Kod kreskowy
Z Wikipedii
Zajrzyj na stronę dyskusji, by dowiedzieć się czego brakuje i – jeśli jesteś w stanie – uzupełnij braki.
Kod kreskowy, kod paskowy – to graficzna reprezentacja informacji poprzez kombinację ciemnych i jasnych elementów, ustaloną według przyjętych reguł budowy danego kodu. Kod kreskowy przeznaczony jest dla czytników elektronicznych. Ma na celu umożliwienie automatycznego wczytywania informacji. Głównym zastosowaniem jest identyfikacja produktów w szeroko pojętej logistyce.
W trakcie czytania kodu, światło pochodzące z czytnika jest odbijane przez jasne elementy kodu (przerwy) a pochłaniane przez jego ciemne elementy (kreski, pola). Światło odbite od przerw powoduje powstanie w czytniku słabszych sygnałów elektrycznych, natomiast w wyniku braku odbicia (kreski) powstają sygnały silniejsze. W zależności od grubości kresek różna jest też długość trwania poszczególnych sygnałów. W wyniku tego powstaje ciąg sygnałów elektrycznych o różnym natężeniu i różnej długości. Jest to tylko nieco bardziej skomplikowane od zasady działania alfabetu Morse'a. Otrzymane w ten sposób impulsy elektryczne są tłumaczone przez dekoder czytnika na język cyfr, liter i innych znaków i przesyłane do komputera.
Spis treści |
Najbardziej rozpowszechnioną formą kodu kreskowego jest kod EAN (European Article Number – Europejski Kod Towarowy), który został zatwierdzony do powszechnego stosowania w obrocie detalicznym w roku 1976. Amerykańskim odpowiednikiem jest kod UPC. Kod EAN występuje w dwóch odmianach: EAN-13 (zawiera 12 cyfr danych i jedną cyfrę kontrolną) i EAN-8 (7 cyfr danych i 1 cyfra kontrolna). Ustalono, że pierwsze 3 cyfry oznaczają kod kraju (np. 590 - Polska), z wyjątkiem oznaczeń rozpoczynających się od cyfry 2 - takimi kodami oznaczane są produkty o zmiennej masie i rozmiarach, zazwyczaj konfekcjonowane w sklepach. EAN 13 jest używany również w połączeniu z ISSN (International Standard Serial Number), dla publikacji prasowych czy magazynów. 3 cyfrowy kod kraju został zastąpiony numerem 977, często poza kodem występuje wtedy również dwucyfrowy numer wydania.
Cyfrę kontrolną(trzynastą) w EAN 13 oblicza się mnożąc pierwszą cyfrę przez 1, drugą przez 3, trzecią przez 1,czwartą przez 3, piątą przez 1, szóstą przez 3, siódmą przez 1, ósmą przez 3, dziewiątą przez 1, dziesiątą przez 3, jadenastą przez 1, dwunastą przez 3. Następnie sumuje się wszystkie iloczyny. Sumę dzieli się przez 10 i zostawia się tylko resztę. Na koniec od 10 odejmujemy resztę. Reszta z dzielenia owej różnicy przez 10 jest cyfrą kontrolną (trzynastą).
[edytuj] Rodzaje kodów
[edytuj] numeryczne
- Codabar
- MSI Plessey
- CODE 11
- Code 32
- 2 z 5 - kod o zmiennej długości. Cyfry kodowane są tylko na czarnych paskach. 1 cyfra = 12 bitów.
- Przeplatane 2 z 5 - kod podobny do 2 z 5, ale gęstszy. Różni się od pierwowzoru tym, że cyfry (wymagana jest ich parzysta ilość) są kodowane parami: pierwsza na paskach czarnych, druga zaś, na rozdzielających je białych polach. 1 cyfra = 7 bitów.
Przykład kodu "Przeplatane 2 z 5" - ITF-14
- EAN-8
- EAN-13
- UPC-A
- UPC-E
- POSTNET
[edytuj] alfanumeryczne
- GS1-128 – kod alfanumeryczny opracowany w celu rozszerzenia repertuaru znaków do 128
- Code 39 – kod paskowy kodujący 43 znaki alfanumeryczne
Przykład kodu "Code 39" - Code 93
- LOGMARS
[edytuj] dwuwymiarowe
- PDF 417 - kod alfanumeryczny dwuwymiarowy o dużej gęstości – na powierzchni porównywalnej z powierzchnią kodu EAN mieści ponad 1000 znaków; odporny na częściowe uszkodzenia.
- Micro-PDF 417
- Code 49
- CODABLOCK
- UPS MaxiCode
- QR Code
[edytuj] Urządzenia odczytujące
Początkowo do odczytu używano specjalnie zmodyfikowanych piór świetlnych, które musiały być przesuwane tuż nad kodem prostopadle do pasków, co okazywało się niewygodne; obecnie do odczytu używa się czytników (zwanych także skanerami) różnorodnej konstrukcji, umożliwiających odczyt z pewnej odległości i mniej czułych na ustawienie odczytywanego kodu, które można - ze względu na technologię wykonania - generalnie podzielić na:
- laserowe (większy zasięg odczytu),
- diodowe CCD (większa odporność, większa szybkość odczytu),
- oparte o kamery video
[edytuj] Historia
- 1932 - Wallace Flint pisze na Uniwersytecie Harwardzkim pracę magisterską na temat automatycznych punktów kasowych w supermarketach
- 1938 - Joe Woodland i Berny Silver rozpoczęli badania nad technicznym aspektem odczytu i kontroli cen artykułów żywnościowych w handlu
- 1959 - Girard Feissel zgłosił w amerykańskim urzędzie patentowym wniosek o sposób kodowania cyfr od 0 do 9
- 1970 - producenci i handlowcy z USA i Kanady tworzą stowarzyszenie do jednolitego kodowania towarów
- 1973 - oficjalne zatwierdzenie kodu kreskowego UPC (Universal Product Code)
- 1974 - powstanie tymczasowego komitetu badającego możliwość wprowadzenia jednolitego systemu identyfikacji towarów w Europie
- 26 czerwca - pierwszy, oznaczony kodem kreskowym, towar przechodzi przez kasę w domu towarowym Marsh w Troy, w stanie Ohio. Towarem tym była guma do żucia "Wrigley's".
- 1976 - powstaje Europejski System Kodowania Towarów EAN (European Article Numbering)
- 1976 - opracowanie pierwszego alfanumerycznego kodu kreskowego - Code 39
- 1977 - powołanie Stowarzyszenia Kodowania Towarów EANA (European Article Numbering Association)
- 1981 - przekształcenie systemu europejskiego w międzynarodowy - powstaje IANA
- 1990 - przyjęcie Polski do systemu EAN i powołanie organizacji narodowej CKK - Centrum Kodów Kreskowych w Instytucie Logistyki i Magazynowania w Poznaniu.
- 1998 - organizacje EAN i UCC podjęły decyzję o kompleksowym scaleniu systemu UPC z systemem EAN, dzięki czemu obecnie funkcjonuje jeden globalny system EAN.UCC.
- 2005 - Globalne Forum GS1, podczas którego oficjalnie dokonano zmiany nazwy z EAN International na GS1
- luty - Zmiana nazwy organizacji krajowej z CKK - Centrum Kodów Kreskowych na GS1 Polska w Instytucie Logistyki i Magazynowania w Poznaniu
[edytuj] Literatura
- Informatyka dla logistyki, autor: J. Majewski, wyd.: Instytut Logistyki i Magazynowania, Poznań 2002
[edytuj] Linki zewnętrzne
- Strona organizacji GS1 (en)
- Strona organizacji GS1 Polska w Instytucie Logistyki i Magazynowania
- Strona internetowa Instytutu Logistyki i Magazynowania
- ISSN i kody kreskowe (en)
Generatory kodów:
