Karabinek (wspinaczka)
Z Wikipedii
Karabinek – podłużny, rozmiarów dłoni (a precyzyjniej ręki), metalowy pierścień z otwieranym zamkiem na jednym boku służący do szybkiego i skutecznego połączenia elementów. Jeden z podstawowych składników sprzętu wspinaczkowego, najczęściej fragment układu asekuracyjnego. Karabinek z technicznego punktu widzenia jest łącznikiem.
Nazwa pochodzi od zamykanego haka, na którym kawalerzyści odwieszali karabinki (z niemieckiego: karabinerhaken).
Wymagania wytrzymałościowe oraz oznaczenia karabinków wspinaczkowych w zależności od zastosowania i kształtu opisuje norma europejska EN 12275 (odpowiadająca jej polska norma powinna nosić numer PN-EN 12275) oraz dyrektywa zalecająca UIAA 121.
Według powyższych mamy następujące rodzaje karabinków:
- B (basic) – podstawowy, do ogólnego stosowania
- D (directional) – kierunkowy, do stosowania w ekspresach
- X (owalny) – wspinaczka hakowa, speleologia
- H (HMS) – do asekuracji za pomocą półwyblinki
- K (klettersteig) – do autoasekuracji na feratach
- Q (quick link) – speleologia (maillon rapide)
Wytrzymałość (minimalna wymagana) w osi podłużnej:
- X – 18 kN
- B D H – 20 kN
- K Q – 25 kN
Wytrzymałość poprzeczna, na zamku karabinka:
- D – nie określa się
- B H K X – 7 kN
- Q – 10 kN
Wytrzymałość przy otwartym zamku:
- Q – nie określa się
- K – 8 kN
- B D – 7 kN
- H – 6 kN
- X – 5 kN
Dodatkowo karabinki typu K powinny mieć większy prześwit – co najmniej 21 mm (pozostałe min. 15mm) oraz mają wytrzymywać test łamania siłą 8 kN. Muszą także być automatycznie zabezpieczane.
Typowy karabinek wspinaczkowy jest wykonywany ze stopów aluminium lub tytanu i cechuje się niską masą (rzędu kilkudziesięciu gramów) przy jednoczesnej dużej wytrzymałości mechanicznej.
Karabinki z zabezpieczanym zamkiem (potocznie: zakręcane) stosowane są w szczególnie istotnych z punktu widzenia bezpieczeństwa miejscach. Mechanizm dodatkowego zabezpiecznia przed otwarciem zamka może być np.:
- zakręcany
- przesuwny
- bagnetowy
- kombinacją powyższych (slangowo: tłistlok; z angielskiego: twist lock)
W praktyce można spotkać się jeszcze z następującymi określeniami kształtu korpusu karabinka:
- owal – odpowiada X
- D-kształtne (symetryczne i niesymetryczne)
- trójkątne
- nerkowate
- kształt gruszki
- HMS – odpowiada H
Profil karabinka powinien mieć w miejscu kontaktu z liną wystarczająca dużą powierzchnię aby nie doszło do jej uszkodzenia. Według wymogów UIAA ma to być łuk o promieniu minimum 5 mm pod kątem co najmniej 120°.
- kształtu ramienia zamka karabinka
- ramię proste, zgięte, druciane itd.
- kształtu zamka karabinka
- klasyczny haczyk, haczyk odwrócony, różne warianty bezhaczykowe (m. inn. KEY LOCK)
Karabinki przemysłowe (zatrzaśniki) są przedmiotem EN 362. Różne odmiany karabinków używane sa także w dziedzinach niesportowych: w ratownictwie medycznym, pożarnictwie, wojskowości i technice dźwigowej.
