Wyspy Marshalla
Z Wikipedii
Wyspy Marshalla (Republika Wysp Marshalla, ang. Republic of the Marshall Islands) – państwo wyspiarskie na Oceanie Spokojnym, położone na północ od Nauru i Kiribati, na wschód od Federacji Mikronezji oraz na południe od amerykańskiej wyspy Wake.
Aolepān Aorōkin M̧ajeļ Republic of the Marshall Islands Republika Wysp Marshalla |
|||||
|
|||||
Hymn: Forever Marshall Islands | |||||
Język urzędowy | marszalski, angielski | ||||
Stolica | Majuro | ||||
Ustrój polityczny | Demokracja parlamentarna | ||||
Głowa państwa | prezydent Litokwa Tomeing | ||||
Szef rządu | prezydent Litokwa Tomeing | ||||
Powierzchnia • całkowita • wody śródlądowe |
187. na świecie 181 km² 0% |
||||
Liczba ludności (2005) • całkowita • gęstość zaludnienia |
186. na świecie 59 071 326 osób/km² |
||||
Jednostka monetarna | dolar amerykański (USD) | ||||
Niepodległość | od Stanów Zjednoczonych 21 października 1986 |
||||
Strefa czasowa | UTC +12 | ||||
Kod ISO 3166 | MH | ||||
Domena internetowa | mh | ||||
Kod samochodowy | MH | ||||
Kod telefoniczny | +692 | ||||
Spis treści |
[edytuj] Ustrój polityczny
Prezydent Wysp Marshalla jest jednocześnie głową państwa i szefem rządu. Jest on wybierany spośród członków marszalskiego parlamentu Nitijela przez członków tegoż parlamentu. Po wyborze na stanowisko wyznacza swój gabinet.
Wybory do parlamentu, w którym zasiada 33 parlamentarzystów, odbywają się co cztery lata.
[edytuj] Prezydenci Wysp Marshalla
- Amata Kabua (1979 - 1996)
- Kunio Lemari (tymczasowo) (1996 - 1997)
- Imata Kabua (1997 - 2000)
- Kessai Note (2000 - 2008)
- Litokwa Tomeing (2008 - )
[edytuj] Historia
Chociaż wyspy Mikronezji zasiedlone były już w 2 tysiącleciu p.n.e., to mało wiemy o ich wczesnej historii. Pierwszym Europejczykiem, który przybył na Wyspy Marshalla był hiszpański odkrywca Álvaro de Saavedra Cerón w roku 1529. Później wyspy uległy zapomnieniu na kilka kolejnych wieków. W 1788 wylądował tu angielski kapitan John Marshall, od którego imienia wzięły nazwę wyspy.
W 1885 otwarto niemiecką placówkę handlową na wyspach. Tym samym stały się one częścią protektoratu Nowej Gwinei Niemieckiej. Japonia zajęła je podczas I wojny światowej i administrowała nimi jako terytorium mandatowym Ligi Narodów.
Podczas II wojny światowej wyspy, w ramach Operacji Flintlock (Walki o Wyspy Marshalla) zostały zajęte w 1944 przez Stany Zjednoczone i włączone do Powierniczych Wysp Pacyfiku. USA zaraz po wojnie rozpoczęły na atolach Bikini i Eniwetok próby z bronią jądrową, która trwały aż do lat 60. XX wieku. Wielu mieszkańców Wysp Marshalla cierpi dzisiaj z powodu choroby popromiennej. Problem rekompensat za szkody wywołane przez Amerykanów jest nadal przedmiotem rozmów dwustronnych,
W 1979 Republika Wysp Marshalla podpisała z rządem amerykańskim Porozumienie o Wolnym Stowarzyszeniu, które weszło w życie w 1986. Od tej pory Wyspy Marshalla są niezależnym państwem stowarzyszonym z USA.
[edytuj] Geografia
Republika Wysp Marshalla to 1225 wysepek rozrzuconych na zachodnim Pacyfiku (w Mikronezji), na terenie o powierzchni ponad miliona kilometrów kwadratowych. W skład państwa wchodzi 29 atoli oraz 5 izolowanych wysp a łączna powierzchnia lądu wynosi zaledwie 181 km2. Najważniejsze atole i wyspy tworzą dwie główne grupy: Ratak i Ralik, które znaczą odpowiednio "wschód słońca" i "zachód słońca". Dwie trzecie ludności wysp zamieszkuje na dwóch głównych wyspach: Majuro, na której położona jest stolica, do niedawna zwana Dalap-Uliga-Darrit, a obecnie po prostu Majuro oraz Kwajalein, na której znajduje się baza amerykańska i przeludnione miasto Ebeye. Wyspy położone dalej są rzadziej zaludnione ze względu na trudniejsze warunki ekonomiczne.
Klimat wysp jest gorący i wilgotny z porą deszczową między majem a listopadem. Wyspy nawiedzają niekiedy tajfuny.
[edytuj] Gospodarka
Pomoc rządowa Stanów Zjednoczonych stanowi podstawę gospodarki tej wyspiarskiej republiki. Produkcja rolnicza skupia się w małych gospodarstwach. Główne uprawy to palma kokosowa, pomidory, melony oraz drzewo chlebowe. Przemysł jest słabo rozwinięty i reprezentuje go rękodzielnictwo, przetwórstwo ryb oraz kopry. Turystyka, w której zatrudnione jest obecnie 10% siły roboczej, stanowić może ważny dział gospodarki w przyszłości. Wyspy nie posiadają znaczących zasobów naturalnych, stąd import znacznie przewyższa eksport.
Jako, że Wyspy Marshalla pozostają w wolnym stowarzyszeniu z USA, rząd tego kraju udziela im corocznej pomocy w wysokości około 65 mln dolarów. W 1999 toczyły się negocjacje nad zwiększeniem tej pomocy. Bowiem w poprzedzających latach 1996-98 nastąpił znaczący spadek PKB kraju, który był m.in. następstwem kryzysu azjatyckiego.
[edytuj] Demografia
Ludność złożona jest głównie z Marszalezów (96,6%). Mieszkańcy Wysp Marshalla są pochodzenia mikronezyjskiego, którzy przybyli w te rejony Oceanii kilka tysięcy lat temu z Azji oraz z napływowej ludności pochodzenia japońskiego.
Język angielski jest w powszechnym użyciu i ma status języka urzędowego, ale mieszkańcy, rząd i parlament używają na co dzień języka marszalskiego.
Prawie wszyscy mieszkańcy wyznają chrześcijaństwo, głównie protestantyzm (90,1%).
[edytuj] Kultura
Mieszkańcy Wysp Marshalla znani byli w przeszłości ze swego kunsztu w budowaniu łodzi. Na wysokim poziomie stała także sztuka nawigacji, która jednak obecnie ulega zapomnieniu.
Australia • Fidżi • Kiribati • Mikronezja • Nauru • Nowa Zelandia • Palau • Papua-Nowa Gwinea • Samoa • Tonga • Tuvalu • Vanuatu • Wyspy Marshalla • Wyspy Salomona
Terytoria zależne
Baker • Clipperton • Guam • Howland • Jarvis • Johnston • Kingman • Mariany Północne • Midway • Niue • Norfolk • Nowa Kaledonia • Palmyra • Pitcairn • Polinezja Francuska • Samoa Amerykańskie • Tokelau • Wake • Wallis i Futuna • Wyspa Bożego Narodzenia • Wyspy Ashmore i Cartiera • Wyspy Cooka • Wyspy Kokosowe • Wyspy Morza Koralowego
Integralne części państw położonych poza Australią i Oceanią
Hawaje (część Stanów Zjednoczonych) • Papua, Papua Zachodnia (część Indonezji) • Wyspa Wielkanocna, Sala y Gómez (część Chile) • Ogasawara Shotō, Minami Tori-shima, Okino Tori-shima, Kazan Rettō (część Japonii)