Towarzysz (wojsko)
Z Wikipedii
Towarzyszem był szlachcic służący w wojsku autoramentu narodowego. Do służby stawał szlachcic wraz z pocztem składającym sie zwykle wyłącznie z chlopów, a wielkość pocztu zależała od zamożności towarzysza i była jej wyrazem. Stąd ilość pocztowych w chorągwiach "poważnego znaku", takich jak husaria lub pancerni, była znacznie większa od liczby towarzyszy. Status towarzysza mógł mieć tylko polski lub litewski szlachcic i jako towarzysz nie mógł być oddany pod komendę oficera autoramentu cudzoziemskiego, choćby wyższego stopniem. Dlatego też oficerowie cudzoziemskiego autoramentu, którzy byli Polakami lub Litwinami, bywali też towarzyszami w chorągwiach autoramentu narodowego. Wiązało sie to z wystawieniem zastępcy w chorągwi narodowej, wraz z pocztem, a więc ze znacznym kosztem. Oficerowie - cudzoziemcy nie mogli być towarzyszami w chorągwiach autoramentu narodowego, chyba że uzyskali polskie szlachectwo (indygenat). Uposażenie towarzysza zależało od ilości pocztowych (w chorągwiach lekkiej jazdy towarzysze zazwyczaj walczyli samodzielnie). Podział na towarzyszy i pocztowych utrzymał się w polskim wojsku praktycznie do końca I Rzeczypospolitej i obowiązywał jeszcze w oddziałach Kawalerii Narodowej.
Określenie nobilitujące towarzystwo, mające swój źródłosłów w powyższym, przyjęło się znacznie później jako określenie elitarnego kręgu znajomych (XIX wiek). Równolegle z towarzyszem jako statusem wojskowym zaczęto nazywać np. towarzyszy podróży.
[edytuj] Zobacz też
[edytuj] Źródła
- Bockenheim, Krystyna - Dworek, kontusz, karabela Wydawnictwo Dolnoslaskie Wrocław 2002 ISBN 83-7023-974-9
- Kaltenbergh, Lew - Kopczyk zacny chwały żołnierskiej w dawnej legendzie, dokumencie, porzekadle, opowieści, przekazie, gadce i pamiętniku Wydawn. Ministerstwa Obrony Narodowej 1966
- Kukiel, Marian - Zarys historii wojskowości w Polsce Kurpisz, Poznań 2006 ISBN 83-89738-93-7
- Jasienica, Paweł - Rzeczpospolita Obojga Narodów Czytelnik 1999, ISBN 83-07-02708-X
