Qumrān
Z Wikipedii
Qumran (Kumran), obecnie Chirbet Qumran (khirbeh po arabsku to "kamienne ruiny") – ruiny starożytnej osady na północno-zachodnim brzegu Morza Martwego.
Osada była zamieszkiwana przez wiele stuleci. M.in. na podstawie znalezionych podczas wykopalisk archeologicznych monet oraz ceramiki, naukowcy wyodrębnili kilka faz osadnictwa. Pierwsza faza to VIII i VII w. p.n.e., kiedy najprawdopodobniej znajdowało się tutaj tzw. Miasto Soli wspomniane w Biblii (Joz 15,62). Kolejna faza osadnictwa, rozpoczęła się ok. połowy II w. p.n.e. Wybudowano wtedy liczne budynki o charakterze gospodarczym (warsztaty, spichlerze, cysterny), jak również budynki mieszkalne oraz dużą budowlę z dziedzińcem i wieżą, w której mieściło się skryptorium. Ok. roku 31 p.n.e. w wyniku katastrofy – trzęsienia ziemi i pożaru – jakie nawiedziły osiedle, na pewien czas (do ok. 4 r. p.n.e.) wyludniło się ono. Po 4 r. p.n.e. mieszkańcy odbudowali osiedle i pozostawali w nim do 68 r. n.e., tj. do czasu wkroczenia Rzymian podczas powstania antyrzymskiego w Judei. W okresie tym Qumran zamieszkiwało od 150 do 200 osób.
Między rokiem 70 a ok. 132 n.e. w Qumran przez pewien czas stacjonowali żołnierze rzymscy.
Większość uczonych skłania się do poglądu, że w okresie od poł. II w. p.n.e. do 68 r. n.e. Qumran było siedzibą esseńczyków lub jakiegoś ich odłamu. W okolicznych jaskiniach znaleziono w latach 1947-1956 liczne rękopisy z tego okresu, zwane od nazwy osady rękopisami z Qumran.
Badaniem zagadnień związanych z tekstami z Qumran zajmuje się interdyscyplinarna dziedzina zwana qumranologią.