Stanisław Tatar

Z Wikipedii

Stanisław Erazm Tatar ps. ''Tabor, Turski'' (ur. 3 października 1896 w Biórkowie Wielkim, w pow. miechowskim, zm. 16 grudnia 1980 w Warszawie) - generał brygady Wojska Polskiego.

Absolwent VIII Liceum Ogólnokształcącego w Warszawie im. Władysława IV z 1915 roku.

Stanisław Tatar studiował w Szkole Artylerii Ciężkiej w Odessie i otrzymał patent oficerski z rąk cara Mikołaja II. Po wojnie bolszewickiej uczęszczał do Wyższej Szkoły Wojennej w Warszawie i do École Supérieure de Guerre w Paryżu.

W okresie od października 1933 do stycznia 1938 był wykładowcą, a następnie kierownikiem katedry taktyki artylerii w Wyższej Szkole Wojennej. W styczniu 1938 został wyznaczony na stanowisko dowódcy 3 Pułku Artylerii Lekkiej Legionów w Zamościu. W sierpniu 1939 objął dowództwo Artylerii Dywizyjnej 3 Dywizji Piechoty Legionów i sprawował je w początkowym okresie kampanii wrześniowej. Po rozbiciu dywizji z jej resztek zorganizował 3 Brygadę Piechoty i stanął na jej czele.

W okresie od stycznia 1940 do września 1943 był szefem Oddziału Organizacyjnego Sztabu Komendy Głównej Związku Walki Zbrojnej - Armii Krajowej. We wrześniu 1943 wyznaczony został na stanowisko szefa Oddziału III Operacyjnego Sztabu KG AK. 1 października tego roku awansowany do stopnia generała brygady. Na podstawie Instrukcji dla Kraju otrzymanych z Londynu opracował Plan Burza. W kwietniu 1944 skierowany jako emisariusz do Włoch. W maju tego roku został III zastępcą szefa Sztabu Naczelnego Wodza (zastępca szefa Sztabu NW do Spraw Krajowych). W jego bezpośrednim podporządkowaniu znalazł się Oddział Specjalny Sztabu NW (Oddział VI). W czerwcu 1944 został kawalerem brytyjskiego Orderu Łaźni. Kawaler Krzyża Virtuti Militari. W okresie od sierpnia 1945 do kwietnia 1947 był dowódcą artylerii I Korpusu Polskiego.

Należał do elity wojskowej II RP, był jednak ostrym przeciwnikiem sanacji i krytykiem poczynań marszałka Piłsudskiego. Pod koniec II wojny zaczął się skłaniać ku idei kompromisu Polski z Sowietami.

Po śmierci gen. L.Żeligowskiego w 1947r. był odpowiedzialny za przewiezenie zwłok zmarłego do Warszawy, którego następnie pochowano na cmentarzu wojskowym na Powązkach. Wykorzystał tę okazję do przywiezienia do Polski zdeponowanej w Wielkiej Brytanii części zasobów Funduszu Obrony Narodowej; 350 kg złota oraz 2,5 miliona dolarów z Funduszu Obrony Narodowej przy pomocy płk. dypl. Mariana Utnika i płk. dypl. Stanisława Nowickiego przekazał władzom PRL.

Dzięki współpracy z oficerami Oddziału II Sztabu Generalnego WP otrzymał w r. 1947 polski paszport konsularny. Jednocześnie uniknął wyroku sądu wojskowego na emigracji. Do Polski powrócił w 1949 r. Od tego czasu był izolowany przez środowiska niepodległościowe w kraju i za granicą.

Aresztowany i w 1951 r. w procesie "TUN" skazany na karę dożywotniego więzienia na podstawie spreparowanych dowodów (m.in. za próbę kradzieży złota ze skarbu FON). Skazany także w procesie generałów. W 1956 r. zwolniony i zrehabilitowany.

[edytuj] Linki zewnętrzne

http://www.fon.com.pl/fon/historia.html

[edytuj] Bibliografia

• Zbigniew Siemaszko, "Działalność generała Tatara 1943-1949", Londyn 1999
• Włodzimierz Bernacki, Henryk Głębocki, Maciej Korkuć, Filip Musiał, Jarosław Szarek, Zdzisław Zblewski, "Komunizm w Polsce", Wyd. Kluszczyński, Kraków, ISBN 83-7447-029-1, str. 236