Wiara
Z Wikipedii
Wiara jest terminem wieloznacznym. W powszechnym użyciu ma znaczenie zbliżone do zaufania, przekonania albo subiektywnego odczucia pewności. Może dotyczyć relacji międzyludzkich, natury świata (filozofia, religie) czy zasad etycznych.
Obiektem wiary może być osoba, stan rzeczy albo propozycja (np. religijne credo). Ogólnie polega na przyjęciu istnienia lub nie istnienia czegoś bez żadnego dowodu, ale zwykle na podstawie jakichś przesłanek. Właśnie zaakceptowanie tego co uznajemy za dowód jest istotnym kryterium nazwania czegoś wiarą.
Spis treści |
[edytuj] Wiara w Religioznastwie i Filozofii
Religioznawstwo to dziedzina filizofii zajmująca sie istniejącymi na świecie systemami wierzeń ludzkich dotyczących bytów i wartości absolutnych, wiecznych, przez to nazywanych świetymi (sacrum). Pojecie wiary, tzn. akceptacji bez żadnych watpliwości, jest fundamentalnym aktem indywidualnym i metafizycznym w każdej religii. Pojęcia wiary jako uznanie prawdy absolutnej i tego co naprawdę istnieje, należą do podstawowych kategorii filozoficznych, zajmują się nimi metafizyka, teologia i ontologia. W epistemologii wiara to "uznawanie za prawdziwe nieuzasadnionego twierdzenia". Zarówno uzasadnienie jak i jego brak nie implikują prawdziwości lub fałszywości treści wiary.
W stosunku do wiary religijnej w jezyku angielskim używa się określenia [Faith] (np. faithfull - wierny w sensie religijnym), zaś w kazdym innym [belief].
[edytuj] Wiara Chrześcijańska
Chrześcijańskie rozważania nad wiarą koncentrowały się wokół wersów 1-2 w 11 rozdziale Listu do Hebrajczyków, który przedstawiając owoce wiary (gr. pistis) definiuję ją jako hupostasis, co może być tłumaczone jako podstawa (w Biblii Tysiąclecia nawet poręka), albo jako substancja. Idąc za pierwszym rozumieniem tego słowa Święty Tomasz przedstawia wiarę jako przyrodzony stan umysłu, polegający na pewności prawd nie z racji dowodów rozumowych, ale przez przyjęcie świadectwa autorytetu, wynikająca z zaufania (wiarą chrześcijańska, czyli zaufanie do Kościoła jest nadto łaską oraz cnotą teologiczną).
Postrzeganie wiary jako duchowej substancji udzielonej do wnętrza serca człowieka, która następnie powoduje osobiste doświadczenie dogłębnego przekonania o czymś czego nie postrzegają zmysły jest często przyjmowane w teologii ewangelickiej. Współczesny katechizm Kościoła katolickiego kładzie nacisk na jeszcze inny, również nadprzyrodzony charakter wiary, określając ją jako relację z Bogiem: „Wiara jest osobowym przylgnięciem człowieka do Boga: równocześnie i w sposób nierozdzielny jest ona dobrowolnym uznaniem całej prawdy, którą Bóg objawił” (KKK 176).
Zobacz też: trzy cnoty teologiczne, cztery cnoty główne, wyznanie wiary, religia, Bóg.
[edytuj] Wiara w Nauce
Pojecie wiara w sensie metafizycznym, nie jest terminem z dziedziny teorii naukowych poniważ to co akceptuje nauka musi byc oparte na tzw paradygmatach naukowych.
Z punktu widzenia kognitywistyki, wiara to akceptowanie informacji, wiedzy, preferencji i ich systemòw bez osobistej weryfikacji/sprawdzenia [wg meta-teorii TOGA (Top-down Object-based Goal-oriented Approach),1993 - tekst angielski.
Można powiedzieć, że ludzie, aby funkcjonować w społeczeństwie, wierzą i muszą wierzyć w więcej rzeczy niż im się wydaje, bo nie sposób analizować i weryfikować wszystkich danych, które docierają do naszych zmysłów. W takiej sytuacji odwołują się, mniej lub bardziej świadomie, do autorytetów, tzw. ludzi, do których mają zaufanie w danej dziedzinie, do opinii publicznej, do stereotypów czy do ... wróżki.
W dziedzinach sztucznej inteligencji i psychologii, pojęcie wiary zostało zrelatywizowane (angielski termin: belief). Tu, człowiek, robot czy komputer wierzy, jeśli stosuje. W tym sensie, każda niesprawdzona, ale wykorzystana informacja wymaga wiary w jej (co najmniej lokalną) "prawdziwość" czy użyteczność.
W matematyce, wiara dotyczy aksjomatów, tzn. przyjęcia twierdzeń i definicji bez dowodów i opiera się na konsensusie społeczności matematyków,na tzw. oczywistości.
[edytuj] Inne znaczenia
- Jako postawa intelektualna tworząca do pewnego stopnia opozycję do wiedzy naukowej.
sensu largo: postawa (skłonność) ludzi do uznawania czegoś za prawdę nie na podstawie racjonalnych argumentów, lecz najczęściej na podstawie cudzego świadectwa; przyjęty pogląd nie wymaga sprawdzenia, ani też udowodnienia, gdyż wystarcza siła autorytetu cudzego świadectwa.
sensu stricto: wiara religijna; postawa wynikająca z przekonania, iż byty nadprzyrodzone i wszystko co związane jest ze sferą sakralną, nie może być poznane w drodze doświadczenia empirycznego, ani też nie może być uzasadnione w sposób wystarczający na drodze refleksji intelekt., stąd jedynym źródłem poznania może być wiara (doświadczenie duchowe, mistyczne, intuicyjne) [ref]
- W prawie
dobra wiara - błędne, ale usprawiedliwione okolicznościami przekonanie (i działanie w dobrej wierze)
zła wiara - nieusprawiedliwione przekonanie (niedopełnienie pewnych wymogów; wiedział a. z łatwością mógł się dowiedzieć)
- W jezyku potocznym termin wiara jest też określeniem grupy ludzi zwykle o wspólnych interesach.
