Związek Walki Czynnej

Z Wikipedii

Związek Walki Czynnej (ZWC) - polska tajna organizacja wojskowa założona w czerwcu 1908 we Lwowie przez działaczy Organizacji Bojowej PPS z Kazimierzem Sosnkowskim na czele. Inicjatorem i przywódcą ZWCz był Józef Piłsudski natomiast bezpośrednio działalnością organizacji kierowała Rada Główna ZWCz i Wydział Związku, złożony z 4 członków: (Kazimierz Sosnkowski, Władysław Jaxa-Rożen, Stefan Dąbkowski i Zygmunt Bohuszewicz). Organizacja miała charakter zdyscyplinowanej i centralnie zarządzanej organizacji wojskowej powiązanej z PPS-Frakcją Rewolucyjną. Celem Związku było przygotowanie i organizowanie przyszłego powstania zbrojnego w zaborze rosyjskim. Organizacja szybko się rozrosła obejmując najpierw Galicję, potem obszar Królestwa Polskiego i zabór pruski. Jej komórki powstały nawet na terenie Rosji. ZWCz zorganizował kilka tajnych szkół podoficerskich i oficerskich. Słuchaczy rekrutowano głównie spośród młodzieży akademickiej. W 1910 powstały podległe ZWCz organizacje jawne: Towarzystwo "Strzelec" w Krakowie i Związek Strzelecki we Lwowie, będące faktycznie organizacjami przysposobienia wojskowego. W 1912 Związek liczył 700 - 800 członków.

W tymże roku 1912 dokonano reorganizacji. Komendantem całości został Józef Piłsudski, szefem sztabu Kazimierz Sosnkowski. Pod ich komendą były Związek Strzelecki oraz Polskie Drużyny Strzeleckie. W 1914 ZWCz liczył 7239 członków, stanowiąc kadry tworzonych Legionów Polskich. Do najbardziej zaufanych ludzi komendanta należeli wtedy oprócz Sosnkowskiego Marian Kukiel, Władysław Sikorski, Walery Sławek.

[edytuj] Bibliografia

Mała Encyklopedia Wojskowa t. 3 wyd.: MON Warszawa 1971.