Think tank
Z Wikipedii
 |
Ten artykuł wymaga uzupełnienia źródeł podanych informacji. Aby uczynić go weryfikowalnym, należy podać przypisy do materiałów opublikowanych w wiarygodnych źródłach. |
Think tank (ang., dosłownie: zbiornik myśli) - z założenia niezależny, niedziałający dla zysku ośrodek zajmujący się badaniami i analizami dotyczącymi spraw publicznych. Do celów działalności think tanków należy zazwyczaj poszukiwanie sposobów rozwiązania problemów społecznych i udział w publicznej debacie. Spotkać można szersze rozumienie tego pojęcia, na oznaczenie grupy osób lub instytucji mających podobne cele, ale niekoniecznie posiadających status organizacji pozarządowych.
Działalność think tanków jest finansowana z różnych źródeł, które mają silne interesy w kontroli społecznej: organizacji międzynarodowych, fundacji, przedsiębiorstw, bogatych osób prywatnych, a także środków publicznych. A zatem nie są one całkowicie niezależne ani od władzy politycznej, ani od dużych firm.
Zdaniem niektórych działalność think tanków nie zawsze jest pożyteczna, gdyż wprowadza zamieszanie w debacie publicznej i utrudnia podjęcie decyzji na ważne społecznie tematy. Można jednak argumentować, że ta działalność przyczynia się do pluralizmu opinii, która jest podstawą demokratycznego systemu rządów. Można też argumentować, że bliskie stosunki (np. źródła finansowe) między think tankami, rządem i firmami zniechęcają je do krytyki wymierzonej przeciwko tym rządom i firmom.
Spis treści |
[edytuj] Historia i charakterystyka
Think tanki stały się szczególnie popularne w Stanach Zjednoczonych. Wiąże się to ze specyfiką amerykańskiego systemu politycznego oraz dostępem do licznych źródeł finansowania (w tym zwłaszcza bogatych filantropów). Zależnie od przyjętej definicji, w USA działa od kilkuset do ponad tysiąca tego typu organizacji.
Większość think tanków powstało po II wojnie światowej, wtedy też pojawiło się samo pojęcie (tak określano schron, w którym naradzali się amerykańscy stratedzy). Po wojnie think tanki zajmowały się studiami na potrzeby polityki wojennej i bezpieczeństwa, pomagały w tworzeniu polityki społecznej i innych polityk państwa.
Początkowo think tanki miały charakter instytucji akademickich, a od uniwersytetów odróżniało je to, że nie kształciły studentów. Także system zarządzania think tanków jest mniej demokratyczny niż w uniwersytetach.
Z czasem zaczęły się pojawiać instytucje o wyraźnie określonej linii programowej. Dlatego pojęcie to bywa dziś kojarzone z organizacjami prawicowymi, prowadzącymi intensywną kampanię na rzecz określonych celów. Oczywiście, obok ośrodków prawicowych istnieją także ośrodki o poglądach lewicowych.
Współczesny neokonserwatyzm związany jest z inicjatywami dotyczącymi polityki zagranicznej takich think tanków, jak American Enterprise Institute i Project for the New American Century. Natomiast Claremont Institute i Heritage Foundation są bardziej tradycyjnymi think tankami konserwatywnymi.
[edytuj] Ważniejsze polskie think tanki
- Centrum im. Adama Smitha (CAS)
- Centrum Analiz Społeczno-Ekonomicznych (CASE)
- Centrum Edukacji Obywatelskiej (CEO)
- Centrum Monitoringu Wolności Prasy Stowarzyszenia Dziennikarzy Polskich (CMWP SDP)
- Centrum Stosunków Międzynarodowych (CSM)
- Fundacja Instytut Studiów Wschodnich (ISW)
- Fundacja im. Stefana Batorego
- Helsińska Fundacja Praw Człowieka
- Instytut Badań nad Gospodarką Rynkową (IBnGR)
- Instytut Badań Strukturalnych (IBS)
- Instytut Geopolityki
- Instytut Globalizacji
- Instytut na rzecz Ekorozwoju
- Instytut Kościuszki
- Instytut Państwa i Administracji
- Instytut Problemów Strategicznych (IPS)
- Instytut Sobieskiego (IS)
- Instytut Spraw Publicznych (ISP)
- Instytut Spraw Zagranicznych
- Instytut Studiów Strategicznych (ISS)
- Instytut Wiedzy i Innowacji
- Ius et Lex
- Niezależny Ośrodek Badań Ekonomicznych
- Obserwatorium Wolności Mediów
- Ośrodek Myśli Politycznej (OMP)
- Stowarzyszenie "Miasta w Internecie" (SMWI)
[edytuj] Ważniejsze think tanki na świecie
- American Enterprise Institute
- Brookings Institution
- Cato Institute, związany z Libertarian Party
- Center for Strategic and International Studies
- Centre for European Policy Studies w Brukseli
- Council on Foreign Relations
- Eudoxa
- Freedom House
- Heritage Foundation
- Hoover Institution on War, Revolution and Peace, Stanford University
- Hudson Institute
- Institute for International Economics
- Manhattan Institute for Policy Research
- National Endowment for Democracy
- Project for the New American Century
- RAND Corporation
- Research Triangle Institute
- Liberales
