Sputnik Krizi

Vikipedi, özgür ansiklopedi

Sputnik 1

4 Ekim 1957´de Sovyetler Birliği´nin uzaya firlattigi Sputnik I yapay uydusunun ardından ABD ve SSCB arasında yaşanan yarış.

1950´lerin başında hem ABD hem de SSCB uzaya ilk uyduyu fırlatmak için birbirleriyle bir yarış içine girmişlerdi. ABD´nin başarısız denemelerinin ardından hiç beklenmedik bir zamanda SSCB, bir basketbol topu büyüklüğünde 85 kg ağırlığındaki Sputnik I uydusunun yörüngeye oturtulduğunu açıkladı. Bu ABD için tam bir şoktu. Bu olay hem teknoloji yarışında geride kalmak demekti hem de daha önemlisi, bu denemeyi başaran Sovyetlerin nükleer bir silahi ABD üzerine gönderebileceği paranoyası tüm Amerikalalıların aklına girmişti. Bunun hemen ardından, ABD bir dizi fırlatma daha denedi ancak hiçbirinde başarıya ulaşamadı. Sovyetler, 3 Kasim 1957´de bu kez uzaya giden ilk canlı olan Laika adında bir köpeği taşıyan Sputnik II uydusunu da başarıyla fırlattı. Bu, Uzay Çağı´nı açma yarışını Sovyetler´in kazandığı anlamına geliyordu. (bkz. Uzay Yarışı)

[değiştir] Kronoloji

4 Ekim 1957 SSCB: Sputnik 1 (83.6 kg) fırlatıldı
3 Kasım 1957 SSCB: Sputnik 2 (508.3 kg) Laika ile beraber fırlatıldı
6 Aralık 1957 ABD: Vanguard TV-3 kalkış platformunda patladı
3 Şubat 1958 SSCB: Sputnik 3 denemesi başarısız oldu
5 Şubat 1958 ABD: İkinci Vanguard denemesi başarısız oldu
5 Mart 1958 ABD: Explorer 2 denemesi başarısız oldu
17 Mart 1958 ABD: Vanguard 1 (1.47 kg) fırlatıldı
26 Mart 1958 ABD: Explorer 3 yörüngede
28 Nisan 1958 ABD: Üçüncü Vanguard denemesi başarısız oldu (Kalkış sırasında devrildiği için bu mekiğe İngilizler alaycı bir şekilde Sputnik´le kafiyeli olsun diye devrilen mekik anlamına gelen Flopnik demeye başladılar)
15 Mayıs 1958 SSCB: Sputnik 3 (1,327 kg) yörüngede
27 Mayıs 1958 ABD: Vanguard denemesi dördüncü kez başarısız oldu
26 Haziran 1958 ABD: Vanguard beşinci kez başarısız oldu
26 Temmuz 1958 ABD: Explorer 4 yörüngeye girdi ve van Allen radyasyon kemerlerini haritaladı
24 Ağustos 1958 ABD: Explorer 5 denemesi dördüncü kez başarısız oldu
26 Eylül 1958 ABD: Vanguard denemesi altıncı kez başarısız oldu