kg. Narodziny dwóch młodych zdarzają się bardzo rzadko. U młodych nie występują cętki. Młode sambary przez kilka dni pozostają w ukryciu, następnie podążają za nią dołączając do stada. Pozostają przy matce przez około 7 miesięcy. Pełną samodzielność uzyskują po osiągnięciu roku życia.
[edytuj] Podgatunki
W zależności od autora wyróżnianych jest od 6-15 podgatunków sambara indyjskiego, m.in.:
- Cervus unicolor unicolor Kerr, 1792
- Cervus unicolor brookei Hose, 1893
- Cervus unicolor dejeani (cambojensis) Pousargues, 1896
- Cervus unicolor equinus Cuvier, 1823
- Cervus unicolor boninensis Lydekker, 1905 uważany jest za Cervus mariannus - sambar filipiński
- Cervus unicolor malaccensis
- Cervus unicolor niger
- Cervus unicolor swinhoei
Liczba chromosomów u sambara indyjskiego nie została jednoznacznie określona[3]. Badacze określili różne wartości: 2n=58[4], 64 lub 65[5][6] i 62[7]
[edytuj] Znaczenie
Sambary stanowią ulubiony pokarm tygrysów. Przez ludzi są poławiane dla mięsa, skór i poroży.
[edytuj] Zagrożenia i ochrona
Sambar indyjski należy do gatunków pospolitych. Nie jest objęty konwencją waszyngtońską CITES. W Czerwonej Księdze Gatunków Zagrożonych Międzynarodowej Unii Ochrony Przyrody i Jej Zasobów został zaliczony do kategorii LC (least concern - niskiego ryzyka) [8].
Przypisy
- ↑ 1,0 1,1 Integrated Taxonomic Information System: ITIS (en). [dostęp 9 września 2007].
- ↑ Jones, M.L.: Longevity of ungulates in captivity. Intern. Zoo Yearbk. 32:159-169, 1993.
- ↑ University of California, San Diego School of Medicine: Indian Sambar Deer (en). [dostęp 9 września 2007].
- ↑ Chandra H.S. et al., 1967. "Chromosoma", 21: 211-220.
- ↑ Hsu T.C., Benirschke K., 1973. "Atlas Mammal.Chrom.", 7: 344.
- ↑ Muir PD, et al. J Hered. 1997 Sep-Oct;88(5):366-72.
- ↑ Wang, Z. and Du, R.: Evolution of karyotype of the genus Cervus. Acta Genet. Sinica 9:24-31, 1982
- ↑ Deer Specialist Group 1996. Cervus unicolor.: IUCN 2006. 2006 IUCN Red List of Threatened Species. (en). [dostęp 9 września 2007].
[edytuj] Bibliografia
- Komosińska Halina, Podsiadło Elżbieta: Ssaki kopytne. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2002. ISBN 83-01-13806-8.
- Brown, C. 2002: "Rusa unicolor" (On-line), Animal Diversity Web. (en). [dostęp 9 września 2007].
- haryana-online.com: Sambar (en). [dostęp 9 września 2007].
- University of California, San Diego School of Medicine: Indian Sambar Deer (en). [dostęp 9 września 2007].
