Taoizm
Z Wikipedii
Taoizm (czasem zapisywany jako daoizm) to filozofia stworzona przez Laozi w VI wieku p.n.e., z której w II i III wieku n.e. ukształtowała się religia o tej nazwie. Najważniejszą księgą taoizmu jest Daodejing (Tao Te Ching).
Spis treści |
[edytuj] Taoizm filozoficzny
Taoizm filozoficzny (daojia) to jeden z głównych (obok konfucjanizmu i buddyzmu) kierunków klasycznej filozofii chińskiej. Związany jest nierozerwalnie z pojęciem tao. Tao jest esencją wszechświata, stanowiącą podłoże wszelkich zmian. Nie może być opisane słowami (a jeżeli - jak głosił Zhuangzi - to tylko za pomocą paradoksów), gdyż ciągle się zmienia, ponadto każdy opis jest jedynie przybliżeniem rzeczywistości. Można jednak poprzez rozwój duchowy osiągnąć stan mędrca taoistycznego i tym samym harmonię z tao.
Innym ważnym pojęciem w taoizmie filozoficznym jest wuwei. Dosłowne tłumaczenie to niedziałanie, a raczej działanie bez wysiłku, działanie w harmonii z tao. Jest to proces akceptowania i harmonizowania swego działania z nurtem wszechświata. Doświadczając tao i w ten sposób poznając je człowiek nabywa naturalnej cnoty te, która pozwala na osiągnięcie harmonii wuwei.
Taoizm lekceważył drobiazgowość konfucjanizmu i państwowotwórcze wysiłki legistów, głosząc prostotę, pozorną słabość i ograniczenie porządku władzy i roli państwa do minimum. Sławne cytaty z Daodejing głoszą: "Im więcej ustaw i przepisów tym więcej przestępstw" i "Im mniej rządzi władca, tym lepiej powodzi się jego krajowi". Taoizm filozoficzny miał również duży wpływ na rozwój zen.
[edytuj] Taoizm religijny
Taoizm religijny (daojiao) to rdzenna religia powstała przez połączenie filozofii taoistycznej z wierzeniami ludowymi i magicznymi. Głosi m.in. jedność zasad yin i yang, których wzajemne dopełnianie się w tao stanowi podstawę harmonii świata.
W roku 440 taoizm stał się na pewien czas oficjalną religią chińską. W roku 666 Laozi został deifikowany i wyniesiony ponad Buddę i Konfucjusza. Później wprowadzono do taoizmu mnóstwo bóstw z wierzeń ludowych, przez co taoizm religijny oddalił się znacznie od swych filozoficznych korzeni.
W czasach współczesnych taoizm religijny istnieje w Hongkongu i na Tajwanie.
Pięć żywiołów, czy też przemian taoizmu to kolejno: woda, drzewo, ogień, ziemia, metal.
Z taoizmem religijnym związane są też: medycyna chińska i nauka (proch czarny (dymny), wynaleziony przez taoistycznego chemika w Chinach w XI wieku), wewnętrzne style walki, medytacje w ruchu np.: taiji (tai chi), techniki dywinacyjne np.: Yijing (I Ching) (opisane w Księdze Zmian (Przemian), Alchemia, poszukiwanie sposobów na długowieczność, poszukiwania naturalnej równowagi energetycznej w otoczeniu człowieka Feng Shui.
[edytuj] Związki taoizmu z buddyzmem
Ok. 300 roku n.e. pojawiła się przypisywana Laozi księga Huahujing (wymowa: Huahu-dźin, czyli [Klasyczna] Księga o nawróceniu barbarzyńców). Opisuje ona działalność misjonarską mistrza Lao w Indiach, a zwłaszcza nauki przekazywane przez mistrza Buddzie. Była popularna w kręgach taoistycznych, a zwłaszcza wykorzystywana by dowieźć wyższości nad buddyzmem i tego, że jest on jedynie hinduską odmianą taoizmu. W odpowiedzi na te ataki buddyści uznali ją za oszczerstwo, a także przesunęli datę urodzenia Buddy na XI wiek p.n.e., by wykluczyć jego powiązania z Laozi. Pozycja jest dziś praktycznie niedostępna. Wraz z inwazją buddyzmu w Chinach, obie doktryny uległy zespoleniu, co zaowocowało powstaniem buddyzmu chán (z którego wywodzi się zen).
