Sulla

Lucius Cornelius Sulla (Lucjusz Kornelisz Sulla) zwany Felix (ur. 138 p.n.e. - zm. 78 p.n.e.) rzymski polityk, dowódca i dyktator.

[edytuj] Pierwsze doświadczenia dowódcze

Pochodził ze zbiedniałej gałęzi patrycjuszowskiego rodu Korneliuszy (Cornelii). W 107 p.n.e. został mianowany kwestorem przez konsula Gajusza Mariusza. Brał udział w wyprawie Mariusza przeciwko Numidyjczykom, gdzie wyróżnił się wzięciem do niewoli króla numidyjskiego Jugurty, tym samym kończąc wojnę. Ten sukces przyspieszył karierę Sulli. Służąc pod dowództwem Mariusza a później Katulusa brał udział w walkach z germańskimi plemionami Cymbrów i Teutonów w latach 105-101 p.n.e. W 93 p.n.e. został wybrany na stanowisko pretora, a w 92 p.n.e. został namiestnikiem Cylicji. Doprowadził wtedy do osadzenia na tronie Kapadocji króla Ariobarzanesa. W 91 p.n.e. został odwołany do Rzymu i mianowany dowódcą wojsk podczas wojny ze sprzymierzeńcami, w trakcie której w 89 p.n.e. zdobył Pompeje.

[edytuj] Sytuacja w Rzymie po wojnie ze sprzymierzeńcami

W roku 88 p.n.e. został wybrany trybunem ludowym Sulpicjusz Rufus. Dążył do pełni władzy, powierzył Mariuszowi dowództwo w wojnie z Mitrydatesem i nakazał przekazanie armii Sulli Mariuszowi. Nie udało się to jednak, Rufus został zamordowany, Mariusz musiał się ratować ucieczką. Po tym sukcesie został mianowany konsulem roku 88 p.n.e. i dowódcą wojsk rzymskich w kampanii przeciwko Mitrydatesowi VI Eupatorowi o władzę nad Azją Mniejszą i Grecją. W roku 87 p.n.e. konsulem został Gnejusz Oktawiusz i Lucjusz Korneliusz Cynna. Wkrótce rozgorzała walka między stronnictwem optymatów i popularów. Cynna musiał opuścić Rzym, ale wkrótce, wspomagany przez Gajusza Mariusza przypuścił marsz na Rzym i po pewnym czasie go zdobył. Nastąpiły wielkie prześladowania i rzezie przeciwników politycznych ze stronnictwa optymatów. Mariusz został wybrany na konsula na rok 86 p.n.e., jednak wkrótce zmarł. Pełnię władzy w Rzymie objął Cynna. Został następnie zamordowany przez swych zbuntowanych żołnierzy.

[edytuj] Podboje Sulli na wschodzie

W 87 p.n.e. Sulla udał się do Grecji, gdzie przystąpił do oblężenia Aten. Zdobył je szturmem w 86 p.n.e. i wkroczył do Beocji, gdzie pokonał armię Mitrydatesa w decydujących bitwach pod Cheroneą i w roku 85 p.n.e. w bitwie pod Orchomenos. Wiedząc o opanowaniu Rzymu przez popularów zawarł pośpiesznie pokój z Mitrydatesem w Dardanos w 85 p.n.e., odzyskując dla Rzymu prowincję Azję. W międzyczasie popularzy wysłali do Azji swoją armię pod dowództwem Flakkusa, jednak ten został zamordowany przez dowódcę Fimbrię, ten z kolei został opuszczony i zamordowany przez swoje legiony, które przeszły na stronę Pompejusza.

[edytuj] Pierwsza wojna domowa

Wiosną 83 p.n.e. Sulla na czele wiernych sobie wojsk wylądował w Brundizjum (dzisiejsze Brindisi), gdzie przyłączyły się do niego oddziały na czele z przybyłym z Afryki Markiem Licyniuszem Krassusem i Gnejuszem Pompejuszem przybyłym z obwodu piceńskiego na czele trzech legionów. W 83 p.n.e. Sulla pokonał konsula Karbona, a następnie zawarł porozumienie z drugim konsulem, Scypionem, wszystkie legiony weszły w skład armii Sulli. W 82 p.n.e. siły Sulli pokonały oddziały popularów pod dowództwem Mariusza Młodszego pod Praeneste, a następnie po rozgromieniu drugiego konsula - Karbona w górnej Italii miała miejsce zwycięska bitwa u Bramy Kollińskiej z Samnitami. Oddziały sullańskie zajęły Rzym.

[edytuj] Dyktatura Sulli

Sulla przejął władzę jako dyktator na czas nieograniczony. Rozpoczęły się jednocześnie prześladowania przeciwników politycznych, które pochłonęły blisko 3000 osób (zobacz: proskrypcje), głównie wśród ekwitów, majątek ich konfiskowany i oddawany stronnikom Sulli. Pragnąc odbudować władzę senatu zwiększył jego liczbę do 600 członków (wcześniej 300). Zniósł cenzurę. Zwiększył liczbę kwestorów do 20 i zapewnił im miejsce w senacie. Konsulowie zostali pozbawieni władzy wojskowej w prowincji i ich rola ograniczała się do przywództwa w senacie. Powiększono liczbę pretorów do 8. Konsulowie i pretorzy dopiero po roku, z tytułem prokonsula i propretora otrzymywali prowincje i dowództwo nad armią. Konsulem można było zostać kolejny raz dopiero po dziesięciu latach, a pomiędzy innymi urzędami musiały upłynąć dwa lata. Inicjatywa ustawodawcza trybunów ludowych musiała być zaakceptowana przez senat, ponadto trybun tracił możliwość pełnienia innych urzędów. Ograniczono rolę ekwitów na korzyść senatorów. Rozprawił się z sojusznikami popularów, głównie Smnitami i Etruskami

Po 3 latach sprawowania dyktatury, w 79 p.n.e., zrezygnował ze stanowiska i osiadł w swoim majątku ziemskim w Kampanii, gdzie zmarł w roku 78 p.n.e.. Został pogrzebany na Polu Marsowym w Rzymie.

[edytuj] Małżeństwa i dzieci:

[edytuj] Zobacz też:

• Drzewo genealogiczne Korneliuszy Sullów