Dolina Mięguszowiecka

Z Wikipedii

Dolina Mięguszowiecka (słow. Mengusovská dolina) należy do większych dolin walnych położonych po południowej stronie Tatr Wysokich w Słowacji. Ma długość ok. 7,5 km i powierzchnię ok. 16,0 km². Otwarta w kierunku południowym o dość wąskiej i zalesionej części dolnej, wyżej krajobraz zmienia się na alpejski. Dolina rozszerza się w części środkowej i wachlarzowo rozgałęzia na doliny boczne: w środkowej części, w kierunku południowo wschodnim znajduje się Dolina Złomisk (Zlomisková dolina) rozgałęziona w wyższych partiach na Dolinkę Rumanową (Rumanova dolinka) i Dolinkę Smoczą (Dračia dolinka). Wyższe piętra Doliny Mięguszowieckiej to: Kotlinka pod Wagą (dolinka pod Váhou), Dolina Żabia (Žabia dolina mengusovská) z Kotłem Żabich Stawów Mięguszowieckich (kotlina Žabích plies), Dolina Hińczowa (Hincova kotlina) i niewielka Dolinka Szatania (Satania dolinka). W ograniczającą ją od zachodu Grań Baszt wcina się licznymi żlebami: Szeroki Żleb (Široký žľab), Czerwony Żleb, (Červený žľab), Szatani Żleb (Satanov žľab). Poszczególne piętra doliny rozdzielają różnej wysokości ściany. W jej wnętrzu znajdują się liczne stawy. Największy z nich to Popradzki Staw (Popradské pleso) nazywany także "Mięguszowieckim Stawem" lub "Małym Rybim Stawem". Położony jest on na wysokości 1494 m n.p.m., ma 6,9 ha powierzchni i 17,0 m głębokości. Pozostałe stawy to:

• w Dolince Szataniej:
  • Szatanie Stawki (Satanie plieska),

• w Dolinie Hińczowej:
  • Mały Hińcowy Staw (Malé Hincovo pleso) zwany także "Ignaczowym Stawem" (1921 m n.p.m, 2,2 ha i 6,0 m głębokości),
  • Wielki Hińcowy Staw (Veľké Hincovo pleso, 1946 m n.p.m., ok. 21,0 ha i 53,0 m głębokości), największy i najgłębszy staw w słowackiej części Tatr,
  • Hińczowe Oka (Hincové oká),
• w Dolinie Żabiej:
• Wielki Żabi Staw Mięguszowiecki (Veľké Žabie pleso mengusovské, 1919 m n.p.m., 2,6 ha i 7,0 m głębokości)
• Mały Żabi Staw Mięguszowiecki (Malé Žabie pleso mengusovské, 1919 m n.p.m., 1,2 ha i 13,0 m głębokości)
• Wyżni Żabi Staw Mięguszowiecki (Vyšné Žabie pleso mengusovské),
• w Dolinie Złomisk:
  • Rumanowe Stawy (Rumanove plesá): Rumanowy Staw (Rumanovo pleso) oraz Wyżni i Niżni Rumanowy Stawek (Vyšné Rumanovo pliesko, Nižné Rumanovo pliesko),
  • Zmarzły Staw Mięguszowiecki (Ľadové pleso v Zlomiskách, inne nazwy to: Ľadové pleso pod Železnými bránami lub Ľadové pleso pod Vysokou) nazywany także "Zmarzłym Stawem pod Żelaznymi Wrotami" (1925 m n.p.m., 2,1 ha i 10,0 m głębokości),
  • Smoczy Staw (Dračie pleso inne nazwy: Veľké Dračie pleso albo Šarkanie pleso), zwany także "Wielki Smoczy Staw", "Siarkańskim Stawem" albo "Siarnickim Stawem" (1961 m n.p.m. 1,7 ha i 17,0 m głębokości).

Doliną płynie Hińczowy Potok (Hincov potok) wypływający z Wielkiego Hińcowego Stawu. Jego dopływem jest Żabi Potok (Žabí potok mengusovský) biorący początek z Żabich Stawów. Ze Zmarzłego Stawu wypływa Zmarzły Potok (Ľadový potok) wpadający do Popradzkiego Stawu, z którego wypływa potok Krupa (Krupa) łączący się z Hińczowym Potokiem w rzekę Poprad (Poprad). W Dolinie Mieguszowieckiej płynie jeszcze kilka mniejszych potoków: Szatani Potok (Satanov potok) i Mały Hińczowy Potok (Malý Hincov potok) dopływy Hińczowego Potoku, Smoczy Potok (Dračí potok) i Rumanowy Potok (Rumanov potok) dopływy Zmarzłego Potoku.

Dolina Mięguszowiecka graniczy:

• od południowego wschodu z dolinami: Stwolską (Štôlska dolina) i Wielkiej Huczawy (dolina Veľkej Hučavy), rozdziela je grań odchodząca od Kończystej (Končistá) przez przez Stwolską Przełęcz (Lučne sedlo), Tępą (Tupá) 2285 m n.p.m., po masyw Osterwy (Ostrva) 184 m n.p.m.,
• od wschodu z Doliną Batyżowiecką (Batizovská dolina), rozdziela je Grań Kończystej (Hrebeň Končistej) od Kończystej przez Stwolską Turnię (Štôlska veža, 2463 m n.p.m.), Małą Kończystą (Malá Končistá, 2450 m n.p.m.), Turnię nad Drągiem (Veža nad Ľadovým plesom, 2417 m n.p.m.)do Zmarzłego Szczytu (Popradský Ľadový štít),
• od północy z odgałęzieniami Doliny Białki:
  • na terenie Słowacji, z Doliną Białej Wody (Bielovodská dolina), a dokładniej z jej odnogami:
    • Doliną Kaczą (Kačacia dolina), rozdziela je główna grań Tatr Zmarzłego Szczytu przez przełęcz Żelazne Wrota (Železná brána), Żłobisty Szczyt (Zlobivá), Rumanowy Szczyt (Rumanov štít) po Ganek (Gánok),
    • Doliną Ciężką (Česká dolina), rozdziela je kolejny odcinek głównej grani od Ganka przez Wysoką (Vysoká), Ciężki Szczyt (Český štít), Wagę (Váha) po Rysy (Rysy),
  • oraz z położoną na terenie Polski Doliną Rybiego Potoku (Dolina Rybieho potoka), rozdziela je główna grań Tatr od Rysów przez Żabiego Konia (Žabí kôň), Wołowy Grzbiet (Volí chrbát), Mięguszowieckie Szczyty (Mengusovské štíty) do Cubryny (Čubrina).
• od północnego zachodu z dolinami należącymi do systemu Doliny Koprowej (Kôprová dolina): Ciemnosmreczyńską (Temnosmrečinská dolina) i Hlińską (Hlinská dolina), rozdziela je główna grań odnogi Krywania (Hlavná os hrebeňa Kriváňa) odchodząca od Cubryny przez Koprowy Wierch (Kôprovský štít), Wyżnią Koprową Przełęcz (Vyšné Kôprovské sedlo) 2180 m n.p.m., Hlińską Turnię (Hlinská veža) 2340 m n.p.m.,
• od zachodu z Doliną Młynicką rozdziela je odchodząca od Hlińskiej Turni w kierunku południowo-wschodnim Grań Baszt (Hrebeň bášt) z kulminacjami w Zadniej Baszcie (Zadná bašta) 2379 m n.p.m., wierzchołku Szatan (Satan) 2421 m n.p.m., Pośredniej Baszcie (Predná bašta) 2373 m n.p.m., Małej Baszcie (Malá bašta) 2287 m n.p.m. oraz z Skrajnej Baszcie (Patria) 2202 m n.p.m.

Dolina Mięguszowiecka należy do dolin często odwiedzanych przez turystów i taterników. Nad brzegiem Popradzkiego Stawu znajduje się schronisko (Chata pri Popradskom plese). Obok przebiega trasa Magistrali Tatrzańskiej. Od schroniska poprowadzone są znakowane szlaki turystyczne: niebieski – przez Dolinę Hińczową, Wyżną Koprową Przełęcz do Doliny Hlińskiej, od niego odchodzi znakowany czerwono szlak na Rysy. Dawniej zielone znaki odchodzące przy Wielkim Hińcowym Stawie prowadziły także na Mięguszowiecka Przełęcz pod Chłopkiem Mengusovské sedlo (szlak od strony Słowacji został zamknięty, wejście jest możliwe tylko od strony polskiej). Przy szlaku na Rysy, w Kotlice pod Wagą, znajduje się najwyżej położone schronisko w Tatrach – Schronisko pod Wagą (Chata pod Rysmi). W pobliżu Popradzkiego Stawu mieści się Cmentarz Symboliczny (Symbolický cintorín), pamiątka ofiar gór.