Transfuzja krwi

Z Wikipedii

Transfuzja krwi, przetoczenie krwi - zabieg polegający na przetaczaniu pewnej ilości krwi lub składników krwi. Ma na celu substytucję utraconych składników.

W przypadku transfuzji niezbędne jest stosowanie krwi zgodnej grupowo. Oprócz zgodności głównej (układ AB0) należy także wziąć pod uwagę zgodność czynnika Rh.

Osoba z grupą krwi 0 jest uniwersalnym dawcą (obecność przeciwciał anty-A i anty-B).

Osoba z grupą krwi AB jest uniwersalnym biorcą (brak przeciwciał).

Grupa A posiada antygeny A i przeciwciała anty-B

Grupa B posiada antygeny B i przeciwciała anty-A

**Tabela zgodności grup krwi**
Biorca	Dawca
Biorca	O-	O+	B-	B+	A-	A+	AB-	AB+
AB+	X	X	X	X	X	X	X	X
AB-	X		X		X		X
A+	X	X			X	X
A-	X				X
B+	X	X	X	X
B-	X		X
O+	X	X
O-	X

Krew grupy 0- można przetoczyć każdej osobie. Chory mający grupę AB+ może otrzymać dowolną krew. Osoba posiadająca grupę krwi 0- ma najmniejszą szansę, że przypadkowy człowiek może być dla niej dawcą.

Jeśli w krwi biorcy znajdują się przeciwciała przeciwko antygenom dawcy to następują powikłania potransfuzyjne. Krwinki dawcy zostają zniszczone w organizmie biorcy.

[edytuj] Powikłania poprzetoczeniowe

Ze względu na czas, w jakim pojawią się powikłania poprzetoczeniowe, mówimy o powikłaniach:

Wczesnych – występujących od czasu rozpoczęcia transfuzji do 24 godzin po jej zakończeniu;
Późnych – występuje najczęściej między 3 a 21 dniem po transfuzji.

Powikłania poprzetoczeniowe możemy również podzielić ze względu na rodzaj ich przebiegu:

Powikłania łagodne (najczęściej występują po zakończeniu przetoczenia lub w kilka dni po przetoczeniu);
Powikłania średnie;
Powikłania ciężkie (przeważnie są to powikłania wczesne, występujące juz podczas przetoczenia krwi.

Powikłania wczesne - występujące od czasu rozpoczęcia transfuzji, do 24 godzin po jej zakończeniu:

O łagodnym przebiegu:
- Odczyny alergiczne- najczęściej są spowodowane przez przeciwciała dla białek osocza lub składnikami dodawanymi do preparatów: substancje zapobiegające krzepnięciu oraz stabilizatory zawarte w preparatach krwi;
- Pokrzywka;
O średnio ciężkim przebiegu:
- zakażenie bakteryjne (spowodowane przeważnie zainfekowaniem preparatu krwi w czasie przechowywania lub zakażenie dawcy bakteriami znajdującymi się na skórze pacjenta, bądź na nie sterylnym zestawie do przetoczeń) objawia się dreszczami, gorączką;
- odczyn gorączkowy niehemolityczny – występują u około 2% biorców; może być spowodowany obecnością przeciwciał dla antygenów krwinek białych lub płytek krwi;
o ciężkim przebiegu
- hiperkaliemia – spowodowana jest wydostaniem się potasu z krwinek czerwonych, krew przechowywana dłużej zawiera więcej jonów potasu, gdyż większa ilość erytrocytów uległa rozpadowi;
- hipokalcemia – występuję przy masywnych toczeniach, podczas których dochodzi do wiązania się cytrynianu (środka konserwującego) z wapniem, który znajduje się w osoczu, w ten sposób cytrynian usuwa wapń z układu krążenia. Przy transfuzjach masywnych magazyny wapnia znajdujące się w kościach nie zdążą być uruchomione, w skutek czego dochodzi do zaburzeń czynności serca, układu krzepnięcia.
- przeciążenie krążenia – spowodowane zbyt dużą ilością przetoczonych preparatów krwiopochodnych przy zachowanej normowolemii, co objawia się zaburzeniem czynności serca, zaburzeniami oddychania oraz wzrostem ciśnienia tętniczego krwi
- ostry odczyn hemolityczny
- wstrząs septyczny
- wstrząs anafilaktyczny
- TRALI (ostra niewydolność oddechowa poprzetoczeniowa)
- zakrzepy i zatory w naczyniach serca i płuc (szczególnie gdy przetaczane są preparaty wspierające układ krzepnięcia krwi).

Powikłania późne występuje najczęściej między 3 a 21 dniem po transfuzji:

przeniesienie zakażenia kiłą (jeśli preparat był przechowywany w temp. 4°C krócej niż 96 godz)
przeniesienie zakażenia HIV; 1:2-3 miliony przetoczeń; zakażenie wirusem doprowadza do nieuleczalnej choroby atakującej system immunologiczny – AIDS.
zakażenie malarią
plamica poprzetoczeniowa
zapalenie wątroby typu B i C; 1:40 000-200 000 przetoczeń; zakażenie może spowodować zapalenie wątroby jej marskości i nowotworu.
zakażenie CMV
choroba Chagasa (tropikalna pasożytnicza choroba człowieka wywoływana przez świdrowiec Trypanosoma cruzi)
opóźniony odczyn hemolityczny
plamica poprzetoczeniowa małopłytkowa
przeciążenie żelazem (szczególnie u wielokrotnych biorców)
GvHD – choroba „przeszczep przeciwko biorcy”.