Jodła

Z Wikipedii

Jodła
Jodła koreańska (Abies koreana)
Systematyka
Domena	jądrowce
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	naczyniowe
Nadgromada	nasienne
Gromada	nagonasienne
Podgromada	nagonasienne drobnolistne
Klasa	iglaste
Podklasa	Pinidae
Rząd	sosnowce
Podrząd	Pinineae
Rodzina	sosnowate
Podrodzina	Abietoideae
Rodzaj	jodła
Nazwa systematyczna
Abies Miller

Jodła (Abies Miller 1756) - rodzaj zimozielonych drzew z rodziny sosnowatych obejmujący blisko 50 gatunków, które występują na półkuli północnej.

[edytuj] Zastosowanie

Drewno znajduje zastosowanie w stolarstwie oraz budownictwie.

[edytuj] Zastosowanie lecznicze niektórych gatunków:

Abies sibirica - Jodła syberyjska to okazałe, piękne, nadzwyczaj dekoracyjne drzewo iglaste. Igły ma zimozielone, płaskie, szyszki wzniesione. Owocem jest oskrzydlone nasionko. Występowanie: Syberia, Rosyjski Daleki Wschód, północne Chiny. Surowiec: niedojrzałe szyszki, dojrzałe nasiona, żywica. Zawartość: terpentyna (mieszanina oleju tłustego, olejku lotnego i żywicy), olejki eteryczne - pinen i limonen.. Działanie i zastosowanie: Jodła syberyjska to bardzo bliski krewniak naszej jodły pospolitej i wykazuje podobne do niej działanie lecznicze. To ostatnie posiada terpentyna oraz olejek pozyskiwany z młodych, niedojrzałych szyszek. Szyszki należy zbierać w czerwcu i po dokładnym posiekaniu przedestylować z parą wodną. W ten sposób uzyska się olejek terpentynowy (można go też wytłaczać z dojrzałych nasion na zimno). Nie oczyszczony ma kolor żółtawy, oczyszczony jest biały. Smak ma łagodny, korzenny i niepalący. Schnie bardzo wolno, paląc się wydziela swoisty aromat i dużo sadzy. Olejek ów służy do leczenia licznych dolegliwości. Ważniejszymi substancjami występującymi w szyszkach, żywicy, igłach i młodych gałązkach jodły są olejki eteryczne - pinen i limonen. Olejki owe przejawiają działanie toksyczne, drażnią i uszkadzają błonę śluzową przewodu pokarmowego, zażyte doustnie (w większej ilości) powodują ostre zapalenie żołądka i jelit, a także uszkadzają nerki (i to w poważnym stopniu). W związku z tym kurację należy przeprowadzać nadzwyczaj ostrożnie. A oto niektóre zalecenia medycyny Dalekiego Wschodu, tyczące się stosowania owego olejku w rozmaitych dolegliwościach. W przypadku anginy wskazane jest owiniętą na patyczku watką nasączoną olejkiem pędzlować migdałki podniebienne. Zabieg winien być wykonywany 4-5 razy na dobę przez 2-3 dni. Przy grypie należy co 5-6 godzin mocno wcierać olejek w gardło i stopy. Jeśli cierpimy na astmę bądź na zapalenie górnych dróg oddechowych, korzystne będzie łączyć nacieranie olejkiem gardła i piersi z inhalacją. Należy wlać 2-3 krople olejku na wrzątek i wdychać jego opary. Skoro wywietrzeje, znów wlać 2-3 krople i zabieg powtórzyć. Inhalacja nie powinna trwać dłużej niż 5 minut. Olejek jest również niezłym środkiem przeciwkaszlowym. Zażywa się go w ten sposób, iż przed snem wkraplamy sobie do ust. 3 krople i staramy się ich nie połykać, a rozprowadzić we wnętrzu jamy ustnej. W bólach reumatycznych i nerwobólach stosuje się nacieranie obolałych miejsc wieczorem, po gorącej kąpieli, tuż przed snem. Olejek z jodły syberyjskiej można także stosować pomocniczo w leczeniu obniżenia popędu seksualnego (u obu płci), w impotencji wtórnej u mężczyzn i oziębłości płciowej u kobiet. Olejek wciera się energicznie w okolice krocza, bacząc by nie dostał się bezpośrednio na narządy płciowe. Olejek z jodły syberyjskiej to także doskonały środek stosowany w leczeniu egzemy. Bierzemy 30-40% olejku i 60-70% stopionego tłuszczu gęsiego, borsuczego, psiego, lub - ostatecznie - wieprzowego. Dokładnie mieszamy ze sobą obydwa składniki i smarujemy tym mazidłem chore miejsca 1-2 razy na dobę. Leczenie winno trwać 8-12 dni, w wyjątkowo ciężkich przypadkach nawet miesiąc. Wrzody leczymy podobnym mazidłem, z tym iż olejek jodłowy mieszamy z tłuszczem zwierzęcym w stosunku 1:1. W mazidle tym maczamy gazik, przykładamy na chore miejsce i przymocowujemy tak, aby nie odpadł. Opatrunek zmienia się co 24 godziny. Pełna kuracja wynosi około 25 dni. Trudno gojące się i ropiejące rany smarować można czystym olejkiem, ma on bowiem nie tylko działanie gojące, ale także silnie bakteriobójcze i przeciwgnilne. W przypadku wystąpienia czyraków mieszamy 70% olejku jodłowego z 30% oliwy z oliwek lub - ostatecznie - jakiegokolwiek innego jadalnego oleju roślinnego.. Maczamy w tym gazik i przykładamy na chore miejsca. Kompres taki należy przykryć suchym płatem bawełny i przymocować do skóry przylepcem. Kompres zmienia się 2 - 3 razy w ciągu doby. Kuracja winna dać wynik już po 2-3 dniach.

Inne gatunki:

Abies alba - Jodła pospolita to piękne drzewo osiągające do 40 metrów. Jest to drzewo iglaste o ciemnozielonych igłach z dwoma białymi paskami w spodniej części każdej z nich. Szyszki ma podługowate, stojące, rozsypujące się gdy całkowicie dojrzeją, a ukryte między ich łuskami oskrzydlone nasionka wypadną. Występowanie: Europa Środkowa, częściowo Południowa i Zachodnia. Surowiec: igły, żywica, młode szyszki. Zawartość: terpentyna (mieszanina oleju tłustego, olejku lotnego i żywicy), olejki eteryczne - pinen i limonen.. Działanie i zastosowanie: moczopędne, wykrztuśne. Igły i żywicę stosuje się w leczeniu kaszlu z przeziębienia. Zewnętrznie maści i balsamy, bądź kąpiele w wywarze z igieł zalecane są do leczenia reumatyzmu, nerwo- i mięśniobóli.

Abies balsamea - Jodła balsamiczna to piękne drzewo iglaste, które osiąga wysokość do 20 metrów. Gałązki pokryte są płaskimi igłami nierównomiernie ułożonymi w dwu rzędach. Owocem jest cylindryczna rozpadająca się szyszka, we wnętrzu której znajdują się oskrzydlone nasiona. Występowanie: Kanada i północno-wschodnie rejony Stanów Zjednoczonych. Surowiec: żywica, igły, młode szyszki. Zawartość: olejki eteryczne, balsam. Działanie i zastosowanie: Głównym składnikiem leczniczym jest żywica (z której produkuje się tzw. balsam kanadyjski) oraz olejki eteryczne. Igły, korę, żywicę stosuje się wewnętrznie w przeziębieniu, uporczywych biegunkach, w leczeniu hemoroidów, zapaleniu górnych dróg oddechowych i pomocniczo syfilisu (kiły). Kąpiele w wywarze ze świeżych igieł zalecane są (jako rozgrzewające, pobudzające i wzmacniające) osobom wyczerpanym fizycznie i psychicznie. W tym celu bierzemy dwie garście igieł (albo drobniutko posiekanych młodych gałązek) i gotujemy je przez 5 minut od zawrzenia w 4-5 litrach wody, potem płyn odcedzamy i dolewamy do kąpieli.

Abies excelsa - działanie i zastosowanie zbliżone do jodły pospolitej.

Abies lasiocarpa - działanie i zastosowanie zbliżone do jodły pospolitej.

[edytuj] Systematyka

sekcja: Abies Miller
- - jodła pospolita, jodła biała (Abies alba, Abies pectinata)
  - jodła grecka (Abies cephalonica)
  - jodła syryjska (Abies cilicica)
  - jodła sycylijska (Abies nebrodensis)
  - jodła kaukaska (Abies nordmanniana)
sekcja: Piceaster Spach em. Farjon et Rushforth
- - jodła numidyjska, jodła algierska (Abies numidica)
  - jodła hiszpańska (Abies pinsapo)
sekcja: Bracteata Engelm em. Sargent
- - jodła nadobna (Abies bracteata)
sekcja: Momi Franco
- podsekcja: Homolepoides (Franco) Farjon et Rushforth
  - jodła nikko, jodła nikkońska (Abies homolepis)
  - Abies recurvata
- podsekcja: Firmae (Franco) Farjon et Rushforth
  - Abies beshanzuensis
  - jodła japońska (Abies firma)
- podsekcja: Halophyllae Farjon et Rushforth
  - Abies chensiennsis
  - jodła mandżurska (Abies holophylla)
  - Abies pindrow
  - Abies ziyuanensis
sekcja: Amabilis (Matzenko) Farjon et Rushforth
- - jodła wonna (Abies amabilis)
  - Abies mariesii
sekcja: Pseudopicea Hockel em. Farjon et Rushforth
- podsekcja: Delavayianae Farjon et Rushforth
  - Abies chengii
  - jodła Delaveya (Abies delavayi)
  - Abies densa
  - Abies fabri
  - Abies fargesii
  - Abies fanjingsbanensis
  - Abies forrestii
  - Abies spectabilis
  - Abies yuanbaoshanensis
- podsekcja: Squamatae E. Murray
  - Abies squamata
sekcja: Balsamea Engelm. em. Farjon et Rushforth
- podsekcja: Laterales Patschke em. Farjon et Rushforth
  - jodła balsamiczna (Abies balsamea)
  - Abies bifolia
  - Abies kawakamii
  - jodła górska (Abies lasiocarpa)
  - jodła syberyjska (Abies sibirica)
- podsekcja: Medianae Patschke em. Farjon et Rushforth
  - jodła Fresera (Abies fraseri)
  - jodła koreańska (Abies koreana)
  - jodła wiotka, jodła białokora (Abies nephrolepis)
  - jodła sachalińska (Abies sachalinensis)
  - jodła Veitcha (Abies veitchii)
sekcja: Grandis Engelm. em. Farjon et Rushforth
- - jodła jednobarwna, jodła kalifornijska (Abies concolor)
  - Abies durangensis
  - jodła olbrzymia (Abies grandis)
  - Abies guatalensis
  - jodła Lowa (Abies lowiana)
sekcja: Oiamel Franco
- podsekcja: Religiosae (Matzenko) Farjon et Rushforth
  - Abies religiosa
  - Abies vejarii
podsekcja: Hickelianae Farjon et Rushforth
- - Abies hickelii
sekcja: Nobilis Engelm.
- - jodła wspaniała (Abies magnifica)
  - jodła szlachetna (Abies procera)