Szymon Rak-Michajłowski

Z Wikipedii

Symon Rak-Michajłowski (ur. 20 marca 1885 we wsi Maksymówka koło Radoszkowicz, zm. 1938 w ZSRR) – białoruski działacz polityczny i społeczny, publicysta, pedagog, poseł do Sejmu II RP.

Po ukończeniu seminarium nauczycielskiego w Mołodecznie w 1904 roku pracował jako nauczyciel w tamtejszym powiecie, zajmował się edukacją chłopów oraz zbierał folklor. Od 1908 do 1912 roku studiował w Instytucie Pedagogicznym w Teodozji, gdzie przebywał również jego brat Maksim. W tym samym roku zaangażował się w działalność narodową, wstępując do białoruskiej Hramady, od 1917 roku znajdował się w jej kierownictwie (członek KC). Po ukończeniu instytutu pedagogicznego wrócił na Wileńszczyźnę, gdzie założył m.in. trzy szkoły ludowe.

W czasie I wojny światowej walczył w armii rosyjskiej na froncie rumuńskim, gdzie agitował za ideami socjalizmu. W 1917 roku stworzył Centralną Białoruską Radę Wojskową, miał swój udział w zwołaniu I Kongresu Wszechbiałoruskiego w grudniu 1917 roku. Rok później zaangażował się w tworzenie Białoruskiej Republiki Ludowej w Mińsku (członek jej Rady). Został członkiem Centralnej Rady Szkolnej w Mińsku, przyczyniając się do założenia siatki szkół białoruskojęzycznych na Mińszczyźnie. Prowadził pierwsze w historii Białorusi kursy dla nauczycieli.

W II RP również zajmował się początkowo oświatą: w 1920 roku założył i dyrektorował białoruskiemu seminarium nauczycielskiemu w Borunach (pow. Oszmiana), po jego likwidacji przez władze polskie prowadził kursy dla nauczycieli w Wilnie i uczył arytmetyki w tamtejszym gimnazjum, napisał białoruskojęzyczny podręcznik do nauki matematyki.

W 1922 roku dostał się do sejmu z listy BMN w okręgu Lida, zasiadał w klubie włościańsko-robotniczym. W latach 1925-27 zastępca prezesa Białoruskiej Włościańsko-Robotniczej Hromady.

W 1926 roku wstąpił do KPZB. Rok później aresztowany i sądzony za działalność antypaństwową, skazany na 12 lat więzienia.

W 1931 roku wyjechał na Białoruś, zasiadał w CKW BSRR, szefował Białoruskiemu Muzeum Państwowemu.

W 1933 roku aresztowany wraz z żoną i synem, wywieziony na Sołowki.Rozstrzelany w Mińsku pod zarzutem współpracy z II Oddziałem WP.

Miejsce pochówku nieznane.

[edytuj] Rodzina

Był żonaty z Greczynką Nadzieją Musołową, z którą mieli dwójkę dzieci: Ragwołoda (ur. 1912) i Ragniedę (ur. 1919). Miał dwóch braci, również działaczy białoruskiego ruchu narodowego, Maksima i Andrzeja (ur. 1883).

[edytuj] Bibliografia

• A. Bergman, Sprawy białoruskie w II Rzeczypospolitej, Warszawa 1984