Socijalistička Federativna Republika Jugoslavija
From Wikipedia
|
|||||
Zvanični jezici: | makedonski, srpsko-hrvatski, slovenački | ||||
Glavni grad: | Beograd | ||||
Površina (1991): | 255.804 km² | ||||
Stanovništvo (1971): | 20.522.972 | ||||
Valuta: | Dinar (YUD) = 100 para | ||||
Vremenska zona: | UTC +1 | ||||
Himna: | Hej Sloveni | ||||
ISO 3166-1: | .yu (zastareo) | ||||
Telefonski pozivni broj: | +38 |
Socijalistička Federativna Republika Jugoslavija je bivša evropska država, koja se nalazila na zapadnom dijelu Balkana.
Formirana je 1945. godine kao naslednica Kraljevine Jugoslavije pod imenom Demokratska Federativna Republika Jugoslavija. 1946. godine menja ime u Federativna Narodna Republika Jugoslavija, dok je 1963. godine konačno promenila ime u Socijalistička Federativna Republika Jugoslavija.
SFRJ se graničila sa Italijom i Austrijom na severozapadu, Mađarskom i Rumunijom na severu, Bugarskom na istoku i Grčkom i Albanijom na jugu. Zapadni deo republike je izlazio na Jadransko more.
Sadržaj/Садржај |
[edit] Socijalističke republike i autonomne pokrajine
SFRJ je bila podeljena na šest socijalističkih republika i na dve socijalističke autonomne pokrajine koje su bile deo SR Srbije. Glavni grad je bio Beograd. SFRJ su sačinjavale sledeće republike i pokrajine:
- Socijalistička republika Bosna i Hercegovina – glavni grad Sarajevo;
- Socijalistička republika Hrvatska – glavni grad Zagreb;
- Socijalistička republika Makedonija – glavni grad Skoplje (Skopje);
- Socijalistička republika Crna Gora – glavni grad Titograd (Sadašnje ime je Podgorica);
- Socijalistička republika Srbija – glavni grad Beograd, u kojoj su se nalazile:
5a. Socijalistička autonomna pokrajina Kosovo i Metohija – glavni grad Priština i
5b. Socijalistička autonomna pokrajina Vojvodina – glavni grad Novi Sad; - Socijalistička repubila Slovenija – glavni grad Ljubljana.
[edit] Istorija
Demokratska Federativna Republika Jugoslavija je rekonstituisana na konferenciji AVNOJa u Jajcu, (od 29. novembra do 4. decembra 1943.), dok su se pregovori sa Kraljevskom Vladom u izgnanstvu nastavili. 29. novembra 1945. Federativna Narodna Republika Jugoslavija je konstituisana kao komunistička zemlja (takođe na zasedanju AVNOJa u Jajcu). Prvi predsednik posleratne Jugoslavije je bio Ivo Lola Ribar, a predsednik Vlade je bio Josip Broz Tito. 1953. godine, Tito je postao predsednik, a 1963. godine je proglašen za doživotnog predsednika.
Jugoslavija nije kao ostale države istočne i centralne Evrope izabrala kurs zavisnosti od Sovjetskog Saveza, i nije bila član Varšavskog pakta niti NATOa, što ju je činilo specifičnom u odnosu na druge države. Upravo zbog tog balansa između istoka i zapada, uživala je visoki ugled u svetu.
[edit] Raspad SFRJ
Glavni članak: Raspad SFRJ
Države nastale raspadom SFRJ: |
Bosna i Hercegovina |
Hrvatska |
Makedonija |
Slovenija |
Srbija i Crna Gora |
Posle Titove smrti (1980), tenzije između naroda Jugoslavije su rasle, da bi prerasle u ustavnu krizu, koja je 1990. godine dovela do raspada vladajuće partije, a 1991. i proglašenja nezavisnosti Slovenije i Hrvatske. 1992. su nezavisnost proglasile Makedonije i Bosna i Hercegovina, a Srbija i Crna Gora su formirale Saveznu Republiku Jugoslaviju, koja je 2002. reformisana i preimenovana u Državnu zajednicu Srbija i Crna Gora. Pravni naslednik je 2006. postala Srbija.
[edit] Demografija
Podaci sa popisa održanih 1971. i 1981.
Nacionalnost | 1971 | % | 1981 | % |
---|---|---|---|---|
Albanci | 1.309.523 | 6,4 | 1.731.252 | 7,7 |
Bugari | 58.627 | 0,3 | 36.642 | 0,2 |
Hrvati | 4.526.782 | 22,1 | 4.428.135 | 19,7 |
Italijani | 21.791 | 0,1 | 15.116 | 0,1 |
Makedonci | 1.194.784 | 5,8 | 1.341.420 | 6,0 |
Mađari | 477.374 | 2,3 | 426.865 | 1,9 |
Crnogorci | 508.843 | 2,5 | 570,298 | 2,6 |
Muslimani | 1.729.932 | 8,4 | 2.000.034 | 8,9 |
Srbi | 8.143.246 | 39,7 | 8.136.578 | 36,3 |
Slovaci | 83.656 | 0,4 | 80.300 | 0,4 |
Slovenci | 1.678.032 | 8,2 | 1.753.605 | 7,8 |
Romi | 78.485 | 0,4 | 148.604 | 0,7 |
Rumuni | 58.570 | 0,3 | 54.721 | 0,2 |
Turci | 127.920 | 0,6 | 101.328 | 0,5 |
Jugosloveni | 273.077 | 1,3 | 1.216.463 | 5,4 |
ostali/neizjašnjeni | 252.330 | 1,2 | 389.970 | 1,7 |
Ukupno | 20.522.972 | 100 | 22.438.331 | 100 |
[edit] Republike i pokrajine po broju stanovnika
Podaci sa popisa iz 1991.
Rang | Republika/pokrajina | Stanovništvo | % | Gustina naseljenosti |
---|---|---|---|---|
1 | Srbija | 9.506.174 | 40.9% | 114,0 |
--- | Uža Srbija | 5.582.611 | 24,0% | 99,4 |
2 | Hrvatska | 4,784,265 | 20.6% | 84.6 |
3 | Bosna i Hercegovina | 4,377,053 | 18.8% | 85.6 |
4 | Makedonija | 2,033,964 | 8.8% | 79.1 |
--- | Vojvodina | 1,996,367 | 8.6% | 92.8 |
--- | Kosovo i Metohija | 1,956,196 | 8.4% | 183.1 |
5 | Slovenija | 1,913,355 | 8.2% | 94.5 |
6 | Crna Gora | 615,035 | 2.6% | 44.5 |
SFR Jugoslavija | 23,229,846 | 100% | 92.6 |
[edit] Republike i pokrajine po površini
Rang | Republika/pokrajina | Površina (km²) | % | Gustina naseljenosti |
---|---|---|---|---|
1 | Srbija | 83,361 | 33.2% | 114.0 |
2 | Hrvatska | 56,524 | 22.5% | 84.6 |
--- | Uža Srbija | 56,169 | 22.4% | 99.4 |
3 | Bosna i Hercegovina | 51,129 | 20.4% | 85.6 |
4 | Makedonija | 25,720 | 10.3% | 79.1 |
--- | Vojvodina | 21,506 | 8.6% | 92.8 |
5 | Slovenija | 20,246 | 8.1% | 94.5 |
6 | Crna Gora | 13,810 | 5.5% | 44.5 |
--- | Kosovo i Metohija | 10,686 | 4.3% | 183.1 |
SFR Jugoslavija | 250,790 | 100% | 92.6 |
[edit] Republike i pokrajine po gustini naseljenosti
Rang | Republika/pokrajina | Stanovništvo | Površina (km²) | Gustina naseljenosti |
---|---|---|---|---|
--- | Kosovo i Metohija | 1,956,196 | 10,686 | 183.1 |
1 | Srbija | 9,506,174 | 83,361 | 114.0 |
--- | Uža Srbija | 5,582,611 | 56,169 | 99.4 |
2 | Slovenija | 1,913,355 | 20,246 | 94.5 |
--- | Vojvodina | 1,996,367 | 21,506 | 92.8 |
3 | Bosna i Hercegovina | 4,377,053 | 51,129 | 85.6 |
4 | Hrvatska | 4,784,265 | 56,524 | 84.6 |
5 | Makedonija | 2,033,964 | 25,720 | 79.1 |
6 | Crna Gora | 615,035 | 13,810 | 44.5 |
SFR Jugoslavija | 23,229,846 | 250,790 | 92.6 |