Kościół farny w Płocku

Z Wikipedii

Płocka fara – najstarszy kościół parafialny miasta, jeden z jego cenniejszych zabytków, matka kościołów Płocka . Jej patronem jest św. Bartłomiej Apostoł.

Ufundowana przez króla Kazimierza Wielkiego, konsekrowana przez biskupa płockiego Klemensa 23 kwietnia 1356 roku. Przez trzysta lat przeżywała swoją świetność jako budowla gotycka, potem przebudowywana otrzymała elementy renesansowe, aby ostatecznie przyjąć wystrój barokowy. W pierwszym okresie istnienia posiadała 22 ołtarze boczne i wieniec kaplic. Wejście główne znajdowało się od strony nieistniejącej już dziś ulicy Nadwiślańskiej.

Od XVII wieku, gdy rozpoczęły się dla Płocka lata klęski i upadku, upadła też fara. W tym niepomyślnym dla miasta czasie obsunęła się również skarpa, w wyniku czego w 1723 roku świątynia poddana została odbudowie. Skrócono korpus, elewację wejściową zbudowano od strony wschodniej, usunięto boczne kaplice, nadając styl późnobarokowy.

W latach 1732 - 1815 fara była kolegiatą, kapituła przeniosła się do niej ze zlikwidowanej kolegiaty św. Michała, przy której od 1180 istniała szkoła - dziś najstarsza w Polsce - Małachowianka.

Na uwagę w kościele zasługuje marmurowy ołtarz główny, który został tu przeniesiony w 1856 ze zlikwidowanego kościoła św. Wojciecha. Od początku XVII w. istnieje przy świątyni wolno stojąca dzwonnica.

Od 1846 roku wychodzi z fary piesza pielgrzymka do sanktuarium maryjnego w Skępem. Pierwsza odbyła się jako dziękczynienie za wygaśniecie epidemii cholery w Płocku.

Na terenie tej parafii św. siostra Faustyna Kowalska w roku 1931 miała otrzymać pierwsze objawienia Jezusa Miłosiernego,a Sługa Boża Matka Józefa Hałacińska otworzyła pierwszy dom zakonny sióstr Pasjonistek. 18 listopada 2006 jej ciało zostało uroczyście przeniesione do tego kościoła.

W styczniu 2006 r., w czasie prac konserwatorskich, dokonano sensacyjnego odkrycia. Pod prezbiterium fary znaleziono dwie olbrzymie krypty pochodzące prawdopodobnie z pierwszego okresu funkcjonowania kościoła.

Rok 2006 płocka fara obchodziła pod znakiem jubileuszu 650-lecia jej istnienia. W związku z tym świątynia przeszła wiele remontów, m.in. całkowicie odnowiono prezbiterium. Centralne uroczystości odbyły się w dniach 22-23 kwietnia na płockim Starym Rynku. Pozostałe punkty bogatego programu rozłożono na cały rok. W jego skład weszły m.in. uroczystości ku czci patrona Płocka, koncert oratorium Tu Es Petrus i konferencja naukowa dotycząca historii kościoła. Całość zakończyła się mszą w niedzielę 19 listopada 2006.

[edytuj] Proboszczowie fary

1366 - Olbracht
1381 - Mikołaj
1412 - Arnold, kanonik płocki
1460 - Paweł
1472 - Grzegorz, zrzekł się probostwa w tym samym roku
1472 - Jan z Sokołowa, kanonik pułtuski
1489 - Jan z Krośnia, herbu Dołęga
1508 - 1513 Paweł Kępski z Kępy, równocześnie rektor kościoła parafialnego w Zakrzewie
1517 - Dominik Wityński, zrzekł się probostwa
1555 - 1557 - Jan Wyrzykowski, doktor teologii, kanonik płocki, zm. 1557 r.
1557 - 1558 - Walenty Skowrocki z Kuczborka, przedtem notariusz miejski
1579 - 1584 - Walenty Wróblewski, równocześnie proboszcz toruński
1584 - 1602 - Wojciech Bieliński, kanonik sandomierski i warmiński
1602 - 1631 - Marcin Rostkowski, surogat w konsystorzu płockim, zm. 1631 r.
1631 - 1668 - Wiktor Dzięgielewski, wcześniej wikariusz w katedrze, kanonik i dziekan płocki, sędzia surogat w konsystorzu płockim
1668 - 1699 - Jan Kądzielski, dziekan płocki
1699 - 1706 - Stanisław Krajewski herbu Jasieńczyk, wcześniej dziekan kapituły kaliskiej, kanonik płocki, od 1692 prałat kanclerz kapituły płockiej
1706 - 1709 - Tomasz Pawłowski, przedtem proboszcz w Dobrzykowie
1709 - 1710 - Andrzej Rostkowski, kanonik płocki
1710 - 1719 - Wojciech Mdzewski herbu Dołęga, od 1714 r. kanonik płocki, zrzekł się probostwa i został kanonikiem łowickim, zm. 1710.
1719 - 1733 - Wojciech Ksawery Sadziński, archiprezbiter, przeszedł na probostwo w Bulkowie
1735 - 1744 - Paweł Wilgieński, doktor obojga praw, dziekan kapituły św. Bartłomieja, w 1744 r. zrzekł się i został kanonikiem pułtuskim i kanonikiem w Kolnie.
1745 - 1773 - Stanisław Starorypiński, kanonik i sędzia w konsystorzu płockim
1773 - 1791 - Wojciech Józef Gadomski, prałat, od 1782 biskup sufragan płocki
1791 - 1815 - Bartłomiej Karol Mirecki, kanonik, dziekan kolegiaty
1815 - 1821 - Łukasz Przyłuski, kanonik katedralny płocki
1821 - 1842 - Hilary Zawadzki, dominikanin, wybrany na prośbę mieszczan
1842 - 1845 - Łukasz Płoski, komendarz
1845 - 1879 - Franciszek Szanior, kanonik honorowy płocki
1880 - 1901 - Kazimierz Weloński, prałat, rektor Seminarium Duchownego w Płocku, w 1901 wstąpił do zakonu oo. paulinów na Jasnej Górze, gdzie został przeorem
1901 - 1909 - Wincenty Petrykowski, profesor Seminarium Duchownego, zm. 1927
1909 - 1936 - Adolf Modzelewski, prałat, profesor Seminarium Duchownego, od 1936 prałat katedry, zamordowany w Działdowie w 1941
1936 - 1940 - Zygmunt Mosielski, kanonik honorowy pułtuski, dziekan płocki, zm. 1940
1940 - 1958 - Stanisław Figielski, infułat, doktor, w latach 1940 - 1946 administrator apostolski diecezji płockiej
1958 - 1985 - Seweryn Wyczałkowski, prałat, profesor Seminarium Duchownego, zm. 1986
1985 - 1986 - Stanisław Bąkowski, doktor, profesor Seminarium Duchownego, zm. 1988
1986 - 2004 - Ryszard Dybiński, kanonik płocki
2004 - nadal - Janusz Cegłowski, kanonik pułtuski