Siarkowodór

Z Wikipedii

Siarkowodór
Wzór kreskowy i odległości Model cząsteczki
Ogólne informacje
Nazwa systematyczna	sulfan
Inne nazwy	siarczek wodoru
Wzór sumaryczny	H2S
Masa molowa	34,082 g/mol
Wygląd	Bezbarwny gaz o silnym zapachu zepsutych jaj
Identyfikacja
Numer CAS	7783-06-4
Właściwości
Gęstość i stan skupienia	1,54 g/cm3 (0 °C); gaz
Rozpuszczalność w wodzie	4,65 l/l (0 °C)
Rozp. w innych rozpuszczalnikach	słabo rozpuszczalny w rozpuszczalnikach organicznych
Temperatura topnienia	-85,7 °C (187,45 K)
Temperatura wrzenia	-60,2 °C (212,95 K)
Kwasowość (pKa)	pKa1 = 6,89; pKa2 ≈ 19±2
Budowa
Moment dipolowy	0,97 D
Niebezpieczeństwa
Klasyfikacja UE	Treść oznaczeń: F+ - skrajnie łatwopalny T+ - silnie toksyczny N - groźny dla środowiska
Zwroty ryzyka	R: 12-26-50
Zwroty bezpieczeństwa	S: (1/2)-9-16-36-38-45-61
Podobne związki
Podobne związki	woda, selenowodór
Jeżeli nie podano inaczej, dane dotyczą warunków standardowych (25°C, 1000 hPa)

Osad siarki na skale powstający przy wydobywaniu się siarkowodoru z wnętrza wulkanu

Siarkowodór, sulfan, H₂S - nieorganiczny związek chemiczny; w warunkach normalnych jest to bezbarwny, palny gaz o silnym, charakterystycznym zapachu zgniłych jaj. Zapach jest wyczuwalny w bardzo niskich stężeniach (0.0007-0,2mg/ dm³). Siarkowodór jest silnie trujący (stężenie 1 mg siarkowodoru w 1 dm³ powietrza jest śmiertelne).

Siarkowodór jest odczynnikiem charakterystycznym dla II grupy kationów w analizie jakościowej związków nieorganicznych.

Jako pierwszy polską nazwę - siarkowodór - zaproponował Filip Walter.

[edytuj] Właściwości

Dość dobrze rozpuszcza się w wodzie, a jego wodny roztwór zwany jest wodą siarkowodorową, która jest bardzo słabym kwasem beztlenowym (pKa₁ = 6.89). Siarkowodór spala się w powietrzu do tlenku siarki(IV) (SO₂) lub wolnej siarki (w niskiej temperaturze i przy niedostatecznym dopływie tlenu).

[edytuj] Otrzymywanie i źródła

Otrzymuje się go przez:

• syntezę bezpośrednią z wodoru i zgazowanej siarki
• działanie na siarczek żelaza(II) rozcieńczonym kwasem solnym:
  • FeS + 2HCl → FeCl₂ + H₂S

Siarkowodór metodą syntezy bezpośredniej można wytworzyć poprzez zmieszanie parafiny i siarki w stosunku wagowym 2:1 i ogrzewanie ich w kolbie.

W naturze występuje w wyniku gnicia białek zwierzęcych zawierających siarkę, w niektórych wodach mineralnych oraz w gazach wulkanicznych, towarzyszy także złożom ropy naftowej. Brak życia na dnie mórz i oceanów jest spowodowany również dużym stężeniem siarkowodoru, choć w miejscach występowania siarkowodoru występują bakterie, których procesy metaboliczne są oparte na wchłanianiu siarkowodoru zamiast tlenu. Siarkowodór zalega także nad powierzchnią szamba, w kanałach zbiornikach odpadowych, co stało się przyczyną wielu śmiertelnych wypadków z udziałem osób nieświadomych trujących właściwości siarkowodoru. Siarkowodór powstaje w niewielkich ilościach w przewodzie pokarmowym w wyniku rozkładu białek zawierających siarkę i jest jedną z przyczyn nieprzyjemnego zapachu gazów jelitowych.

[edytuj] Wpływ na organizm

Niewielkie ilości siarkowodoru powstają także w żywych komórkach. Jest to jeden z trzech znanych nauce gazów mających aktywność biologiczną (pozostałe dwa to tlenek węgla i tlenek azotu). Spowalnia metabolizm komórkowy, uruchamiając mechanizmy prowadzące do stanów przypominających hibernację.

Ze środowiska zewnętrznego wchłania się głównie przez płuca i nieznacznie przez skórę. Wydala się częściowo w stanie niezmienionym tą samą drogą, a częściowo jest przekształcany do tlenków siarki oraz kwasu siarkowego i w tych postaciach wydalany z moczem.

Działanie toksyczne polega na porażaniu oddychania komórkowego przez blokowanie oksydazy cytochromowej, prowadzi to do ciężkiego niedotlenienia. Hamuje też działanie innych enzymów zawierających metale, nie łączy się jednak z hemoglobiną. Siarkowodór działa bezpośrednio toksycznie na komórki nerwowe.

Objawy i mechanizm ostrego zatrucia są zbliżone do zatrucia cyjanowodorem. Przy dużych stężeniach gazu jego przebieg jest gwałtowny - następuje nagłe zatrzymanie oddechu i utrata przytomności. Śmierć przez uduszenie następuje w ciągu kilku minut.
Lżejsze zatrucia objawiają się drapaniem w gardle, kaszlem, podrażnieniem spojówek, mdłościami i wymiotami.

Skutkami długotrwałego narażenia na małe ilości siarkowodoru mogą być: bóle i zawroty głowy, łatwe męczenie się, nudności. Często występują zmiany zapalne układu oddechowego.

[edytuj] Bibliografia

Steńczuk Witold (red.), Toksykologia. Podręcznik dla studentów, lekarzy i farmaceutów Wydanie IV, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2002, ISBN 83-200-2648-2

[edytuj] Zobacz też

• aparat Kippa
• chlorowodór
• cyjanowodór
• selenowodór
• siarczki
• tellurowodór
• wielosiarkowodór
• woda siarkowodorowa

To jest tylko zalążek artykułu związanego ze związkiem chemicznym. Jeśli możesz, rozbuduj go.