Tadeusz Chrostowski
Z Wikipedii
Tadeusz Chrostowski (ur. 25 września 1878, zm. 1923) - polski ornitolog i podróżnik.
Spis treści |
[edytuj] Życie
Tadeusz Chrostowski urodził się w Kamionce. Był studentem wydziału matematyczno fizycznego Uniwersytetu Moskiewskiego. Studia nie ukończył ponieważ za swoją działalność rewolucyjną został aresztowany i zesłany na trzy lata na Syberię. Po odbyciu kary brał udział w wojnie rosyjsko-japońskiej jako oficer armii rosyjskiej i dowódca kampanii na froncie w Mandżurii. W 1907 roku powrócił do kraju, gdzie rozpoczął przygotowania do wyprawy na kontynent południowoamerykański. W jego planach było osiedlenie się w Paranie w Brazylii i założenie pasiek oraz sprzedaż miodu, co miało dać mu utrzymanie.
[edytuj] I wyprawa amerykańska
W roku 1910 popłynął do Brazylii i zamieszkał na pustkowiu, nad rzeką Iguaçu. Swoje plany zrealizował, lecz nie przyniosły mu one oczekiwanych funduszy a w dodatku praca przy pasiekach i poletkach zabierała mu czas, który chciał spożytkować na przeprowadzanie badań i kolekcjonowaniu okazów przyrodniczych. Zlikwidował gospodarstwo i wyruszył na trzymiesięczną wędrówkę po obszarze dorzecza rzeki Iguaçu.
[edytuj] II wyprawa amerykańska
W 1911 roku powrócił do kraju, gdzie starał się o fundusze na prawdziwą wyprawę badawczą do Brazylii. Udało mu się znaleźć poparcie u bawarskiego profesora Karla Hellnayra, który przez wstawiennictwo załatwił mu fundusze z Akademii monachijskiej.
W roku 1913 Tadeusz Chrostowski ponownie wyjechał do Ameryki Południowej, gdzie zatrzymał się u polskiego osadnika pod Kurytybą. Tam rozpoczął systematyczne badania ornitologiczne, na terenach pomiędzy ujściem Iguaçu a rzeką Parana oraz w lasach nad Rio Negro.
W roku 1915, na wieść o wybuchu I wojny światowej powrócił do kraju i został wcielony do armii rosyjskiej. Przez pewien czas pracował w Petersburgu w Muzeum Zoologicznym Rosyjskiej Akademii Umiejętności, a pod koniec roku 1918 osiadł w Polsce. W 1921 roku rozpoczął pracę w Państwowym Muzeum Zoologicznym w Warszawie.
[edytuj] III wyprawa amerykańska
W roku 1921 po raz trzeci wyjechał do Ameryki Południowej, za sprawą funduszy z instytucji państwowych, w towarzystwie Tadeusza Jaczewskiego i Stanisława Boreckiego. Trasa jego podróży miała obejmować Marechal Malet, Guarapuana, górny bieg rzeki Ivai i jej ujście do rzeki Parana, Foz, Iguaçu i ponownie Guarapuava. W trakcie tej wyprawy w kwietniu 1923 roku Tadeusz Chrostowski zmarł na malarię (Chrostowski miał słabe serce, bał się przyjmować chininę). Został pochowany w przydrożnym cmentarzyku, w miejscowości Pinheirinhos.
[edytuj] Znaczenie badań
Tadeusz Chrostowski w trakcie swoich wypraw gromadził i przekazywał muzeom w Polsce, Europie i Stanom Zjednoczonym, liczne okazy fauny Brazylijskiej w zakresie ornitologii, często nie znane gatunki m.in. samce manakinów trójbarwnych (Chiroxiphia pareola). Dzięki jego zapiskom z wypraw, można dowiedzieć się o jego zainteresowaniach nie tylko środowiskiem ale również plemionami zamieszkującymi tereny objęte jego działalnościom. Chrostowski wspomina w nich o plemionach z nad rzeki Iguaçu i Ivai, zwanych Are (Ivapare), którzy wchodzili w skład większej grupy plemion Caingua lub Cainguanga oraz Guarani
[edytuj] Twórczość
- Parana. Wspomnienia z podróży w roku 1914 Tadeusz Chrostowski, Nakładem Księgarni Św Wojciecha, 1922.
[edytuj] Zobacz też
[edytuj] Źródła
- M. Lepecki Parana i Polacy Warszawa 1962
- W. Słabczyński Polscy podróżnicy i odkrywcy Warszawa 1973
- M. Paradowska Śladami Indian wyd. Ossolineum, Wrocław 1979
[edytuj] Literatura zagraniczna
- Strube, F. C. ; Urben Filho, Alberto . Tadeusz Chrostowski (1878-1923): biografia e perfil do patrono da Ornitologia paranaense, Boletim do Instituto Histórico e Geográfico do Paraná, Curitiba, v. 52, p. 35-52, 2002;
- Strube, F. C. ; Urben Filho, Alberto ; Kopij, G. . Cartas comentadas de Tadeusz Chrostowski, 1.. Boletim do Instituto Histórico e Geográfico do Paraná, Curitiba, v. 54, p. 225-234, 2003.
[Kategoria:Ornitolodzy|Chrostowski,Tadeusz]]
