Tłokowo

Z Wikipedii

Współrzędne: 53°59'41" N 20°44'17" E53.9947222 20.7380556 (Tłokowo)


Tłokowo
Województwo	warmińsko-mazurskie
Powiat	olsztyński
Gmina	Jeziorany
Położenie	53° 59' 41'' N 20° 44' 17'' E
Liczba mieszkańców (2006) • liczba ludności	610
Strefa numeracyjna (do 2005)	89
Tablice rejestracyjne	NOL
Położenie na mapie Polski Tłokowo

Tłokowo (niem. Lokau) – wieś warmińska w Polsce położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie olsztyńskim, w gminie Jeziorany. W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa olsztyńskiego. We wsi znajduje się późnogotycki kościół oraz barokowa kaplica.

Wieś położona jest w odległości ok. 1,5 km na północ od Jezioran na trasie Jeziorany-Bisztynek, licząca obecnie 247 mieszkańców, zlokalizowane są tutaj 55 gospodarstwa domowe. Dawniej była to wieś typowo rolnicza, obecnie rolnictwo odgrywa coraz mniejszą rolę. We wsi urodził się biskup warmiński Andrzej Thiel (1825-1908).

W pobliżu znajduje się jezioro Rink, którego nazwa pochodzi prawdopodobnie od legendy o zatopionym orszaku weselnym i młodej parze, która zginęła wraz z orszakiem weselnym pod taflą lodu (nazwa jeziora pochochidziłaby według tej legendy od zatopionych obrączek młodej pary).

[edytuj] Historia

Tłokowo zostało założone przez biskupa warmińskiego Eberharda z Nysy w 1318 r. (według innych źródeł powstała w 1321^[1]) na ziemi pruskiej Tlocovia, na 67 włókach. Zasadźcą był Ludwig. Rozwój wsi zatrzymały zniszczenia w wyniku wojny trzynastoletniej, przywilej lokacyjny został nadany ponownie w 1476 r. przez biskupa warmińskiego Mikołaja Tungena. W 1402 r. kościół otrzymał przywilej papieski na odpusty.

W drugiej połowie XX wieku we wsi funkcjonowała świetlica, która pełniła funkcję kulturalno-oświatową i była miejscem spotkań dzieci i dorosłych. Odbywały się tu miedzy innymi konkursy kulinarne. Obecnie pomieszczenia świetlicy przeznaczone są do użytku prywatnego.

[edytuj] Zabytki

Gotycki kościół p.w. św. Jana Chrzciciela, wybudowany w latach 1370-1390, przebudowany w 1500 r. Zachowały się tu resztki unikalnej dekoracji maswerkowej rytej w tynku, malarski wystrój wnętrza, ołtarz główny z 1702 r. z obrazem św. Jana Chrzciciela, ufundowany przez rodzinę Stanisławskich, herbu Sulima, lewy ołtarz boczny późnorenesansowy z gotyckimi rzeźbami z XV i XVI w. (św. Katarzyna i św. Barbara), ambona późnorenesansowa bogato zdobiona, prawy ołtarz barokowy wyzłocony pochodzący z XVII w., posiadający bogatą dekorację akantową, zabytkowe obrazy, ponadto unikalne antepedium kurdybanowe z końca XV w. Szczyt wschodni zdobiony czterema rzędami blend ostrołukowych. Przy kościele ocalała też drewniana wieża.
Barokowy kościół św. Rocha (sanktuarium na Warmii, do którego przybywają liczne pielgrzymki). Powstanie obiektu związane z legendą o znalezieniu w lesie w 1652 r. puszki z Najświętszym Sakramentem. Wybudowano tu najpierw kaplicę, a w roku 1665 rozbudowano. Kościół był najpierw poświęcony Świętemu Sakramentowi, a po panującej na Warmii dżumie św. Rochowi. Świątynia została konsekrowana przez biskupa Ignacego Krasickiego w dniu 20 września 1790 r. W II poł. XIX w. kościół został powiększony i stał się miejscem pielgrzymkowym, nazywanym z niem. Waldkirche (kościół w lesie). Ołtarz rokokowy skradziony w 1974 r. Obecnie budynek kościoła jest w złym stanie technicznym. Świątynia wymaga remontu. Nabożeństwa odbywają się raz w roku, w dniu św. Rocha – 16 sierpnia. Do zabytków zaliczany jest także krucyfiks barokowy znajdujący się obok kościoła z datą na cokole 1777.
kapliczki.

Wykonane badania archeologiczne wskazują na wcześniejsze osadnictwo. Odkryto m.in. pozostałości 20-metrowego pomostu z pni brzozowych, w wykopie znajdującym się na terenie dawnego jeziora. Znaleziono także kilka tajemniczych przedmiotów różnej wielkości. Prawdopodobnie odkryte obiekty pochodzą z 10500-11000 lat p.n.e., z końca starszej epoki kamienia. Innym znaleziskiem jest harpun pochodzący sprzed 9 tys. lat.

Bibliografia:

Darmochwał T., Rumiński M. J., 1996. Warmia Mazury, przewodnik. Agencja TD, Białystok
http://www.domwarminski.pl/content/view/49/93/
Rzempołuch A., 1993. Przewodnik po zabytkach sztuki dawnych Prus Wschodnich. Agencja Wyd. "Remix", Olsztyn