Pojezierze Mazurskie
Z Wikipedii
Pojezierze Mazurskie (842.8) - część polskich Pojezierzy Wschodniobałtyckich pomiędzy Niziną Staropruską (Górowo Iławeckie, Orneta) i Pojezierzem Iławskim (Iława, Ostróda) na zachodzie, Pojezierzem Litewskim (Augustów, Suwałki) na wschodzie i Niziną Północnomazowiecką (Mława, Płońsk, Ciechanów) na południu.
W skład Pojezierza Mazurskiego wchodzą następujące jednostki fizycznogeograficzne:
- 842.81 Pojezierze Olsztyńskie
- 842.82 Pojezierze Mrągowskie
- 842.83 Kraina Wielkich Jezior Mazurskich
- 842.84 Kraina Węgorapy
- 842.85 Wzgórza Szeskie
- 842.86 Pojezierze Ełckie
- 842.87 Równina Mazurska
Pojezierze obejmuje ciągi moren czołowych 3 głównych faz zlodowacenia bałtyckiego (jęzor mazurski). Rzeźba bardzo urozmaicona; łańcuchy wzgórz morenowych (kulminacja na Wzgórzach Szeskich, 309 m n.p.m.), zagłębienia bezodpływowe, kemy, ozy, w południowej części pola sandrowe. Występują liczne jeziora, które zajmują ok. 7% powierzchni tego pojezierza, m.in. 2 największe w Polsce - Śniardwy i Mamry oraz Niegocin, Nidzkie, Roś, Tałty. Liczba jezior o powierzchni powyżej 1 ha wynosi 2700.
Rzeki wypływające z Pojezierza Mazurskiego należą do dorzeczy Narwi (Omulew, Rozoga, Szkwa, Pisa, Ełk) i Pregoły (Łyna z Gubrem, Węgorapa).
Spis treści |
[edytuj] Fauna
[edytuj] Owady
Na Pojezierzu Mazurskim występuje duża liczba owadów, a wśród nich zarówno gatunki pożyteczne (pszczoły i inne gatunki zapylające kwiaty) jak i szkodliwe. Liczne gatunki owadów z uwagi na wspaniałe ubarwienie są ważnym elementem estetycznym, zwracającym na omawianym terenie szczególną uwagę. Do nich przede wszystkim zaliczyć należy różnego rodzaju motyle. Pod ochroną znajdują się wszystkie gatunki biegaczy, tęczników i trzmieli. Nad wodami jezior często spotykamy ważki.
[edytuj] Ryby i inne zwierzęta wodne
Z rzek zbadanych przez ichtiologów na podkreślenie zasługuje Drwęca i jej dopływy. Występują tam gatunki typowe zarówno dla wód o charakterze nizinnym, jak i podgórskim: łosoś, troć, śliz, strzebla potokowa, głowacz, kleń, jelec, brzana i piekielnica. W jeziorach żyją gatunki takie jak: sielawa, sieja, stynka, sum, szczupak, płoć, leszcz, okoń, krąp, węgorz, peluga, amur biały, tołpyga biała i tołpyga pstra. W skład zooplanktonu wchodzą głównie skorupiaki i wrotki.
[edytuj] Płazy i gady
Liczba gatunków płazów i gadów jest w porównaniu z innymi grupami stosunkowo niewielka. Z płazów należy wymienić traszki, żaby, ropuchy i kumaki nizinne. Z gadów na uwagę zasługują: żółw błotny, jaszczurka, zaskroniec oraz żmija zygzakowata (jadowita).
[edytuj] Ptactwo
Region ten nazywany bywa "ptasim rajem". Ptaki zamieszkujące lasy, jeziora, rzeki, bagna, torfowiska, łąki i pola tworzą bogatą, bo liczącą ponad 350 gatunków awifaunę. W lasach występują: głuszec, jarząbek, cietrzew, kruk, orzechówka, sójka, dzięcioł, orzeł przedni i wiele innych. Nad polami i łąkami krąży myszołów, błotniak. Nad rzekami i jeziorami występuje kania. Ponadto występują jastrząb, krogulec, sokół, gęś, kaczka, perkoz, czapla i żuraw.
[edytuj] Ssaki
W puszczach Pojezierza Mazurskiego wyodrębniono dzikie mateczniki w celu zachowania pierwotnej fauny. W rezerwatach tych czynione są próby reaklimatyzacji żubra, łosia i bobra. Ze zwierzyny łownej wymienić należy przede wszystkim jelenia, sarnę, dzika i zająca. Z mniejszych gryzoni żyje tu wiewiórka, smużka, nornica ruda, piżmak, mysz. Występuje też kilka gatunków ssaków owadożernych: jeż, kret, ryjówka. W rejonie tym występują także: wilk, ryś, lis, kuna leśna, borsuk oraz ssak latający - nietoperz.
[edytuj] Walory turystyczne
[edytuj] Parki krajobrazowe
Dla zachowania najcenniejszych zespołów przyrodniczych wydzielono obszary chronionego krajobrazu - Mazurski Park Krajobrazowy (40 000 ha, w tym lasów 18 000 ha, wód 15 000 ha). Na jego terenie znajdują się jeziora Mokre i Śniardwy. Ponadto na obszarze Pojezierza Mazurskiego znajduje się 114 rezerwatów przyrody, w tym m.in. "Czerwone Bagno", "Czapliniec Bełda" (rezerwat ptasi - bór sosnowy z kolonią czapli siwej), "Rogożno Zamek", "Wyspa na jeziorze Partęczyny Wielkie", "Cisowy Jar" (fragment naturalnego lasu liściastego z najliczniejszym na Pojezierzu Mazurskim stanowiskiem cisa) i "Zakręcona Wierzba".
[edytuj] Pomniki przyrody
Ogólna liczba drzew pomnikowych w tym regionie wynosi 1060, są to m.in. Dęby Królewskie w Rucianem, czy Dąb nad Mukrem na brzegu jeziora Mokre. Znajduje się tu też 139 głazów narzutowych, obwody których dochodzą do 19 m. Pod ochronę rezerwatową wzięto pola tych głazów i nazwano je "Fuledzki Róg" i "Dobieński Róg" oraz "Bachmanowo".
[edytuj] Możliwości uprawiania turystyki kwalifikowanej
W regionie Mazurskim istnieje wiele możliwości uprawiania turystyki kwalifikowanej. Wyznaczono wiele szlaków żeglugowych, kajakowych oraz znakowanych szlaków pieszych. Do szlaków żeglugowych należą trasy:
- Giżycko-Węgorzewo,
- Giżycko-Mikołajki-Ruciane Nida,
- Mikołajki-Pisz,
- Mikołajki-Ryn.
Opisywany region dzięki obfitości i różnorodności jezior, malowniczości rzek i strumieni oraz sieci kanałów łączących jeziora w systemy dróg wodnych, posiada doskonałe warunki do uprawiania turystyki kajakowej. Główne szlaki kajakowe to:
- szlak rzeki Krutyni (najpopularniejszy szlak kajakowy na Mazurach, jeden z najatrakcyjniejszych szlaków wodnych w Polsce. Prowadzi przez kilkanaście jezior połączonych krótkimi rzekami, tzw. strugami, objętych wspólnym mianem rzeki Krutyni)
- szlak rzeki Sapiny (popularny szlak kajakowy północno-wschodniej części Pojezierza Mazurskiego. Początek na południowym brzegu jeziora Kruklin w pobliżu wsi Kruklin).
Natomiast najważniejsze znakowane szlaki piesze to:
- Szlak niebieski im. K. I. Gałczyńskiego,
- Szlak żółty im. K. Małłka,
- Szlak zielony okrężny,
- Wielki szlak Mazur Garbatych,
- Szlak niebieski im. M. Kajki
[edytuj] Przemysł
Obszar Pojezierza Mazurskiego ma charakter rolniczo-przemysłowy, z wzrastającym udziałem usług, m.in. handlu i turystyki. W 1989 rozpoczął się proces stopniowej restrukturyzacji, modernizacji i prywatyzacji gospodarki, zwłaszcza handlu, hotelarstwa, usług transportowych i budownictwa.
Główne gałęzie przemysłu: spożywczy (mleczarski, mięsny, młynarski, rybny, piwowarski), drzewny (tartaczny, meblowy), chemiczny (gumowy), maszynowy, elektromaszynowy. Województwo zajmuje jedno z pierwszych miejsc w kraju pod względem otrzymywania drewna i połowu ryb słodkowodnych.
Zobacz też: Mazury, Warmia, geografia Polski, województwo warmińsko-mazurskie.
