Sobór Nicejski I

Z Wikipedii

Ikona przedstawiająca Pierwszy Sobór Nicejski

I Sobór Nicejski - pierwszy sobór powszechny biskupów chrześcijańskich, zwołany przez cesarza Konstantyna 20 maja 325, w Nicei (około 80 km od Konstantynopola) w celu uczczenia 20 rocznicy swojego panowania.

W celu uświetnienia obchodów rocznicy, Konstantyn I Wielki zaprosił do Nicei pod Konstantynopolem wszystkich chrześcijańskich biskupów Cesarstwa. Poprosił ich wtedy o ułożenie wyznania wiary, które mogłoby pomóc w rozstrzyganiu, czy ktoś jest chrześcijaninem czy nie.^{[potrzebne źródło]} Cesarz potrzebował takiego aktu jako Pontifex Maximus, czyli zwierzchnik wszystkich religii i kultów w Cesarstwie.^{[potrzebne źródło]} Do jego obowiązków należało dopilnowanie, aby wszystkie kulty sprawowane były zgodnie z prawem. Do tej pory Kościół nie czuł potrzeby ujednolicania wyznań wiary, które funkcjonowały w ramach rytu chrztu jako inicjacji chrześcijańskiej.^{[potrzebne źródło]} Dotychczas bowiem każdy Kościół lokalny posiadał swój tekst.

Sobór potępił poglądy arian, jednak nie wymienił z imienia Ariusza ani arian, scharakteryzował tylko ich poglądy i wyłączył ze wspólnoty kościelnej.

Wśród teologów i historyków upowszechnił się pogląd, że sobór ten został zwołany z powodu kontrowersji ariańskiej, nie jest to jednak prawdą.^{[potrzebne źródło]} Pogląd ten upowszechnił się na skutek stwierdzeń Ojców Soboru Konstantynopolitańskiego III, którzy stwierdzili w wyznaniu wiary tego soboru, że 318 Ojców Nicei zebrało się przeciwko szaleństwu Ariusza. Z czasem pogląd ten błędnie uznano za prawdę (zobacz arianizm).

Sobór trwał dwa miesiące i 12 dni. Według tradycji brało w nim udział 318 biskupów, a także cesarz. Na podstawie starożytnych dokumentów należy jednak przyjąć, że w soborze uczestniczyło od 250 do 300 biskupów. Liczba 318 jest symboliczna i nawiązuje do 318 sług Abrahama, z którymi ten pokonał wrogów (Rdz 14,14). Już Pseudo-Barnaba interpretował tę liczbę jako oznaczającą imię Jezusa (po grecku 18 = IH) oraz krzyż (greckie T = 300). W soborze uczestniczyli w większości Ojcowie ze Wschodu. Z Zachodu było tylko kilka osób: Hozjusz z Kordoby, dwaj prezbiterzy jako przedstawiciele biskupa Rzymu (samego biskupa nie było), biskup Cecylian z Kartaginy i trzej inni niezidentyfikowani biskupi.

Dokładnego przebiegu soboru nie można odtworzyć, ponieważ nie przechowały się protokoły i akta. Po soborze pozostał tylko jego wynik, to znaczy kanony i wyznanie wiary. Zachowały się także, w postaci szczątkowej, notatki jego uczestników, takich jak Atanazy Wielki (De decretis Nicaenae Synodi), oraz notatki historyków kościelnych: Vita Constantini Euzebiusza, Historia Kościoła Rufina oraz Sokratesa Scholastyka, który jednak pisał je dopiero wiek później, Sozomena, Teodoreta i Filostorgiusza.

Najprawdopodobniej soborowi przewodniczył sam Konstantyn lub Hozjusz z Kordoby, którego imię znajduje się zawsze pierwsze na wszystkich listach. Sobór podjął wiele decyzji, które zaważyły na dalszym rozwoju chrześcijaństwa.

Ostatecznie ujednolicono datę święcenia Wielkanocy, wyznaczając ją na niedzielę po żydowskim święcie Paschy (wcześniej niektóre grupy chrześcijan obchodziły Święto Zmartwychwstania dnia 14 Nisan kalendarza żydowskiego - czyli w dzień Paschy). Najważniejszym wynikiem soboru było wyznanie wiary, które jednoznacznie skierowane było przeciw interpretacji ariańskiej, wyznanie to oparte było na symbolu chrzcielnym używanym przez biskupa Euzebiusza z Cezarei w jego Kościele lokalnym. Początkowo nie było zgodności wśród biskupów, 17 z nich sprzeciwiło się. Po mediacjach Konstantyna podpisy pod ustaleniami soboru złożyli wszyscy biskupi poza dwoma Libijczykami zwolennikami Ariusza: Sekundusem z Ptolemaidy i Teonasem z Marmaryki, za co zapłacili zdjęciem z urzędu i wygnaniem.

[edytuj] Wyznanie wiary

Wierzymy w jednego Boga Ojca Wszechmogącego, Stworzyciela wszystkich rzeczy widzialnych i niewidzialnych. I w jednego Pana Jezusa Chrystusa, Syna Bożego, zrodzonego z Ojca, jednorodzonego, to jest z istoty Ojca, Boga z Boga, Światłość ze Światłości, Boga prawdziwego z Boga prawdziwego, zrodzonego, a nie uczynionego, współistotnego Ojcu, przez którego wszystko się stało, co jest w niebie i co jest na ziemi, który dla nas ludzi i dla naszego zbawienia zstąpił i przyjął ciało, stał się człowiekiem, cierpiał i zmartwychwstał trzeciego dnia, wstąpił do nieba, przyjdzie sądzić żywych i umarłych. I w Ducha Świętego. Tych, którzy mówią: «był kiedyś czas kiedy go nie było» lub «zanim się narodził nie był» lub «stał się z niczego» lub pochodzi z innej hipostazy, lub z innej substancji [niż Ojciec], lub, że Syn Boży jest zmienny i przeobrażalny, tych wszystkich powszechny i apostolski Kościół wyłącza.