Sporysz
Z Wikipedii
 |
Ten artykuł wymaga uzupełnienia źródeł podanych informacji. Aby uczynić go weryfikowalnym, należy podać przypisy do materiałów opublikowanych w wiarygodnych źródłach. |
Sporysz (łac. Claviceps purpurea) - przetrwalniki pasożytniczego grzyba buławinki czerwonej. Grzyb ten atakuje zboża, np. żyto, jęczmień, pszenicę i ryż.
Sporysz zawiera wiele alkaloidów - ergotaminę, ergobazynę, ergotoksynę, aminokwasy: tyrozynę, tryptofan, histydynę, leucynę, kwas asparaginowy, betainę i aminy biogeniczne: histaminę i tyraminę i inne.
Dawniej domieszka sklerot sporyszu w ziarnach zbóż i dalej w mące stosowanej do spożycia była przyczyną halucynacji, przykurczów mięśni, prowadzących z powodu niedokrwienia do martwicy tkanek (w szczególności kończyn), zatrucie było określane jako "ogień świętego Antoniego". Obecnie stosuję się termin "ergotyzm". W 944 r. spowodowało zgon 40 tys. ludzi. Był i jest również stosowany jako środek wczesnoporonny i przeciwmigrenowy. Obecnie sporysz prawie nie występuje w zbożach dzięki programom ochrony roślin i oczyszczeniu materiału siewnego.
Dziś wykorzystuje się go przy produkcji LSD-25, jako źródło ergotaminy.
