Lou Andreas-Salomé

Z Wikipedii

Lou Andreas-Salomé

Lou Andreas-Salomé właśc. Louise Andreas-Salomé (ur. 12 lutego 1861 r. w Sankt Petersburgu w Rosji, zm. 5 lutego 1937 r. w Getyndze w Niemczech) - rosyjska arystokratka, pisarka i psychoanalityk, przyjaciółka Nietzschego, Rilkego i innych poetów, pisarzy i filozofów końca XIX wieku i początków XX wieku.

Urodziła się w rodzinie francusko-duńsko-niemieckiej. Jej ojciec, generał Gustav von Salomé, był oficerem Sztabu Generalnego armii carskiej, matka Luiza pochodziła z bogatej rodziny fabrykantów. Lou była szóstym dzieckiem i jedyną córką rodziców. Wychowywała się w apartamentach budynku sztabu, niedaleko Pałacu Zimowego. Wcześnie dojrzała intelektualnie, stała się wolnomyślicielką i ze sceptycyzmem podchodziła do obyczajów społecznych i religijnych swej epoki.

Lou odebrała staranne wykształcenie – udało się jej przekonać starszego od niej o 25 lat pastora o imieniu Gillot, by uczył ją teologii, filozofii, literatury francuskiej i niemieckiej. Gdy okazało się, że nauczyciel zakochał się w uczennicy i chciał rozwieść się z żoną, by poślubić Lou, ta wraz z matką wyjechała do Zurychu, by kontynuować naukę oraz podreperować zdrowie.

Ich podróż przedłużyła się jednak i Lou już nie wróciła do Rosji. Z Zurychu udała się z matką do Rzymu, do jej przyjaciółki Malwidy von Meysenburg, wieloletniej już wtedy przyjaciółki Nietzschego. Tam poznała Paula Rée niemieckiego pisarza i filozofa, który również przyjaźnił się z Nietzschem. Dzięki nim doszło do spotkania, o którym Nietzsche napisał w swoich listach: Chciałem żyć sam. Nad ścieżką przefrunął jednak drogi ptak Lou, a ja spostrzegłem, że to był orzeł. I zapragnąłem mieć orła przy sobie.

Lou ciągnęła do Nietzschego jego filozofia, Nietzschego pociągała niezależność i swoboda duchowa młodej kobiety. Lou, Nietzsche i Rée żyli jakiś czas razem, jednak na skutek intryg siostry Nietzschego i jego nieudanych oświadczyn już w listopadzie 1882 doszło do rozpadu małej wspólnoty, a Lou uciekła z Rée do Berlina. Pozostawali razem aż do roku 1887 gdy Lou poślubiła starszego od niej o 15 lat językoznawcę Carla Friedricha Andreasa. Małżeństwo to trwało aż do śmierci Andreasa w roku 1930, ale najprawdopodobniej nie zostało skonsumowane.

Mimo formalnego związku małżeńskiego, Lou utrzymywała liczne kontakty osobiste i listowne z mężczyznami, z których obie strony czerpały korzyści. Byli wśród nich Gerhart Hauptmann, Frank Wedekind, August Strindberg oraz Rainer Maria Rilke, którego spotkała w kwietniu 1897 roku w Monachium, i z którym połączyły ją bliższe stosunki. Rilke z miejsca zakochał się w Lou, a ona najprawdopodobniej również pokochała młodszego od siebie o 14 lat poetę. Był być może pierwszym mężczyzną, z którym doświadczyła miłości cielesnej. W maju 1900 roku wyjechali razem do Rosji skąd wrócili w sierpniu. Ich romans trwał do lutego 1901 roku, ale Lou pozostawała bliska Rilkemu aż do jego śmierci w 1926 roku. Gdy umierał, miał ponoć stwierdzić: Zapytajcie Lou, co mi jest. Tylko Ona to wie.

Rok po rozstaniu z Rilkem Lou odnowiła znajomość z Friedrichem Pinelesem, z którym zaszła w ciążę podczas wspólnego pobytu w Tyrolu. Do narodzin dziecka jednak nie doszło, Lou albo poroniła, albo usunęła ciążę. Po tym zdarzeniu postanowiła nie mieć dzieci.

W roku 1911 Lou poznała Zygmunta Freuda i podjęła studia w dziedzinie psychoanalizy. Dość prędko zyskała uznanie i zaczęła publikować artykuły w fachowych pismach poświęconych psychologii.

Po dojściu Hitlera do władzy była już zbyt stara i zmęczona, by myśleć o emigracji – była też zbyt popularna i ceniona w konserwatywnej Getyndze, by groziło jej poważne niebezpieczeństwo ze strony hitlerowców. Jej książki znalazły się na "czarnej liście".

Chorowała na raka piersi i cukrzycę. Zmarła na uremię we śnie 5 lutego 1937 roku, a jej prochy rozsypano nad grobem męża. Kilka tygodni później Gestapo skonfiskowało jej bibliotekę.