Złotnik

Z Wikipedii

Ten artykuł wymaga uzupełnienia źródeł podanych informacji.
Aby uczynić go weryfikowalnym, należy podać przypisy do materiałów opublikowanych w wiarygodnych źródłach.

Współrzędne: 51°41'13" N 15°11'31" E51.6869444 15.1919444 (Złotnik)


Złotnik
Województwo	lubuskie
Powiat	żarski
Gmina	Żary
Sołtys	Albin Kuczak
Położenie	51° 41' 13'' N 15° 11' 31'' E
Liczba mieszkańców • liczba ludności	870
Strefa numeracyjna (do 2005)	68
Kod pocztowy	68-200
Tablice rejestracyjne	FZA
Położenie na mapie Polski Złotnik

Złotnik (do 1945 niem. Reinswalde oraz Gross Särchen) – wieś (sołectwo) w Polsce położona w województwie lubuskim, w powiecie żarskim, w gminie Żary. W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa zielonogórskiego. Drogi są asfaltowe lub brukowane, domy murowane, wzniesione w większości przed wojną, zelektryfikowane; wieś posiada wodociąg, brak kanalizacji. Osada sąsiaduje z Lubomyślem i Bieniowem. Wieś nie należy do tranzytowych. Główna droga kończy swój bieg w okolicy torów kolejowych. Istnieje także droga gruntowa do wsi Olszyniec.

[edytuj] Historia

Złotnik o zachodzie słońca.

Złotnik jest zaliczany do najstarszych osad łużyckich na Ziemi Żarskiej. Pierwsza wzmianka o wsi Złotnik pochodzi sprzed około 650 lat. W swej bogatej historii Złotnik wiele razy zmieniał przynależność państwową oraz nazwę. Niemiecka brzmiała: Reinswalde oraz Gross Särchen, polskie to: Złotnicko oraz obecna Złotnik. W Złotniku pod koniec drugiej wojny światowej stacjonowała osławiona 36 Dywizja Grenadierów SS Dirlewanger'a, która w brutalny sposób brała udział w dławieniu Powstania Warszawskiego oraz Słowackiego Powstania Narodowego. W czasie natarcia Armii Czerwonej na pobliskie Żary trwały zażarte walki o Złotnik. We wsi, bronił się 207 pułk artylerii przeciwlotniczej. Trwająca kilka dni bitwa była jedną z bardziej krwawych w tym rejonie. Płk Kozłow wydał rozkaz utrzymania Złotnika za wszelką cenę. Niemcy atakowali czołgami, piechotą i lotnictwem. Po uzyskaniu wsparcia oddziały radzieckie w walkach poważnie uszkodziły niemieckie zgrupowania w rejonie Złotnika i Bieniowa. Płk Kozłow zginął podczas odpierania jednego z ataków nieprzyjaciela. W odwecie za śmierć swojego dowódcy patrol radziecki dokonał egzekucji czterech żołnierzy SS w okolicy drogi do Bieniowa. Złotnik został całkowicie zdobyty 17 lutego 1945 roku, w dzień po zdobyciu Żar. W 2002 mieszkańcy obchodzili 700 – lecie wsi, a w 2007 roku, 50 – lecie parafii.

[edytuj] Zabytki

Złotnik. Widok na ruiny średniowiecznego kościoła.

ruina gotyckiego kościoła wzniesionego w XIV stuleciu, przebudowanego w 1519, 1561 i 1597 roku oraz powiększonego w XVIII-XIX wieku. Świątynia jednonawowa, murowana z kamienia polnego, z prostokątną wieżą, ze sklepieniem sieciowym w nawie i dwutraktowym krzyżowo-żebrowym ze wspornikami maszkaronowymi w prezbiterium. Zachowała się częściowo gotycka polichromia, drzwi z okuciami, dwa profilowane ostrołukowe portale ceramiczne. Kościół pozostaje w ruinie od 1945 roku.
Murowane kamienne ogrodzenie z XV-XVI wieku (z bramką – XVIII w.) otaczające ruinę kościoła
Kościół z XIX wieku nawiązujący w swojej formie do średniowiecznej architektury. Jednonawowy, murowany, z prostokątnym prezbiterium i wieżą.
cmentarz przyparafialny podzielony na dwie części; polską (założona po 1945 r.) oraz niemiecką, która została zdewastowana w 2004 r. w czasie wycinania drzew.
Gotycko-renesansowy dawny dwór sołtysi z 1534 roku. Dwukondygnacyjny, murowany z kamienia. Sklepienia kolebkowo-krzyżowe w części pomieszczeń parterowych, kolebkowe w piwnicach, strop belkowany w sali (wsparty na słupie z ozdobną głowicą). Kamienny portal w parterze i ceglany (gotycki) do piwnicy, wyryta data budowy w piaskowcu.
W kierunku północno-wschodnim znajduje się cmentarz niemiecki z przełomu XVIII i XIX wieku, który został zdewastowany po 1945 r.

[edytuj] Komunikacja

Przez Złotnik przebiega także linia kolejowa nr 275 relacji Wrocław-Żary. Sporadyczną aczkolwiek bardzo ważną dla mieszkańców Złotnika i Lubomyśla komunikację autobusową w kierunku Żar obsługuje dwóch przewoźników. Pierwszy z nich to PKS Żary; realizuje połączenia od poniedziałku do piątku oraz w niedzielę. Drugi to MZK Żagań, który uruchamia swoje autobusy w kierunku Złotnika od poniedziałku do piątku. Dniem bez jakiegokolwiek połączenia z Żarami jest sobota. W odległości 4 km w kierunku północno-wschodnim znajduje sie stacja kolejowa w Bieniowie. Ze stacji odjeżdżają pociągi w kierunku Zielonej Góry, Żar, Żagania, Jeleniej Góry oraz Legnicy. Komunikację kolejową obsługuje spółka PKP Przewozy Regionalne. Komunikacja kolejowa obsługiwana jest codziennie.

[edytuj] Edukacja

We wsi znajduje się szkoła podstawowa do której uczęszczają dzieci ze Złotnika oraz Lubomyśla. Kolejnym etapem edukacji jest gimnazjum w Bieniowie.

[edytuj] Kultura i sport

Po wojnie do Złotnika zostali przesiedleni górale czadeccy z Bukowiny. Wieś słynie z zespołów folklorystycznych "Sołoniec" i "Dolina Nowego Sołońca". Drużyna piłkarska klasa "B" Zieloni Złotnik.

[edytuj] Ludzie i zwyczaje

Większość starszych mieszkańców Złotnika została po II wojnie światowej przesiedlona tutaj ze wschodnich terenów RP, które zostały zagarnięte przez ZSRR. Wraz z repatriacją dotarły stare przyzwyczajenia; rozkradanie bruku z dróg, przez co większość niegdyś utwardzonych duktów stała się nieprzejezdna. Nagminnie po dzień dzisiejszy wypalane są łąki i pola. Przyzwyczajenia tego nie zmieniły groźby pozbawienia dopłaty bezpośredniej z funduszy Unia Europejska. W mowie codziennej można z łatwością usłyszeć częste pomijanie litery "Ł" i zastępowanie jej literą "L", co jest charakterystyczne dla Języków wschodniosłowiańskich np. języka rosyjskiego. Do Złotnika zostały przesiedlone całe rodziny liczące nawet kilkadziesiąt osób, przez co częstym określeniem takiej grupy jest "klan".

[edytuj] Ciekawostki

Złotnik przed wybuchem II wojny światowej posiadał dwie nazwy Reinswalde oraz Gross Särchen, którą otrzymał po dojściu do władzy nazistów, prawdopodobnie dlatego iż posiadał w nazwie nazwę rzeki Ren, która po podpisaniu Traktatu Wersalskiego wraz z oboma brzegami została zdemilitaryzowana.

W 1936r. Ekspres " Latający Ślązak" z Berlina do Bytomia na trasie Jasień – Bieniów – Złotnik – Żagań (Gassen-Benau-Gross Särchen-Sagan) osiągał prędkość ok. 160 km/h. Dla porównania w 2005r. tzw. prędkość handlowa na trasie Bieniów Żary wynosi ok. 40 km/h.^[1]