Układ wydalniczy bezkręgowców
Z Wikipedii
Układ wydalniczy bezkręgowców - jest skonstruowany różnie u różnych grup tych zwierząt.
Spis treści |
[edytuj] Pierwotniaki
U pierwotniaków Produkty przemiany materii (mocznik, kwas moczowy, amoniak) wydala na zewnątrz błona komórkowa i wodniczki tętniące. Wodniczki usuwają też nadmiar wody, regulując ciśnienie osmotyczne; np. pasożyty lub gatunki morskie mogą nie mieć wodniczek, a wydalanie przejmuje całkowicie błona komórkowa.
[edytuj] Zwierzęta beztkankowe
Ta sekcja jest zalążkiem. Jeśli możesz, rozbuduj ją.
[edytuj] Gąbki
U gąbek za wydalanie odpowiada ciało porowate z jamą paragastralną i jednym otworem wyrzutowym.
[edytuj] Zwierzęta tkankowe
[edytuj] Bezkręgowce
[edytuj] Parzydełkowce
Parzydełkowce posiadają jamę chłonąco – trawiącą (gastralną) – otwór gębowy będący równocześnie otworem odbytowym. Wydalanie zachodzi drogą dyfuzji – przez komórki nabłonkowe lub jamę chłonąco – trawiącą (woda i nie strawione resztki pokarmowe przez otwór gębowy).
Przez komórki nabłonkowe usuwane są szkodliwe produkty przemiany materii (głównie amoniak).
[edytuj] Płazińce
- Robaki płaskie
- Układ protonefrydialny, ma postać kanalików – nazwane nefrydium – głównie funkcja osmoregulacyjna, usuwanie zbędnych produktów przemiany materii (dwutlenek węgla, amoniak i inne), przez powierzchnię ciała.
[edytuj] Obleńce
- Nicienie
- Unikatowy (zbudowany z 1 – 3 komórek). Dwa podłużne kanały wydalnicze (wzdłuż ciała). Są ślepo zakończone, łączą się w przednim odcinku, po stronie brzusznej, we wspólny przewód wyprowadzający, zakończony otworem wydalniczym. Końcowym produktem jest amoniak.
- Wrotki
- Układ protonefrydialny. Kanaliki zbiorcze uchodzą do kloaki. Występuje pęcherz moczowy.
[edytuj] Pierścienice
- Skąposzczety , Wieloszczety , Pijawki
- Typ metanefrydialny. Ułożone metamerycznie narządy wydalnicze zwane metanefrydiami, są to orzęsione lejki otwierające się do jamy ciała jednego segmentu, kanalik wydalniczy przechodzi do następnego segmentu i tam otwiera się otworkiem wydalniczym po bocznej stronie ciała. Larwy Wieloszczetów mają układ protonefrydialny
Wydalany jest – mocznik, amoniak – wsuwane dzięki ruchom rzęsek, dzięki prądom wywołanym przez skurcze mięśni ścian ciała.
[edytuj] Stawonogi
U stawonogów przekształcone metanefrydia tworzą gruczoły wydalnicze. U większości układ wydalniczy występuje w postaci wypustek tzw. cewek Malpighiego, które mają postać cienkich, ślepo zakończonych wypustki jelita, uchodzących do przewodu pokarmowego.
Tu zbędne produkty przemiany materii (u lądowych – kwas moczowy) do światła jelita i z odchodami przez odbyt.
[edytuj] Mięczaki
U mięczaków występuje nerka (nieparzysta) – przekształcone metanefrydium. Odchodzą od niej: długi moczowód zakończony otworem wydalniczym.
U form wodnych usuwany jest – amoniak, mocznik. U lądowych – kryształki kwasu moczowego. Podstawowa rola nerki to utrzymywanie właściwego ciśnienia osmotycznego w całym ciele mięczaka.
[edytuj] Szkarłupnie
W przypadku szkarłupni układ wodny czyli wydalniczy oraz komórkowy (amebocyty) – uzupełniają się wydalinami. Nie mają problemów z osmoregulacją (morza o pełnym zasoleniu).
[edytuj] Strunowce
- Osłonice
- Narządy wydalnicze, zwane protonefrydiami, nieco przypominają protonefrydia wirkow, zgrupowane są w około 100 par zespołów. Każdy zespół składa się ze ślepo zakończonego kanalika we kształcie litery L, do którego uchodzą pęczkami liczne solenocyty - k. plomykowe. Są one otoczone naczyniami krwionośnymi z których produkty przemiany materii przenikają do solenocytow, a stamtąd ruch wici przesuwa je do kanalików, otwierających się do jamy około skrzelowej. Stamtąd są usuwana wraz z woda na zewnątrz ciała.
- Bezczaszkowce
- Układ wydalniczy stanowią nefrydia z pęczkami solenocytów (przekształcony układ protonefrydialny)
- Ta sekcja jest zalążkiem. Jeśli możesz, rozbuduj ją.
